Κριτική για την παράσταση «Νεφέλες» σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Καραντζά

Ήμασταν εκεί για εσάς, το stellasview.gr βρέθηκε στο θέατρο Δάσους την Πέμπτη 11 Ιουλίου και παρακολούθησε την Αριστοφανική κωμωδία «Νεφέλες» σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Καραντζά με τη σύμπραξη πολύ σημαντικών και δοκιμασμένων ηθοποιών, μεταξύ των οποίων η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη (Δικαίος Λόγος), ο Νίκος Καραθάνος (Σωκράτης), ο Χρήστος Λούλης (Ποιητής), ο Γιώργος Γάλλος (Στρεψιάδης), η Θεοδώρα Τζήμου (Άδικος Λόγος) και η Αλεξάνδρα Αϊδίνη (Κορυφαία χορού).

Ο Δημήτρης Καραντζάς χτίζει έναν υπέροχο κόσμο πλούσιας αισθητικής ομορφιάς και ψυχικής βαθύτητας, γεμάτο από προσωπικά τοτέμ και επαναστατικούς-αναρχικούς, σχεδόν αιρετικούς συμβολισμούς.

Για άλλη μια φορά ο Δημήτρης Καραντζάς χρησιμοποιώντας ως αφορμή ένα έργο – στην προκειμένη περίπτωση τις «Νεφέλες» – χτίζει έναν υπέροχο κόσμο πλούσιας αισθητικής ομορφιάς και ψυχικής βαθύτητας, γεμάτο από προσωπικά τοτέμ και επαναστατικούς-αναρχικούς, σχεδόν αιρετικούς συμβολισμούς, επιβεβαιώνοντας για μία ακόμα φορά αυτό που θα έπρεπε να είναι το θέατρο: ένα βύθισμα στην ανθρώπινη ψυχή.

Οι «Νεφέλες» του Καραντζά όλες διαφορετικές και πολύχρωμες αποτελούν το κεντρικό τοτέμ της παράστασης. Ένα τοτέμ επαναστατικό και θρασύτατο που κομίζει μια επιβεβλημένη αλλαγή.

Οι «Νεφέλες» του σκηνοθέτη όλες διαφορετικές και πολύχρωμες αποτελούν το κεντρικό τοτέμ του κόσμου του. Η ατομικότητα, η επαναστατικότητα και η θρασύτητά τους είναι ο κώδικας του Καρατνζά που αν τον αποκωδικοποιήσουμε σωστά μας επιτρέπει να αντιληφθούμε την ατομική του προσέγγιση επάνω στο Αριστοφανικό αυτό έργο.

Αυτό που θέλει τελικά να μας δώσει ο σκηνοθέτης είναι ο Διαλογικός Συλλογισμός ανάμεσα στον Δίκαιο και τον Άδικο Λόγο του Ποιητή.

Κατά τη γνώμη μας αυτό που θέλει τελικά να μας δώσει ο σκηνοθέτης είναι ο Διαλογικός Συλλογισμός ανάμεσα στον Δίκαιο και τον Άδικο Λόγο του Ποιητή. Οι Νεφέλες αυτές είναι η επαναστατική επιχειρηματολογία της ατομικότητας, είναι το αναρχικό συστατικό που δομεί το κενό που αφήνει ο Δίκαιος Λόγος και επιτρέπει την κοινωνική μετάλλαξη και μετάβαση (ή αν θέλετε είναι το γεφύρωμα του χθες με το σήμερα).

Ο σκηνοθέτης φωτίζει – αυτό που εντέλει μας λέει ο ίδιος ο Αριστοφάνης στις «Νεφέλες» – το χρονικό μιας κοινωνικής αλλαγής, μιας μετάβασης από τις παλιές ιδέες που δείχνουν να μη να προσφέρουν πλέον λύσεις σε νέες πιο ριζοσπαστικές.

Βασιλική Μακρή: “μαθαίνω και εξελίσσομαι μέσα από την επαφή μου με νέα κείμενα”

Ο Καραντζάς παίρνει λοιπόν μια απόσταση από τον Δίκαιο Λόγο της παλιάς Παιδείας και των Ηθών της Εποχής του Περικλή. Στην ουσία όμως αυτό που κάνει είναι να φωτίζει ευκρινέστερα την απόσταση που εν τέλει παίρνει και ο ίδιος ο κατά τα άλλα συντηρητικός Ποιητής και επικριτής των Σοφιστών και του Σωκράτη (παρότι ο Σωκράτης δεν ήταν στην πραγματικότητα Σοφιστής).

Μία λοιπόν από τις ελάχιστες προσθήκες του σκηνοθέτη που έχουν ως σκοπό να φωτίσουν αυτήν την αντίθετη επιχειρηματολογία, είναι και το χαστούκι του Σωκράτη προς τον Ποιητή μαζί με τη σύντομη ειρωνική λεκτική του εναντίωση.

Ο Καραντζάς καταφέρνει και στήνει μια comedy timing correct παράσταση, απολύτως δομημένη με ερμηνευτές και χορό “κουρδισμένους” στην εντέλεια. Σίγουρα στο αποτέλεσμα αυτό συμβάλλουν τα μέγιστα οι καταπληκτικοί ηθοποιοί που έχει στη διάθεσή του και που όλοι τους αγόγγυστα βάζουν στην άκρη την ατομικότητά τους για το καλό της παράστασης, ζυμώνοντας όλοι μαζί το αποτέλεσμα αυτό που δίνεται σε εμάς σαν ζεστό ψωμί.

Οι ερμηνείες όλων των ηθοποιών ήταν καταπληκτικές. Σπουδαίοι πρωταγωνιστές, όπως π.χ. η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη επιλέγουν να θυσιάσουν φέτος μεγάλους ρόλους ρεπερτορίου, για να αποτελέσουν μέρος μιας συλλογικής δουλειάς που αποσκοπεί όχι στην ατομική τους προβολή, αλλά στη ζύμωση ενός συνόλου και στην εξυπηρέτηση της παράστασης.

Οι ερμηνείες όλων των ηθοποιών ήταν ομολογουμένως καταπληκτικές. Ωστόσο δε θα αναφερθούμε αναλυτικά στον καθένα ξεχωριστά γιατί θεωρούμε ότι δεν υπάρχει κάτι άλλο να προσθέσουμε εμείς ξέχωρα για τον καθένα, όταν οι ίδιοι οι καταξιωμένοι αυτοί ηθοποιοί, οι οποίοι θα μπορούσαν να κάνουν διαφορετικές επιλογές ρεπερτορίου ερμηνεύοντας και πάλι όπως π.χ. στην περίπτωση της Καρυοφυλλιάς Καραμπέτη και της Αλεξάνδρας Αϊδίνη μεγάλους ρόλους, αυτοί από μόνοι τους επιλέγουν να αποστασιοποιηθούν από αυτό και να αποτελέσουν μέρος μιας συλλογικής δουλειάς που αποσκοπεί όχι στην ατομική τους προβολή, αλλά στη ζύμωση ενός συνόλου και στην εξυπηρέτηση της παράστασης.

Κλείνοντας, θα θέλαμε να σταθούμε στο υπέροχο γεωμετρικό και μεταλλασσόμενο σκηνικό της Κλειούς Μπομπότη – που όμως δυστυχώς στη Θεσσαλονίκη λόγω τεχνικών προβλημάτων που προκάλεσαν ακραίες καιρικές συνθήκες δε δούλεψε αρμονικά με τους φωτισμούς, στα λαμπερά και πολύχρωμα κουστούμια της Ιωάννας Τσάμη και στην υπέροχη κίνηση του Τάσου Καραχάλιου.

Κριτική: Αναστάσιος Νέστορας