Ήμασταν εκεί για εσάς, το stellasview.gr με τον Νέστορα Αναστάσιο βρέθηκε στο Θέατρο Αμαλία την Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου 2020 και παρακολούθησε την αριστουργηματική παράσταση «Ηimmelweg (Ο δρόμος για τον ουρανό)» του Χουάν Μαγιόργκα, με τους Νίκο Ψαρρά, Δημήτρη Παπανικολάου και Θανάση Δήμου.
Το έργο
Το έργο μας εξιστορεί ένα πραγματικό γεγονός που συνέβη σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης Εβραίων στη μικρή πόλη Τερεζίν, κάπου έξω από την Πράγα, κατά τη διάρκειά των τραγικών γεγονότων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Εκεί τα τρένα φτάνουν στις 6 το πρωί, φορτωμένα Εβραίους, οι οποίοι μετά την άφιξη τους κατευθύνονται αρχικά στο “θεραπευτήριο” ή όπως ειρωνικά το αποκαλούν οι Γερμανοί “Ο δρόμος για τον Ουρανό”, ενώ λίγο αργότερα ένας δυσοίωνος, τρομακτικός μαύρος καπνός ξεπροβάλει στον ουρανό της πόλης.
Υπόθεση: Στις 23 Ιουνίου του 1944 ένας Παρατηρητής του Ερυθρού Σταυρού επισκέπτεται το εν λόγω στρατόπεδο προκειμένου να διαπιστώσει και να καταγράψει τις συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων. Η ναζιστική κυβέρνηση του Βερολίνου, σε μία προσπάθεια να συσκοτίσει και να εξαπατήσει τη διεθνή κοινότητα σχετικά με τη φρικιαστική αλήθεια για την τύχη των Εβραίων που αναγκαστικά καταφτάνουν εκεί, ζητάει από τον Διοικητή του στρατοπέδου να σκηνοθετήσει μια καλοστημένη “παράσταση”, μια “φιέστα” θετικών εντυπώσεων, ώστε ο Παρατηρητής να συντάξει θετική αναφορά. Για να το πετύχει αυτό ο Διοικητής, αναγκάζει μερικούς από τους Εβραίους να συμμετάσχουν σε ένα “θέατρο” εντυπώσεων και εξαπάτησης, που θα δημιουργούσε την εντύπωση της αξιοπρεπούς διαβίωσης και της υποτιθέμενης λύσης του Εβραϊκού ζητήματος της Ευρώπης με έναν ικανοποιητικό τρόπο.
Πρόκειται για ένα αριστουργηματικό έργο του βραβευμένου Ισπανού συγγραφέα Χουάν Μαγιόργκα, ενός μελετητή της «Φιλοσοφίας μετά το Ολοκαύτωμα», καθώς και ενός εκ των ιδρυτών μίας ομάδας που ασχολείται και μελετά διεξοδικά το φιλοσοφικό πλαίσιο που γέννησε το Ολοκαύτωμα, αλλά και το αποτύπωμα που άφησε πίσω του.
Η κεντρική ιδέα του έργου βασίζεται σε αυτό που γενικότερα υποστηρίζει ο συγγραφέας και η ομάδα του για το αδιανόητο γεγονός του Ολοκαυτώματος: η ακραία βία ποτέ δεν εκτίθεται. Έρχεται πάντα συγκεκαλυμμένη, επενδεδυμένη ενός φιλοσοφήματος, ενώ παράλληλα ξέρει καλά πως να καλύπτει τα νότα της από τον έξω κόσμο.
Σκηνοθεσία
Η σκηνοθεσία της Έλενας Καρακούλη είναι θα λέγαμε διαστροφικά έξυπνη. Η Καρακούλη χρησιμοποιώντας ένα δυναμικό κινηματογραφικό φορματ και δημιουργώντας ισχυρές εικαστικές εικόνες, είτε με την προφανή χρήση του video art του Άγγελου Παπαδόπουλου και της Εύας Νάθενα, είτε με τον φωτισμό του Nίκου Βλασόπουλου, το λιτό σκηνικό της Εβελίνας Δαρζέντα και τη χρήση διαφόρων άλλων props (όπως βαλίτσες, κομφετί κτλ), χτίζει την αφήγησή της έτσι ώστε να περιβάλλει με εικαστικότητα την παράσταση, αλλά χωρίς να υπερκαλύπτει το ουσιώδες: τις καταπληκτικές ερμηνείες των ηθοποιών.
Επίσης, η σκηνοθεσία ενισχύει και ισχυροποιεί τα διάφορα συγγραφικά ευρήματα που ήδη υπάρχουν στο κείμενο του έργου, όπως την κυκλική επανάληψη διαλόγων, νοημάτων και σκηνών.
Τέλος, αξίζει να σταθούμε και στη δουλειά που έχει γίνει με την κινησιολογία όλων των ηθοποιών από την Φαίδρα Σούτου, που μπορεί να μην είναι πάντα εμφανή με έναν τρόπο που βγάζει μάτι, αλλά υπάρχει και εξυπηρετεί απόλυτα τους σκηνοθετικούς σκοπούς, αποτελώντας δομικό στοιχείο της τεκμηρίωσης των ηρώων.
Ερμηνείες
Το έργο του Χουάν Μαγιόργκα αντανακλά με ακρίβεια στο πρόσωπο του Διοικητή την εγωιστική υπεροχή που χαρίζει η κλασσικής παιδεία σε αυτούς που γέννησαν το μεγαλύτερο άγος της ανθρωπότητας: το αδιανόητο Ολοκαύτωμα. Ο Νίκος Ψαρράς με την καταπληκτική του ερμηνεία ενσαρκώνει ιδανικά τη διαστροφική φύση του Διοικητή, ενός χαρακτήρα που συνδυάζει την αδιανόητη καταβαράθρωση της ανθρωπιάς με την πνευματική υπεροχή της κλασικής του παιδείας. Σύμμαχος του Ψαρρά σε αυτόν τον “διπολικό” ερμηνευτικό θρίαμβο είναι αναντίρρητα η μεγάλη θεατρική του εμπειρία, η εμμονή του σε “δύσκολους” ρόλους, η σωματική και κινησιολογική του ευκολία και η βαθιά μελέτη του ρόλου. Στη συγκεκριμένη παράσταση ειδικά η τοποθέτηση του σώματος του Ψαρρά είναι ένα από τα βασικά στοιχεία τεκμηρίωσης αυτού του διπολικού και διαστροφικού ήρωα, καθώς ερμηνεύει με σχεδόν χορογραφημένο τρόπο τον ζοφερό φιλόσοφο, τον μαέστρο μίας φρικιαστικής συμφωνίας, τον σκηνοθέτη μίας αισχρής “θεατρικής” παραπλάνησης με σκοπό να αποκρύψει το τέρας που ο ίδιος γεννά και εκτρέφει.
Εξαιρετικός είναι και ο Δημήτρης Παπανικολάου στον ρόλο του Εβραίου που εκτελεί χρέη μεταφραστή ανάμεσα στον Διοικητή και τους συμπατριώτες του. Ο Παπανικολάου ερμηνεύει τον αντίποδα του Διοικητή και αποδίδει μοναδικά τη βουβή απόγνωση ενός τρομοκρατημένου ανθρώπου που έχει πλέον τη μοίρα και τον ρόλο μίας μαριονέτας, έρμαιο στις “σκηνοθετικές” οδηγίες του Γερμανού, πρωταγωνιστή ενός παράλογου “θεάτρου” και κομπάρσο της ζωής του, που βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο.
Τέλος, εξίσου καλός είναι και ο Θανάσης Δήμου στον ρόλο του παρατηρητή του Ερυθρού Σταυρού. Αν και ο ρόλος του είναι κυρίως αφηγηματικός, ωστόσο το ερμηνευτικό του κρεσέντο είναι μοναδικό τη στιγμή που ο ήρωας απολογητικά μας εξηγεί τις συνθήκες που τον οδήγησαν στη σύνταξη της πλανεμένης θετική του αναφορά.
Μην χάσετε αυτήν την εκπληκτική παράσταση, είναι από τις σπάνιες ευκαιρίες για να δείτε καλό και ουσιαστικό θέατρο.
Κριτική: Νέστορας Αναστάσιος
Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση «Ηimmelweg (Ο δρόμος για τον ουρανό)» θα βρείτε εδώ.
Βρείτε μας στα social media του Stellasview:
Facebook: https://www.facebook.com/Stellasview-1549199718743717/
Instagram: https://www.instagram.com/stellasview.gr/
Youtube: https://www.youtube.com/c/StellaPerpera
Twitter: https://twitter.com/StellaPerpera
Κάντε το πρώτο σχόλιο