Νικορέστης Χανιωτάκης: “Η Τέχνη πολεμάει το σκοτάδι μόνο μέσω του φωτός”

Ο πολυσχιδής και χαρισματικός καλλιτέχνης Νικορέστης Χανιωτάκης ως σκηνοθέτης της Μήδειας του Μποστ που τελεί σε επιτυχή καλοκαιρινή περιοδεία, μίλησε στο StellasView.gr και στην δημοσιογράφο Εύα Μαρά. Μας εκπλήσσει εκ νέου με την νέα του εναλλακτική – σύγχρονη σκηνοθετική ματιά και μας προβληματίζει μέσα από ένα σατυρικό έργο στα πλαίσια μιας επιτυχούς συνεργασίας με μία ομάδα ταλαντούχων ηθοποιών και συντελεστών. Θα τον απολαύσουμε στη Θεσσαλονίκη στο Θέατρο Δάσους, τη Δευτέρα 6 Σεπτεμβρίου 2021 που συμμετέχει στο 7ο Φεστιβάλ Δάσους.

 

Με αφορμή τη νέα σας σκηνοθετική απόπειρα στη Μποστική Μήδεια, την κορυφαία κωμωδία – παρωδία του δεξιοτέχνη Μπόστ από την Εταιρεία Θεάτρου Μυθωδία, δώστε μας – εν συνόψει –  το στίγμα της παράστασης και δη της δικής σας σκηνοθετικής ανάγνωσης στο έργο!

Η παράστασή μας έχει μια φρέσκια ματιά με σύγχρονους τρόπους αντιμετώπισης ενός κειμένου που γράφτηκε πριν από περίπου τριάντα χρόνια. Η διασκευή του έργου – θέλω να πιστεύω- έγινε με απόλυτο σεβασμό στον Μποστ και με την έγκριση φυσικά του γιου του συγγραφέα, Γιάννη Μποστατζόγλου, ο οποίος στάθηκε σε απόλυτο βαθμό αρωγός αυτής της καλλιτεχνικής προσπάθειας. Κάποιες ατάκες και καταστάσεις, λοιπόν, «μιλάνε» απευθείας στο σήμερα. Τα σκηνικά και τα κοστούμια, όμως, είναι βασισμένα στην ελληνική παράδοση και επηρεασμένα από ιστορικές περιοχές της Ελλάδας. Η παράσταση έχει την διάθεση του παιχνιδιού και της απελευθέρωσης της φαντασίας.

Το θέατρο από την φύση του είναι μια λύτρωση – διαφυγή από την πεζή καθημερινότητα και ένα μαγικό ταξίδι διότι ο θεατής μέσα σε λίγες ώρες αντικρύζει το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης πολλών διαφορετικών Τεχνών. 

Πώς προχωρήσατε στην επιλογή του συγκεκριμένου έργου και για ποιον ιδιαίτερο λόγο; Που έγκειται η επικαιρότητα και σπουδαιότητά του, εκτιμάτε;

Δημιουργήθηκε η ανάγκη στον συνεργάτη μου και παραγωγό της παράστασης, Γεράσιμο Σκαφίδα, και σε εμένα να κάνουμε κωμωδία μετά από αρκετά χρόνια και να ξεφύγουμε λίγο από το κλασικό ξενόγλωσσο ρεπερτόριο. Η ιδέα της «Μήδειας» συγκεκριμένα μας ήρθε κατά την διάρκεια των πρώτων προβών του «Καλού Ανθρώπου του Σετσουάν», στις οποίες η σπουδαία Λήδα Πρωτοψάλτη αναφερόταν συχνά στον Μποστ, τον οποίο γνώριζε προσωπικά και -φυσικά- στην ιστορική παράσταση της «Μήδειας» που είχε κάνει με το Θέατρο Στοά.

Τα έργα που έχουν μια αυθεντική ελληνικότητα και ένα λαϊκό πνεύμα, όπως η «Μήδεια» του Μποστ, μπορούν να μιλήσουν στην καρδιά του Έλληνα θεατή οποιαδήποτε στιγμή. Στην χώρα μας, όπως και να το κάνουμε, «όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν» σε ό,τι έχει να κάνει με τις κακές συνήθειες και τις παθογένειες που περνάνε από γενιά σε γενιά. Η ειρωνεία του συγχρονισμού μάλιστα είναι ότι ο Μποστ έγραψε το έργο επί πρωθυπουργίας Μητσοτάκη (1993) κι εμείς το ανεβάζουμε μετά από 27 χρόνια με Πρωθυπουργό επίσης Μητσοτάκη!

Ο ίδιος ο Μποστ είχε αναφερθεί στο δημιούργημά του ως εξής: «Πρόκειται για ένα έργο που επικρίνει τους επικριτάς, προβληματίζει τους κριτάς και ελευθερώνει τους θεατάς».

Πρόκειται για μια ομολογουμένως ανατρεπτική και πλέον σύγχρονη απόδοση μιας σατιρικής – κωμικής τραγωδίας. Τι δυσκολίες ενείχε αυτό το σκηνοθετικό σας εγχείρημα;

Πρόκειται μεν για ένα σύγχρονο έργο, του 1993, αλλά τα χρόνια που μεσολαβούν από τότε μέχρι σήμερα χαρακτηρίζονται από γιγαντώδη άλματα σε όλους τους τομείς, γεγονός που θα μπορούσε να επηρεάσει την επίδραση της παράστασης στο κοινό. Ωστόσο, πιστεύω περισσότερο στην διαχρονικότητα του λαϊκού χαρακτήρα έναντι της όποιας αλλαγής.

Ποιο αποτελεί το σκηνοθετικό σας εύρημα στην εν λόγω θεατρική παράσταση, καθώς και το σκηνοθετικό σας ζητούμενο σ’ αυτήν;

Στην παράστασή μας δεν τηρείται καμία κανονικότητα. Δηλαδή, οι άνδρες παίζουν τις γυναίκες (Μήδεια & Τροφός), οι γυναίκες υποδύονται τους άνδρες (Ψαράς & Εξάγγελος), οι μικροί κάνουν τους μεγάλους, οι μεγάλοι τους μικρούς κ.τ.λ. Το να σκηνοθετείς όλο αυτό το παράδοξο εγχείρημα δεν είναι ούτε εύκολο, ούτε δύσκολο. Είναι απολαυστικό! Είναι σαν να κάνεις «μάνα» σε ένα παιδικό παιχνίδι. Η φαντασία σου ταξιδεύει χωρίς περιορισμούς, τα απρόοπτα σε κρατάνε ζωντανό και η αδρεναλίνη είναι σταθερά σε υψηλά επίπεδα. Από εκεί και πέρα, προσπαθήσαμε να αποφύγουμε τον κίνδυνο της καρικατούρας, έχοντας συνεχώς στο μυαλό μας μια πολύ σημαντική οδηγία: δεν μιμούμαστε τον ήρωα που υποδυόμαστε, δεν πάμε να τον καμωθούμε με “φτιασίδια” (μακιγιάζ, ρούχα κ.α.). Αντιθέτως, όλοι οι ηθοποιοί προσπαθούν με μια ανάλαφρη διάθεση να παίξουν την κατάσταση του χαρακτήρα και να δημιουργήσουν όλοι μαζί έναν μοναδικό σκηνικό κόσμο.»

Πόσο δύσκολο εγχείρημα αποτελεί η σατιρική – κωμική απόδοση μιας τραγικής Ιστορίας Αρχαίας δραματουργίας;

Θεωρώ την σάτιρα αρκετά ουσιαστική, μια και πρόκειται για το άνοιγμα ενός διαλόγου πάνω σε πολύ σημαντικά ζητήματα που άπτονται της καθημερινότητας ενός ολόκληρου λαού. Τα θέματα της σάτιρας είναι πάντοτε επίκαιρα, επηρεάζουν το μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού και τα γνωρίζουν σχεδόν όλοι. Απλώς, ως λαός έχουμε την ευλογία να μπορούμε ακόμα και τα πολύ σοβαρά πράγματα να τα σχολιάζουμε με τέτοιον τρόπο ώστε να προκαλούν το γέλιο, από το οποίο πηγάζει και μια αισιοδοξία για το παρόν και το μέλλον. Το πλούσιο υλικό που αντλούμε από την Αρχαία Δραματουργία μας βοηθά να συνομιλήσουμε με τον θεατή έχοντας ως βάση μια ιστορία που γνωρίζουμε λίγο – πολύ όλοι μας, όπως για παράδειγμα ο μύθος της Μήδειας. Όταν, λοιπόν, ξαφνικά βλέπεις κουνημένο κάτι τόσο οικείο σου, αυτό σου προξενεί πολύ πιο εύκολα το γέλιο και την ανάλαφρη διάθεση που απαιτεί η κωμωδία.

Ποια η αποτίμηση της συνεργασίας σας – που αποτελεί και την πρώτη σας θεατρική συνάντηση – με τον βραβευμένο και πλέον ταλαντούχο,  ηθοποιό – πρωταγωνιστή Μάκη Παπαδημητρίου; Ίσως, αποτελεί μια νέα θεατρική πρόκληση για εσάς;

Κάθε νέα συνεργασία αποτελεί μια πρόκληση για εμένα και ταυτοχρόνως τεράστια χαρά. Ειδικά όταν δουλεύεις μαζί έναν υπέροχο ηθοποιό, όπως είναι ο Μάκης Παπαδημητρίου. Η πρώτη μας θεατρική συνάντηση όχι μόνο έχει θετική αποτίμηση, αλλά προσωπικά με έμαθε πολλά πράγματα για την ζωή και το θέατρο. Πρόκειται για έναν ηθοποιό με έντονη σατυρική διάθεση, με έμπνευση, κίνητρο και διαθεσιμότητα να «βουτήξει» σε έναν δύσκολο ρόλο (στην περίπτωσή μας γυναικείο ρόλο μάλιστα), χωρίς να κοροϊδέψει τον ήρωα, αλλά αντίθετα δείχνοντας αγάπη στον χαρακτήρα. Η Μήδεια έχει ένα ιδιαίτερο στοιχείο στο έργο του Μποστ: αλλάζει απότομα διάθεση. Κι αυτό ο Μάκης το έχει βγάλει ήδη υπέροχα τόσο στις πρόβες όσο και στις πάρα πολλές παραστάσεις που έχουμε παίξει!

Τα έργα που έχουν μια αυθεντική ελληνικότητα και ένα λαϊκό πνεύμα, όπως η «Μήδεια» του Μποστ, μπορούν να μιλήσουν στην καρδιά του Έλληνα θεατή οποιαδήποτε στιγμή.

Ποια μηνύματα διαπερνά στο θεατή η παράσταση σας; Ποιος ο στόχος της παράστασης; Σάτιρα; Προβληματισμός; Λύτρωση; Ταξίδι;

Προσπαθώ να αποφεύγω την λέξη «μήνυμα» όταν μιλάω για ένα θεατρικό κείμενο ή μια παράσταση. Οι σπουδαίοι συγγραφείς γράφουν ιστορίες που μπορούν να μιλήσουν σε όλες τις εποχές και σε όλες τις χώρες του κόσμου. Από εκεί και πέρα, ο κάθε θεατής, αναλόγως με τις προσλαμβάνουσες και τα βιώματά του, μπορεί να νιώσει διαφορετικά συναισθήματα και να καταγραφεί ένα ξεχωριστό μήνυμα μέσα στην ψυχή και στο μυαλό του. Το θέατρο από την φύση του είναι μια λύτρωση – διαφυγή από την πεζή καθημερινότητα και ένα μαγικό ταξίδι διότι ο θεατής μέσα σε λίγες ώρες αντικρύζει το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης πολλών διαφορετικών Τεχνών.

Πώς θα προσδιορίζατε την έννοια του Θεάτρου, καθώς και του ρόλου του σε δυσμενείς συγκυρίες, όπως σε περιόδους κρίσης, όπως σήμερα;

Το Θέατρο είναι έτσι κι αλλιώς μια πολιτική πράξη. Δηλαδή, θέλοντας και μη, από την στιγμή που συντελείται ζωντανά μπροστά στα μάτια του θεατή «μιλάει» στο εδώ και τώρα. Αισθάνεται τον παλμό των εξελίξεων, επηρεάζεται από αυτές και αντιδρά. Βιώνουμε ακόμα μία περίοδο μεγάλης κρίσης εδώ και δύο χρόνια. Μία ποικιλόμορφη κρίση (υγειονομική, κοινωνική, οικονομική…) που θα αφήσει το αποτύπωμά της σε όλους τους ανθρώπους παγκοσμίως. Στο θέατρο μαζεύονται πολλοί διαφορετικοί καλλιτέχνες και ενώνουν τις δυνάμεις τους πάνω σε έναν κοινό στόχο, έχοντας προβληματισμούς για όλους αυτούς τους σκοτεινούς καιρούς που βιώνουμε. Και η Τέχνη πολεμάει το σκοτάδι μόνο μέσω του φωτός.

Ποιο αποτελεί το προσωπικό σας καλλιτεχνικό – σκηνοθετικό όραμα ;

Τόσο ως ηθοποιός όσο και ως σκηνοθέτης προσπαθώ να παραμένω ψύχραιμος για να μπορώ να διαχειριστώ όλες τις καταστάσεις είτε είναι καλές, είτε δύσκολες. Η επιτυχία και η αποτυχία είναι μέσα στην ζωή. Δεν είμαστε γιατροί και δεν κινδυνεύει η ζωή κάποιου ανθρώπου από την δουλειά μας. Παρ’ όλα αυτά, οφείλουμε να σεβόμαστε τον χρόνο και τα χρήματα που επενδύει ο κάθε θεατής όταν έρχεται να σε δει. Ποτέ δεν είμαι σίγουρος για τις επιλογές μου ότι θα έχουν ανταπόκριση από το κοινό, αλλά είμαι χαρούμενος γιατί πάντα ασχολούμαι με έργα που λατρεύω και αισθάνομαι ευτυχισμένος και τυχερός που η ζωή μου έχει χαρίσει την ευκαιρία να κάνω κάθε μέρα αυτό που αγαπώ. Οραματίζομαι ένα λαϊκό θέατρο που, μετά την παράσταση, ένας αμόρφωτος θεατής θα έχει συγκινηθεί και θα θέλει να μορφωθεί.

Το επόμενο θεατρικό σας βήμα έχει δρομολογηθεί;

Τον ερχόμενο Οκτώβριο θα επαναληφθεί η βραβευμένη παράσταση «Η Γίδα ή Ποια είναι η Σύλβια;» στο θέατρο Αθηνών και το τρομακτικό θρίλερ «Η Γυναίκα με τα Μαύρα» στο θέατρο Πειραιώς 131. Από εκεί και πέρα, έχω την χαρά να σκηνοθετώ τρεις νέες παραγωγές: τις «Μάγισσες του Σάλεμ» του Άρθουρ Μίλερ στο θέατρο «Δημήτρης Χορν», το «Σεσουάρ για δολοφόνους» στο θέατρο «Λαμπέτη» και τους «Άθικτους» στον Νέο Ακάδημο.

Εν κατακλείδι, πώς διαβλέπετε το Μέλλον του θεάτρου και της Τέχνης εκτενέστερα ως δημιουργός;

Ως δημιουργός δεν χάνω την αισιοδοξία μου ότι αργά ή γρήγορα θα γυρίσει ο τροχός και θα επιστρέψουμε ΟΛΟΙ στους χώρους που αγαπάμε χωρίς αυστηρά μέτρα και περιορισμούς. Έχω την πεποίθηση ότι θα καταφέρουμε να γεφυρώσουμε την απόσταση από το κοινό, που αναγκαστικά αναπτύχθηκε λόγω των σκληρών μέτρων προστασίας (μάσκες, κενές θέσεις, αποστάσεις κ.τ.λ.). Μας έχουν λείψει τα πρόσωπα των θεατών και να ακούμε καθαρά τις αντιδράσεις τους, που αυτήν την στιγμή φτάνουν μισές σε εμάς, λόγω της μάσκας. Τουλάχιστον όλο αυτό που βιώνουμε ίσως είναι μια ευκαιρία να ξεκαθαρίσουν «τα χλωρά από τα ξερά» και να μείνουν αυτοί που πραγματικά αγαπούν την Τέχνη και τους ανθρώπους της. Τέλος, είναι προφανές πια ότι η τεχνολογία ήρθε στην καλλιτεχνική ζωή μας για να μείνει και στο χέρι μας είναι να την αξιοποιήσουμε σωστά.

 

Συνέντευξη: Εύα Μαρά

 

Θερμές Ευχαριστίες στον πολυσχιδή, εμπνευσμένο και χαρισματικό καλλιτέχνη (σκηνοθέτη – ηθοποιό – δραματουργό) Νικορέστη Χανιωτάκη για την πλέον ενδιαφέρουσα και άκρως αποκαλυπτική – ουσιώδη εφ’ όλης της ύλης συνέντευξή μας στο StellasView με αφορμή την επιτυχημένη, εναλλακτική και πρωτότυπη σκηνοθετική του προσέγγιση στη σατυρική Μποστική Μήδεια που περιοδεύει αυτό το Καλοκαίρι…προς τέρψιν των ένθερμων θεατρόφιλων.

Του ευχόμαστε από καρδιάς Καλή Επιτυχία και ευοίωνη συνέχεια με το ίδιο σθένος και όραμα στο αέναο καλλιτεχνικό του ταξίδι μέσω του φωτός που προτάσσει το Θέατρο και η Τέχνη εκτενέστερα ως αντίδοτο στο γενικό σκότος της ζωής… με συναρπαστικές απογειώσεις, υψηλές δονήσεις και γόνιμες προκλήσεις εκρήξεις!

 …

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση “Μήδεια” θα βρείτε εδώ

➡️ Χορηγός Eπικοινωνίας: #Stellasview

….

Βρείτε μας στα social media του StellasView:

Facebook: https://www.facebook.com/Stellasview/

Instagram: https://www.instagram.com/stellasview.gr/

Youtube: https://www.youtube.com/c/StellaPerpera/

Twitter: https://twitter.com/StellaPerpera/

MY ART DEKA HAIR & MORE
NASIA HOUVARDA ARTWORK
Περί Στέλλα Πέρπερα 478 Άρθρα
Με λένε Στέλλα, είμαι δημοσιογράφος του τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ και πρώην παρουσιάστρια της Εγνατίας τηλεόρασης. Αυτά είναι τα ασήμαντα. Το σημαντικό είναι ότι αγαπώ την Τέχνη. Και αυτό γιατί πιστεύω πως η Τέχνη είναι σαν την καρδιά της πόλης. Της δίνει ζωή, την ανανεώνει και την οξυγονώνει... Γι’αυτό δημιούργησα αυτή τη σελίδα. Για αυτή την ανάσα που όλοι χρειαζόμαστε. #StellasView #heARTofthecity

Κάντε το πρώτο σχόλιο

Υποβολή απάντησης

Η ηλ. διεύθυνσή σας δεν δημοσιεύεται.