
«Αγγέλα», του Γιώργου Σεβαστίκογλου
Ήμασταν εκεί για εσάς, το StellasView.gr βρέθηκε με τον Νέστορα Αναστάσιο στην μικρή σκηνή της Μονής Λαζαριστών, την Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2022 και παρακολούθησε την παράσταση «Αγγέλα», του Γιώργου Σεβαστίκογλου, από το Κρατικό Θεάτρο Βορείου Ελλάδας, σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Μπίτου.
Σκηνοθεσία: ο Δημήτρης Μπίτος μέσα από την αποδόμηση της κλασσικής σκηνοθετικής φόρμας, κάτι εντελώς μη αναμενόμενο για ένα τόσο κλασικό έργο, το οποίο συνήθως απευθύνεται σε ένα μεγαλύτερο ηλικιακά κοινό, καταφέρνει να αποδώσει μία “Αγγέλα” σύγχρονη, που αντανακλά όλη την παθογένεια της εποχής μας, σε σχέση με τις γυναικοκτονίες, με έναν τρόπο εικαστικό, επίκαιρο και φρέσκο.
Οι ήρωες που σκηνοθετεί ο Μπίτος, μέσα από τη φόρμα, τα χορογραφημένα σχήματα και τις τεχνικές του σωματικού θεάτρου, χάνουν την ατομικότητά τους και μετατρέπονται σε μία χορογραφημένη “μάζα”. Η ατομική τους υπόσταση παύει να είναι τόσο ξεκάθαρη, θολώνει και μέσα από αυτό το τόσο ενδιαφέρον σκηνοθετικό μπλέρινγκ του ρεαλισμού, αναδύεται ένα λυρικό σώμα, σαν τον χορό αρχαίας τραγωδίας, για να εκφράσει τις κοινωνικές παθογένειες του έργου, όπως αυτές καταδεικνύονται και μέσα στο ίδιο το κείμενο του Γιώργου Σεβαστίκογλου, το οποίο σε αντίθεση με την πειραγμένη φόρμα, αυτό παραμένει αυτούσιο στην παράσταση.
Ωστόσο, θέλω να προτείνω στους θεατές που θα επιλέξουν να δουν αυτή την τόσο ενδιαφέρουσα παράσταση και ίσως να την παρακολουθούν για πρώτη φορά, δηλαδή να μην έχουν ξαναδεί την τελευταία και πιο κλασική “Αγγέλα” που είχε ανεβάσει το Κρατικό θέατρο Βορείου Ελλάδας το 2016, να διαβάσουν λίγα πράγματα για την υπόθεση του έργου. Αυτό θα τους βοηθήσει κατά τη γνώμη μου, στο να στο να γνωρίζουν εκ των προτέρων την πλοκή, τους ήρωες και τα τεκταινόμενα του έργου και έτσι να απολαύσουν αβίαστα και χωρίς άγχος αυτήν την τόσο εικαστική και ενδιαφέρουσα παράσταση.
Ερμηνείες: οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι απολύτως χορογραφημένες και κινούνται μέσα σε αυστηρά σκηνοθετικά πλαίσια, όπως είπαμε σαν σε χορό μιας αρχαίας τραγωδίας.
Οι ηθοποιοί καταδεικνύουν και σωματοποιούν με υποδειγματικό τρόπο τόσο το ερωτικό, όσο και το κοινωνικό δράμα των ηρώων που υποδύονται: τις νεαρές γυναίκες, σχεδόν παιδιά, που έρχονται να δουλέψουν στα αστικά σπίτια της Αθήνας, ως “υπηρετριούλες” την εποχή αμέσως μετά τον εμφύλιο και βιώνουν τεράστια ταξική, σεξιστική και φυλετική καταπίεση και τους άντρες, που είτε κινούνται στο χώρο του υποκόσμου και εκμεταλλεύονται αυτά τα κορίτσια, είτε προσπαθούν να πορευτούν με ένα απατηλό όνειρο, να αγαπήσουν και να αγαπηθούν από αυτά τα κορίτσια, να ξεφύγουν από τη φτώχεια και να ζήσουν.
Η “Αγγέλα” του Σεβαστίκογλου γράφτηκε το 1957 για να εκφράσει με ρεαλιστικό τρόπο την μεταπολεμική Ελλάδα του 50, μία Ελλάδα που προσπαθεί να ανασυγκροτηθεί από τον σπαρακτικό εμφύλιο και να σταθεί στα πόδια της. Οι ήρωες του έργου είναι οι νεαρές “υπηρετριούλες” από την επαρχία, που έρχονται στα αστικά σπίτια της Αθήνας, για να ξενοδουλέψουν και βιώνουν, όπως ήδη είπαμε, τεράστια ταξική, φυλετική και σεξιστική βία.
Η βία είναι παντού παρούσα και προέρχεται είτε από την οικογένειά τους (οικογενειακή βία), είτε από τα αφεντικά τους (ταξική και εργασιακή βία), είτε από τους αγαπητικούς τους (φυλετική βία), είτε από το κράτος (πολιτική βία). Ωστόσο, επειδή ακριβώς οι γυναίκες αυτές δέχονται τέτοια καταπίεση, με τη σειρά τους και οι ίδιες αναπαράγουν αυτά τα κακοποιητικά μοτίβα και γίνονται σκληρές και αμείλικτες η μία απέναντι στην άλλη, ανακυκλώνοντας τοξικές και νοσηρές συμπεριφορές, όπως: μικροπρέπεια, κατάρες, ρουφιανιά, εκδίκηση και μίσος.
Όλα τα προαναφερθέντα κορυφώνονται στο τραγικό πρόσωπο της Γεωργίας που ερμηνεύει έξοχα η Μελίνα Αποστολίδου, η οποία καταφέρνει να αποδώσει στο εκατό τις εκατό την ηρωίδα που υποδύεται, καθώς και τον μηχανισμό ανακύκλωσης της βίας, μιας και είναι η ίδια και θύτης και θύμα. Η συγκεκριμένη σκηνοθετική απόδοση της “Αγγέλας” ρίχνει, κατά τη γνώμη μας, το κέντρο βάρους του έργου, επάνω την τραγική ηρωίδα της Γεωργίας και την φωτίζει περισσότερο.
Στον αντίποδα της Γεωργίας βρίσκεται ο ρόλος της Αγγέλας, που ερμηνεύει μοναδικά η Ιωάννα Παγιατάκη, καθώς παραθέτει εξαιρετικά την αποστασιοποίηση και την ελευθερία της ηρωίδας που υποδύεται. Η Αγγέλα καταφέρνει να σπάσει τον κύκλο της βίας: δεν καταριέται, δεν μισεί και δεν εκδικείται, θέλει μόνο να ζήσει τον έρωτά της με τον Λάμπρο, που υποδύεται πολύ όμορφα, ήρεμα και ποιητικά ο Νίκος Δροσόπουλος.
Επίσης, στον πόλο του κακού βρίσκεται και ο Στράτος, ο αγαπητικός της Γεωργίας, που ερμηνεύει έξοχα ο Ιορδάνης Αϊβάζογλου. Ο ηθοποιός αποδίδει πλήρως όλη τη βία και όλο το νταηλίκι αυτού του μονοδιάστατα κακού ήρωα και μας παραθέτει μία στιβαρή και ωραία ερμηνεία.
Τα δύο δίπολα του καλού (Αγγέλα-Λάμπρος) και του κακού (Γεωργία–Στράτος) στη συγκεκριμένη παράσταση άλλοτε είναι απολύτως ξεκάθαρα και άλλοτε θολώνουν, καθώς ο ρεαλισμός του κειμένου δίνει τη θέση του σε μία σκηνοθετική προσέγγιση σωματικής σύγκλησης, που το καλό και το κακό ενοποιούνται σε ένα κοινό λυρικό εικαστικό σύνολο, σε ένα ον, έτσι το είδαμε τουλάχιστον εμείς.
Αυτό λοιπόν το ον, που προκύπτει στη συγκεκριμένη παράσταση και μοιάζει με καρναβαλίστικη μασκαράτα (με τζόκερ), αν και σαφέστατα σωματοποιείται από το σύνολο των ηθοποιών, ωστόσο βρίσκει την κορύφωσή του στο πρόσωπο του ηθοποιού Θοδωρή Πολυζώνη, αυτού που υποδύεται και τον μικρό ρόλο του Μένιου. Αν και ο ρόλος του Μενού μπορεί να είναι όντως μικρός, η συμβολή του Πολυζώνη στην παράσταση είναι πάρα πολύ σημαντική, καθώς είναι το κομβικό εικαστικό αποτύπωμά της, αυτός που δίνει τον ρυθμό και στους υπόλοιπους. Είναι δηλαδή σαν την καρδιά του εν λόγου όντος, που τροφοδοτεί με αίμα και όλο τον υπόλοιπο οργανισμό.
Τέλος, κομβικό συστατικό του έργου είναι και η “πειραγμένη” θα λέγαμε ρεμπέτικη μουσική και τα τραγούδια που ερμηνεύονται ζωντανά στην παράσταση, καθώς κατά έναν τρόπο γειώνουν την εικαστική σκηνοθετική φόρμα και βοηθούν στο να χτίσει ο θεατής μία πιο ξεκάθαρη και στερεά άποψη για τον χωροχρόνο στον οποίον εξελίσσονται τα γεγονότα του έργου.
Εν κατακλείδι, θα λέγαμε πως αναμφισβήτητα αποτελεί μία πολύ ενδιαφέρουσα παράσταση και μία ιδιαίτερη σκηνοθετική προσέγγιση, αυτού του κλασικού έργου, που αξίζει να δείτε.
Κριτική: Αναστάσιος Νέστορας
Λίγα λόγια για το έργο ( από την ιστοσελίδα του ΚΘΒΕ):
Μία νεαρή υπηρέτρια που εργάζεται σε ένα πλούσιο σπίτι της Αθήνας, αυτοκτονεί. Η Αγγέλα έρχεται από την επαρχία και παίρνει τη θέση της. Γνωρίζεται με τον αδελφό της άτυχης κοπέλας και τον ερωτεύεται. Εκείνος προσπαθεί να ανακαλύψει ποιος ευθύνεται για τον θάνατο της αδελφής του. Σύντομα όμως συνειδητοποιεί ότι βρίσκεται μπλεγμένος σε μια υπόθεση πολύ πιο σκοτεινή απ’ όσο υποψιαζόταν.
Η «Αγγέλα» του Γιώργου Σεβαστίκογλου, έργο γραμμένο το 1957 στη Μόσχα, παρουσιάζει με ρεαλισμό την μετεμφυλιακή Ελλάδα, που μαστίζεται από την ανεργία και τη διαφθορά, μέσα από την πιο ευάλωτη κοινωνική ομάδα: αυτή των γυναικών της επαρχίας που εργάζονται στα αστικά σπίτια, σε συνθήκες απόλυτης εκμετάλλευσης, χωρίς κανένα απολύτως δικαίωμα. Η καταπίεση τους, με τη συνενοχή των αρχών, δημιουργεί ένα σκηνικό συγκάλυψης και τρόμου. Στις ταράτσες των πλούσιων αυτών σπιτιών, η φωνή των γυναικών αρθρώνεται μέσα από ενοχές, ελπίδες και απωθημένα. Μια φωνή υποταγής, μια φωνή αντίστασης ή μια κραυγή απελπισίας;
Συντελεστές:
Δραματουργική επεξεργασία- Σκηνοθεσία: Δημήτρης Μπίτος
Σκηνικά- Κοστούμια: Νέλλη Σφακιανάκη
Φωτισμοί: Νύσος Βασιλόπουλος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Λέλα Μεντεκίδου
Βοηθός Σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Χριστίνα Θαλασσά
Οργάνωση παραγωγής: Μαριλύ Βεντούρη
Παίζουν οι ηθοποιοί: Θεοδώρα – Έλλη Αθανασοπούλου (Φανή, Κυρία Παπά), Ιορδάνης Αϊβάζογλου (Στράτος), Μελίνα Αποστολίδου (Γεωργία), Νικόλας Δροσόπουλος (Λάμπρος), Ζωή Ευθυμίου (Νέρα), Γιάννης Καραμφίλης (Εϊβαλάδες), Ελένη Μιχαηλίδου (Άννα), Ιωάννα Παγιατάκη (Αγγέλα), Θοδωρής Πολυζώνης (Μένιος, Γκαρσόνι)
Μουσικοί επί σκηνής: Γιάννης Καραμφίλης (Μπουζούκι, φωνή), Νάντια Παυλίδου (Κιθάρα, φωνή)
Info:
Πληροφορίες
Μικρό Θέατρο Μονής Λαζαριστών (Κολοκοτρώνη 25-27, Σταυρούπολη)
Διάρκεια παράστασης: 1 ώρα και 40 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
Ώρες παραστάσεων
Τετάρτη: 19:00
Πέμπτη-Παρασκευή: 21:00
Σάββατο: 18:00 & 21:00
Κυριακή: 19:00
…
Βρείτε μας στα social media του StellasView:
Facebook: https://www.facebook.com/Stellasview/
Instagram: https://www.instagram.com/stellasview.gr/
Youtube: https://www.youtube.com/c/StellaPerpera/
Twitter: https://twitter.com/StellaPerpera/
1 Trackback / Pingback