Συνέντευξη Τάκη Σπετσιώτη στο Queer αφιέρωμα του 59ου ΦΚΘ

Ο Τάκης Σπετσιώτης στο Queer αφιέρωμα του Φ.Κ.Θ

“Όταν η λογοτεχνία συναντά τον κινηματογράφο”

“Το Φεστιβάλ θα πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει, γιατί μόνον αν υπάρχει, θα βρεθούν κατάλληλοι άνθρωποι – τόσο στις οργανικές θέσεις – όσο και στις επιτροπές που θα διασώσουν, όπως και θα στηρίξουν το παλαιό κινηματογραφικό υλικό που κάναμε με τόσες θυσίες εμείς οι πιο παλιοί και χωρίς πολλά μέσα”

Με τις 4 αναδρομικές ταινίες του “Μετέωρο και Σκιά”, “Η Λίζα και η άλλη”, “Η Καλλονή”, “Στην αναπαυτική μεριά” υπήρξε αναμφίβολα ο επίσημος καλεσμένος του αφιερώματος στο ελληνικό “queer” σινεμά του φετινού 59ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Ο λόγος για τον βραβευμένο, άκρως εμπνευσμένο σκηνοθέτη Τάκη Σπετσιώτη, τον σκηνοθέτη που κατάφερε δεξιοτεχνικά να πετύχει – μέσα από την κινηματογραφική του πορεία – την απόλυτη συνομιλία σ’ ένα ηδονικό κάλεσμα ποίησης και κινηματογράφου. Ο χαρισματικός δημιουργός θα τολμήσει με γλώσσα λίαν λογοτεχνική και ματιά βαθιά φιλοσοφική κυρίως, δε, αποκαλυπτική να φωτίσει αθέατες πλευρές – ίσως και πιο τολμηρές – της συντηρητικής κοινωνίας, του κατεστημένου της εποχής μέσα από τις σπάνιες, “queer” κινηματογραφικές ταινίες του, οι οποίες έτυχαν ιδιαιτέρως θερμής υποδοχής από το κοινό (και δη το νεανικό) του φετινού φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με κορυφαία την ταινία με την οποία ταυτίστηκε, τη βραβευμένη ταινία του “Μετέωρο και Σκιά” ,η οποία άνοιξε επισήμως και τις πύλες της ενότητας Ελληνικό “Queer” Σινεμά!

Επίσημος καλεσμένος του φετινού 59ου Φ.Κ.Θ., καθώς συμμετείχατε με 4 αναδρομικές σας ταινίες: “Μετέωρο και Σκιά”, και την τρίπτυχη ” Η Λίζα και η άλλη”, “Η Καλλονή” και “Στην αναπαυτική μεριά”. Ποια η αποτίμησή σας για το φεστιβάλ και ποινές μνήμες σας συνδέουν με αυτό;
Γενικά είχα 24 ολόκληρα χρόνια να επισκεφθώ το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης κι αυτό γιατί είχα σταματήσει να κάνω κινηματογράφο. Έκανα διάφορα άλλα ενδιαφέροντα πράγματα, όπως συγγραφή βιβλίων, θέατρο, τηλεόραση. Με εξέπληξε ευχάριστα και νιώθω συγκίνηση με τη φετινή μου επίσκεψη στο φετινό φεστιβάλ. Το φεστιβάλ μου άρεσε, διότι είχε παλιό, κίνηση, δυναμική και πολύ ωραίο το θέμα αυτό – αφιέρωμα στο Ελληνικό Queer Σινεμά, το οποίο άνοιξε τις πύλες του με την ταινία μου ” Μετέωρο και Σκιά” και το οποίο έτυχε μεγάλης αποδοχής από το κοινό πράγμα το οποίο με χαροποίησε ιδιαίτερα…

Πού έγκειται το δέλεαρ και το συναρπαστικό στο Queer σινεμά, πιστεύετε;
Βλέπουμε ταινίες γενικά που -άλλοτε μας αρέσουν και άλλοτε όχι – αλλά, όμως, παρουσιάζουν όλες τους κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Πού αποδίδεται το ενδιαφέρον μιας ταινίας, θα λέγατε;
Προσωπικά, πιστεύω ότι το ενδιαφέρον μιας ταινίας οφείλεται στην αρτιότητα, στη θεματική του, στη μαγεία του και στο γεγονός, ότι μπορεί να το παρακολουθήσει και ένα πιο μυημένο κοινό με κάποιο επίπεδο και κατάρτιση. Βέβαια, μη ξεχνάμε, ότι έρχονται και τυχαία άτομα που το βλέπουν απλά ως μια μεγάλη κινηματογραφική γιορτή και ψάχνουν να βρουν κάτι που να τους ενδιαφέρει για να το δουν. Ωστόσο, εκτιμώ, ότι έρχεται κυρίως σταθερό, πιστό κοινό στο φεστιβάλ κινηματογράφου.

Πώς θα χαρακτηρίζατε την “ολίγον” προκλητική ταινίας σας (soft porno) “Η Καλλονή” ως δημιουργός της με πρωταγωνιστή το Νίκο Μουρατίδη;
Θα τη χαρακτήριζα προσωπικά ως μια παντομίμα απλά… μια performance φύλου, όπου ένας άνδρας (που φαίνεται φανερά το φύλο του) μιμείται γυναικείες κινήσεις και εκφράσεις με επιτυχία.

Ποια η σκηνοθετική σας φιλοσοφία;
Είναι ακριβώς αυτό το μυστήριο των κινήσεων που είναι τόσο αινιγματικές και δυσεπίλυτες επίσης!

Έχετε κάνει επιλεκτικές και προσεγμένες κινηματογραφικές δουλειές (ταινίες), εκτός των άλλων. Πόσες συνολικά;
Έχω κάνει συνολικά 5 ταινίες, εκ των οποίων 3 μεγάλου μήκους ταινίες, 2 μικρές ταινίες και μια τηλεταινία “Το φως της Ημέρας” του Κ. Καβάφη για την ΕΡΤ τότε.

Ποίηση και Κινηματογράφος συνυπάρχουν στο έργο σας. Πόσο δύσκολη είναι η σύνδεση αυτή εικονογραφικά;
Είναι πολύ δύσκολη, θα έλεγα, να αποτυπωθεί εικονογραφικά. Δεν μπορείς, δηλαδή, άμεσα να εικονογραφήσεις τη Λογοτεχνία. Θα πρέπει να βρίσκεις επιτυχείς αντιστοιχίες ποίησης – κινηματογράφου… να κάνεις περισσότερο ποίηση με την εικόνα.

Ποιο αποτελεί το μότο σας που αποτυπώνεται και στην 3πτυχο των ταινιών σας;
Οι απλές κινήσεις του σώματός μας αποτελούν τα πιο δυσεπίλυτα αινίγματα, όπως και οι σκέψεις μας.

Ποιο το επόμενο επαγγελματικό σας βήμα;
Ποιος ξέρει, άραγε; Πάντως, το πιο πρόσφατο ήταν αυτό που έκανα για την ΕΤ, τα 4 επεισόδια ” Εποχές και Συγγραφείς” κατά παραγγελία του Τάσου Ψαρρά και αφορά στους 4 σπουδαίους Λογοτέχνες (Κώστα Ταχτσή, Ναπολέων Λαπαθιώτη, Νίκο Τσιφόρο, και Άρη Δικταίο).

Υπάρχουν νέοι ικανοί δημιουργοί που μπορούν να σηματοδοτήσουν το μέλλον του ελληνικού κινηματογράφου; Ποια η προσωπική σας εκτίμηση;
Ασφαλώς και υπάρχουν νέα παιδιά με όραμα που ψάχνονται, είναι ενημερωμένοι και ικανοί κινηματογραφιστές με ταλέντο και δημιουργικό – πρωτοποριακό πνεύμα, αλλά λόγω της ξενομανίας που μας διακατέχει ως λαό ρίχνουμε το “ανάθεμα” σε ελληνικές ταινίες, ενώ έχουμε πολύ καλές και ενδιαφέρουσες προτάσεις από νέα γενιά δημιουργών στη χώρα μας.

Τι σημαίνει για εσάς προσωπικά Queer Σινεμά ως ένας εκ των αναγνωρισμένων δημιουργών του; Ποια η ειδοποιός διαφορά του από τις άλλες ταινίες; Ποιαν η επιρροή του στη διεθνή κινηματογραφία;
Queer σινεμά είναι ένα σινεμά που ασχολείται με το σώμα, το φύλο, τη σεξουαλικότητα, την έμφυλη ταυτότητα και γενικά θέματα ελεύθερα, κι από μια σκοπιά που ο mainstream κινηματογράφος εύκολα δεν θα καταπιανότανε μ’ αυτά. Σκοπός του είναι να αναδείξει την πολιτική διάσταση τέτοιων ταμπού θεμάτων, φωτίζοντας κοινωνικές μειονότητες, κοινωνικά ταμπού που δεν περνούν στις απλά ψυχαγωγικές ταινίες – Το queer αποβλέπει να φωτίσει την αθέατη πλευρά της σελήνης, μ’ άλλα λόγια.

Εν κατακλείδι, τι εύχεστε για το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και το μέλλον της 7ης τέχνης εν Ελλάδι;
Εύχομαι και πιστεύω, ότι πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει, γιατί μόνον αν υπάρχει, θα βρεθούν κατάλληλα άτομα σε οργανικές θέσεις και στις επιτροπές που θα καταφέρουν να το στηρίξουν και να διασώσουν όλο εκείνο το παλιό κινηματογραφικό υλικό που εμείς οι παλαιότεροι κάναμε με τόσες θυσίες και χωρίς πολλά μέσα!

Συνέντευξη: Εύα Μαρά

Βιογραφικό
Ο Τάκης Σπετσιώτης είναι Έλληνας συγγραφέας και σκηνοθέτης. Γεννήθηκε το 1954 στον Πειραιά και μεγάλωσε στην Ερμιόνη, απ’ όπου και έφυγε το 1971. Έχει σκηνοθετήσει ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους και έχει συγγράψει μυθιστορήματα. Η ταινία Μετέωρο και σκιά με θέμα τη ζωή του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη απέσπασε το 1985 το Α΄ Κρατικό Βραβείο Καλύτερης Ταινίας.

Φιλμογραφία
Τηλεόραση
1993 Ανατομία ενός εγκλήματος: Καθαρτήριο
1994 Ανατομία ενός εγκλήματος: Σχέση στοργής
Κινηματογράφος
1977 Καλλονή (μικρού μήκους)
1981 Στην αναπαυτική μεριά
1985 Μετέωρο και σκιά
1991 Τα κοράκια
Θέατρο
1999-2001 Ψυχολογία Συριανού συζύγου
Βιβλία
1996 Στον Κώστα Ταχτσή αντί στεφάνου, Οδός Πανός
1999 Χαίρε Ναπολέων, (μαζί με Ν. Λαπαθιώτη), Άγρα
2003 Δελτίον ταυτότητος, Άγρα
2005 Αντουανέττα Αγγελίδη (μαζί με Β. Ραφαηλίδη, Β. Μαζώμενο) κ.ά., Αιγόκερως
2006 Ταχτσής – Δεν ντρέπομαι, Πολύχρωμος Πλανήτης
2007 Τριανδρίες και Σία, Άγρα
2009 Γραμματικός σ’ ένα παιδί του δρόμου, Άγρα
2009 Το άλλο κρεβάτι, Άγρα
2011 Ευγενία Χατζίκου: Notebook (μαζί με Π. Βούλγαρη, Κ. Φέρρη) κ.ά., Τετράγωνο