Κριτική για την παράσταση “Βατράχια” του Αριστοφάνη, με τον Άρη Σερβετάλη και τον Μιχάλη Σαράντη

Ήμασταν εκεί για εσάς, το StellasView.gr βρέθηκε με τον Νέστορα Αναστάσιο στο Ανοιχτό Θέατρο Συκεών, την Πέμπτη 20 Ιουλίου 2023 και παρακολούθησε την παράσταση “Βατράχια”, με τον Άρη Σερβετάλη και τον Μιχάλη Σαράντη.

“Βατράχια”, του Αριστοφάνη

“Οι Βάτραχοι” είναι μια κωμωδία του αρχαίου Έλληνα δραματουργού Αριστοφάνη, που διδάχτηκε πρώτη φορά στα Λήναια το 405 π.Χ., κερδίζοντας το πρώτο βραβείο. Η υπόθεσή της περιστρέφεται γύρω από έναν ποιητικό διαγωνισμό που οργανώνει στον κάτω κόσμο ο Διόνυσος ανάμεσα στον Αισχύλο και τον Ευριπίδη. Το έργο κριτικάρει τους νέους τραγικούς ποιητές αλλά και τον ίδιο τον Ευριπίδη, ενώ το μήνυμά του θεωρείται ότι είναι η επιστροφή στο “ηθικοπλαστικο” τραγικό ύφος του Αισχύλου και πολιτικά η προτροπή της επιστροφής στην ολιγαρχία.

Στην επανεκδοχή της παράστασης με τον τίτλο “Βατράχια“, η συνεργασία της σκηνοθέτιδας Έφης Μπίρμπα, του ηθοποιού Άρη Σερβετάλη και του μεταφραστή Κωνσταντίνου Μπλάθρα προσφέρει μια πραγματικά ευφάνταστη διασκευή του έργου του Αριστοφάνη. Η προσέγγισή τους στο βασικό κείμενο με εμπνευσμένες προσθήκες και επαναλαμβανόμενες λέξεις και παρηχήσεις, προσφέρει μια εξαιρετική θεατρική εμπειρία. Η χρήση πολλών παρηχήσεων και επαναλαμβανόμενων λέξεων και φράσεων στην παράσταση δημιουργεί μια αίσθηση εμφάντασης και ιδιαιτερότητας, προσδίδοντας ένα δραματικό και εικαστικό αποτέλεσμα που καθηλώνει τους θεατές.

Μέσα στο κείμενο, ανακαλύπτουμε πολλές αυτοαναφορές για την ίδια την παράσταση και τις τεχνικές που επιλέγονται να χρησιμοποιηθούν, δημιουργώντας ένα ενδιαφέρον interaction ανάμεσα στο κείμενο, τον θίασο και το κοινό. Αυτή η αλληλεπίδραση μεταξύ της παράστασης, του θιάσου και των θεατών αποδεικνύεται σαγηνευτική, καθιστώντας την εμπειρία της παράστασης μοναδική και απολύτως συμβατή με τον αριστοφανικό εξπρεσιονισμό.

Οι αναφορές στις τεχνικές που χρησιμοποιούνται στην παράσταση, σατιρίζουν κάπως τις κριτικές για αυτό το είδος του θεάτρου και δημιουργούν μια σχέση εγγύτητας με το κοινό, το οποίο εμπλέκεται στη δημιουργία της θεατρικής εμπειρίας. Οι θεατές αισθάνονται σαν να είναι μέρος του μαγικού κόσμου που δημιουργείται στη σκηνή, καθώς ξέρουν το γιατί συμβαίνουν όλα αυτά τα εξπρεσιονιστικά στην παράσταση, με τους ηθοποιούς να κινούνται, να καταρρέουν και να σηκώνονται στο πάτωμα από βαμμένο καθρέφτη, σε ένα ντελίριο σωματικής ερμηνείας, γεμάτο, ρυθμό, μυσταγωγία, ένταση και πάθος.

Όπως ήδη ανέφερα, η σκηνή αποτελείται από ένα πάτωμα βαμμένο σε “καθρέφτη”, που δημιουργεί μια μοναδική ατμόσφαιρα αντανάκλασης και σκιών, καθώς οι ηθοποιοί κινούνται και ερμηνεύουν, κυρίως με σωματικό φορμαλισμό τους χαρακτήρες του έργου.

Ο φωτισμός είναι ελάχιστος, χρησιμοποιούνται μόνο μερικές λάμπες νέον, που αναδεικνύουν με διακριτικό τρόπο συγκεκριμένα σημεία της σκηνής και των ηθοποιών. Αυτή η σκηνοθετική επιλογή εναρμονίζεται απόλυτα με τον φυσικό χώρο του έργου, τον Άδη, δημιουργώντας μια εντυπωσιακή εμπειρία θεάτρου.

Οι αντανακλάσεις της σκοτεινής σκηνής που προκύπτουν από τους καθρέφτες και τις λάμπες νέον αποτελούν έναν συμβολισμό του μη-τόπου του έργου, του κάτω κόσμου, του Άδη. Αυτή η συνεχής αλληλεπίδραση μεταξύ του φωτισμού, των καθρεφτών και των ηθοποιών δημιουργεί μια μυστηριακή ατμόσφαιρα, που μεταφέρει το κοινό σε ένα εντελώς νέο κόσμο, σε ένα τέλειο ουτοπικό σκηνικό όνειρο.

Οι σκηνοθετικές επιλογές της Έφης Μπίρμπα καταφέρνουν να αποτυπώσουν με μοναδικότητα την ιδιαιτερότητα και την ποιητικότητα του έργου του Αριστοφάνη, δημιουργώντας μια αξέχαστη avant-garde παράσταση, με τους θεατές να καταβυθίζονται σε αυτό το απόλυτα εξπρεσιονιστικό και συναρπαστικό σκηνοθετικό όραμα, που ξεπερνά τα όρια του συνηθισμένου θεάτρου.

Η κίνηση των ηθοποιών είναι καθοριστική σε όλο αυτό και υπογραμμίζει την ενσάρκωση των χαρακτήρων.  Ο Διόνυσος, του μοναδικού Άρη Σερβετάλη, αποτελεί μια εξαιρετική περίπτωση σωματικής ερμηνείας.

Ο Σερβετάλης εκτελεί εκπληκτικά και εκφραστικά κινήσεις που αποτυπώνουν την θειική υπόσταση του Διονύσου και την ικανότητά του να κυριαρχήσει στον Άδη και να αναστήσει τον καλύτερο τραγικό ποιητή.

Ο Άρης Σερβετάλης  αναδεικνύει τον χαρακτήρα του Διονύσου με μια ερμηνεία που κόβει την ανάσα. Μέσα από εντυπωσιακές κινήσεις, εκφράζει την συμπλεγματική πολυπλοκότητα του θεού, δημιουργώντας μια δυναμική σύνδεση με το κοινό που τον παρακολουθεί.

Με τις αλλόκοτες κινήσεις του και την απόκοσμη παρουσία του, ο ηθοποιός αναδεικνύει τον Διόνυσο μέσα στο σκοτάδι της σκηνής και η ιδιαίτερη ενέργεια που αποπνέει η ερμηνεία του διαχέεται στην ατμόσφαιρα της παράστασης.

Ο χαρακτήρας του Διονύσου με τον Σερβετάλη αποκτά ένα γοητευτικό καλειδοσκοπισμό που σαγηνεύει και ταιριάζει στον εκκεντρικό χαρακτήρα του θεού. Οι απρόβλεπτες κινήσεις του και η εντυπωσιακή σωματική του ερμηνεία δημιουργούν μια εντελώς μοναδική προσέγγιση, που αφήνει άφωνους τους θεατές.

Ο Διονύσος του Άρη Σερβετάλη είναι μια ενεργειακή δύναμη που ξεχειλίζει και παράλληλα, ένας απτός, ρεαλιστικός χαρακτήρας. Μια αντίφαση που τον κάνει να είναι ταυτόχρονα ανοιχτός και κλειστοφοβικός, προκαλώντας σύγχυση και θαυμασμό. Η ερμηνεία του διαπνέεται από μια ιδιαίτερη ένταση, που προκαλεί ανατριχίλες και συναισθηματικές αντιδράσεις, μεταμορφώνοντας την παράσταση σε μια πραγματική καλλιτεχνική εμπειρία.

Ο Μιχάλης Σαράντης υποδύεται με μοναδικό τρόπο τον ρόλο του δούλου Ξανθία, ο οποίος συνοδεύει τον Διόνυσο στον Άδη. Η ερμηνεία του είναι εξαιρετικά εντυπωσιακή και αποτελεί το αναντικατάστατο συμπλήρωμα της επιβλητικής παρουσίας του Διονύσου. Με τη εξαιρετική χρήση της σωματικής γλώσσας, ο ηθοποιός δημιουργεί έναν χαρακτήρα που εκφράζει ταυτόχρονα την υποταγή και την απείθεια. Ο Σαράντης χτίζει ένα αερικό, ονειρικό και ποιητικό χαρακτήρα, που είναι την ίδια στιγμή όμοιος, αλλά και διαφορετικός του Διονύσου.

Τα κοστούμια, τα σκηνικά και όλα τα αντικείμενα που χρησιμοποιούνται στην παράσταση αποπνέουν μια αίσθηση μεγαλείου, που συνάδει με το υψηλότατο επίπεδο αυτής της παραγωγής. Κάθε λεπτομέρεια έχει επιμεληθεί με λάτρεια και φροντίδα, αντανακλώντας τον σεβασμό προς το θέατρο και το κοινό.

Ο φωτισμός ενισχύει την ατμόσφαιρα και αναδεικνύει κάθε στιγμή της παράστασης, ενώ η μουσική καταδεικνύει υπέροχα κάθε συναισθηματική μεταβολή των χαρακτήρων. Η δουλειά που έχει γίνει στον ήχο είναι εξαιρετική, δημιουργώντας ένα ατμοσφαιρικό υπόβαθρο που φωτίζει την πολυπλοκότητα της παράστασης.

Κάθε λεπτομέρεια της παράστασης συμβάλλει στο να δοθεί στο κοινό μια εμπειρία που αξίζει πραγματικά κάθε σεντ του εισιτηρίου. Αυτή η παράσταση έχει υψηλές προδιαγραφές και τρομακτικό καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, παρέχοντας μια αξέχαστη θεατρική εμπειρία, που θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη του κοινού.

Η παράσταση, παρά την βαριά και εντυπωσιακή της εικαστική φόρμα, εξυπηρετεί απολύτως τον κωμικό σκοπό του αρχικού έργου του Αριστοφάνη. Τα avant-garde στοιχεία που περιέχει, δεν μειώνουν την ένταση του γέλιου που προκαλεί στο κοινό, αλλά το αντίθετο, προσθέτουν στοιχεία μυθικότητας και μαγείας που απογειώνουν την κωμωδία.

Οι υπόλοιποι υποκριτές της παράστασης είναι επίσης εξαιρετικοί και στο ύψος των δύο βασικών πρωταγωνιστών. Οι εκπληκτικές τους ερμηνείες συνυπάρχουν αρμονικά στο συνολικό υφολογικό κλίμα και την αλλόκοτη, εικαστική και ποιητική ομορφιά της παράστασης.

Ο Αργύρης Ξάφης, η Ηλέκτρα Νικολούζου, η Μαίρη Μηνά, ο Έκτορας Λιάτσος, ο Μιχάλης Θεοφάνους, η Αλεξάνδρα Καζάζου, η Νάνσυ Μπούκλη και ο Κυριάκος Σαλής ενσαρκώνουν τους χαρακτήρες τους με βαθιά καλλιτεχνική δεξιοτεχνία και ο καθένας τους συμβάλει στο να ειπωθεί αυτή η ιστορία και να δομηθεί αυτή η θεατρική εμπειρία για το κοινό.

Συνοψίζοντας θα λέγαμε πολύ απλά πως αυτή η avant-garde παράσταση που ενσωματώνει στοιχεία σωματικού θεάτρου και σωματικής ερμηνείας, αποτελεί ένα καλλιτεχνικό, οπτικό και θεατρικό αριστούργημα. Απλά αριστούργημα!

Κριτική: Αναστάσιος Νέστορας

Συντελεστές

Μετάφραση: Κωνσταντίνος Μπλάθρας

Σκηνοθεσία – Σκηνογραφία: Έφη Μπίρμπα

Διασκευή: Έφη Μπίρμπα,  Άρης Σερβετάλης,  Κωνσταντίνος Μπλάθρας

Μουσική: Constantine Skourlis

Σχεδιασμός φωτισμών: Γιώργος Καρβέλας

Κοστούμια: Έφη Μπίρμπα, Βασιλεία Ροζάνα

Επιμέλεια κίνησης: Μιχάλης Θεοφάνους

Βοηθός σκηνοθέτιδας-καλλιτεχνική συνεργάτις:  Δάφνη Αντωνιάδου

Βοηθός σκηνογράφου-καλλιτεχνική συνεργάτις: ΒάσιαΛύρη

Βοηθός ενδυματολόγων-καλλιτεχνικός συνεργάτης:  Αλέξανδρος Γαρνάβος

Σύμβουλος ήχου: Νικόλας Καζάζης

Φωτογραφίες: Γιώργος Καπλανίδης

Γραφείο Τύπου – Επικοινωνία: Μαρία Τσολάκη

Social Media-Διαφήμιση: Renegade Media / Βασίλης Ζαρκαδούλας

Παραγωγή: Χώρος Τέχνης

Παίζουν: Άρης Σερβετάλης, Μιχάλης Σαράντης, Αργύρης Ξάφης, Ηλέκτρα Νικολούζου, Μαίρη Μηνά, Έκτορας Λιάτσος, Μιχάλης Θεοφάνους, Αλεξάνδρα Καζάζου, Νάνσυ Μπούκλη, Κυριάκος Σαλής

…

Βρείτε μας στα social media του StellasView:

Facebook: https://www.facebook.com/Stellasview/

Instagram: https://www.instagram.com/stellasview.gr/

Youtube: https://www.youtube.com/c/StellaPerpera/

Tiktok:  https://www.tiktok.com/@stellaperpera/

Twitter: https://twitter.com/StellaPerpera/