Κριτική για την παράσταση “Παζολίνι” με τον Ένκε Φεζολλάρι

Ήμασταν εκεί για εσάς. To stellasview.gr βρέθηκε στο θέατρο Αυλαία την Τρίτη 20 Νοεμβρίου 2018 και παρακολούθησε την παράσταση “Παζολίνι”. Έναν σπουδαίο μονόλογο-κατάθεση ψυχής με τον Ένκε Φεζολλάρι να εντυπωσιάζει, σκηνοθετημένο από την Αγγελική Καρυστίνου, σε διασκευή των Γιάννη Σολδάτου και Αγγελικής Καρυστινού.

Ο Πιερ Πάολο Παζολίνι, μια εξαιρετικά πολυσχιδής προσωπικότητα, γεννήθηκε στις 5 Μαρτίου του 1922, τη χρονιά που ανέβηκε στην εξουσία ο Μπενίτο Μουσολίνι, στην πόλη Μπολόνια της Ιταλίας και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της 7ης τέχνης. Ο παθιασμένος δημιουργός -σκηνοθέτης και συγγραφέας-, ο τολμηρός άνθρωπος που δεν κάλυψε ποτέ, όπως άλλοι, την ομοφυλοφιλία του, ο ανήσυχος διανοητής που αν και μαρξιστής έριξε μια προσεκτική, γεμάτη σεβασμό ματιά στην καθολική Ιταλία γύρω του (και μέσα του), σαράντα τρία χρόνια μετά τη δολοφονία του, εξακολουθεί να συγκινεί.

Τι ήταν ο Παζολίνι τελικά; Ποιητής ή Ζωγράφος; Κινηματογραφιστής ή Διανοούμενος; Συγγραφέας ή Ομοφυλόφιλος; Δάσκαλος ή Άγιος; Θεός και Δαίμονας ο Πιερ Πάολο Παζολίνι υπήρξε αναμφίλεκτα μια αλογόμυγα σαν τον Σωκράτη που τάραξε τα λιμνάζοντα νερά της Ιταλίας, της Ευρώπης και εν γένει ολόκληρου του κόσμου.

Το έργο του βλέπεται και ξαναβλέπεται με αμείωτο από τον χρόνο ενδιαφέρον και πάθος, ενώ όλες οι ταινίες που γύρισε μέσα σε ένα μικρό σχετικά χρονικό διάστημα, μόλις δεκατέσσερα χρόνια, πριν χαθεί άδικα το 1975 στα 53 του, με έναν θάνατο που κρατάει ακόμα τα μυστικά του (έγκλημα πάθους ή ακροδεξιό χτύπημα;), δεν έχουν παύσει να εγείρουν συζητήσεις και γόνιμους προβληματισμούς. Το 1961 σκηνοθετεί πιο αναλυτικά, την πρώτη του ταινία, το «Ακατόνε». Ακολουθούν οι ταινίες: «Μάμα Ρόμα» με τους Anna Magnani και Ettore Garofolo (1962), το «κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο» (1964), «Οιδίπους Τύραννος» (1967), «Θεώρημα» με τον Terence Stamp(1969), «Χοιροστάσιο» (1969), «Μήδεια» με τη Μαρία Κάλλας (1970), καθώς και η λεγόμενη τριλογία της ζωής: το «Δεκαήμερο» (1971), «Οι Ιστορίες του Καντέρμπουρυ» (1972) και «Χίλιες και μια νύχτες» (1974).

Στις 2 Νοεμβρίου του 1975, βρέθηκε λοιπόν άγρια δολοφονημένος στην παραλία της Όστια, κοντά στη Ρώμη, σε μια θέση χαρακτηριστική των μυθιστορημάτων του. Λίγο μάλιστα πριν, είχε μόλις ολοκληρώσει την ταινία του Σαλό ή 120 μέρες στα Σόδομα, μια ταινία για τη φύση του φασισμού, η οποία αποτέλεσε και μία από τις πλέον αμφιλεγόμενες ταινίες της παγκόσμιας κινηματογραφικής ιστορίας, λόγω των σκηνών της βίας, αλλά και της σεξουαλικής ωμότητας που προβάλλει. Το κύκνειο δε, άσμα του Παζολίνι, απεικονίζει σε όλη του την έκταση τον ακραιφνή αντιφασισμό του.

Ο θεατής βρίσκεται επομένως στην Όστια και βουτάει μαζί με τον Πιέρ στους ρυπαρούς δρόμους που επέλεγε ο Ποιητής. Ο επιθεωρητής κοιτάζει το άψυχο σώμα του Παζολίνι και η παράσταση ξεκινά.Για μία μάλιστα ώρα ο θεατής θα βρεθεί στην Όστια, στο σημείο όπου βρέθηκε άγρια δολοφονημένος ο Μέγας Παζολίνι, ξετυλίγοντας το κουβάρι της ζωής του όπως άλλωστε και τα πλάνα των ταινιών του αφηγούνται την πορεία του αιρετικού καλλιτέχνη.

Ξεδιπλώνοντας έτσι, τον πηγαίο και απνευστί μονόλογο του μεγάλου ποιητή της έβδομης τέχνης πιάνει το νήμα της ζωής του από την αρχή, προκειμένου να ρίξει ζείδωρο φως επιτέλους στο πώς έφτασε στο κρίσιμο σημείο να χάσει τελικά την ίδια του τη ζωή. Ο θεατής βυθίζεται έτσι με τη συνδρομή του Σπύρου Παπαρούλια, ο οποίος επιμελήθηκε το βίντεο, σε ένα συναρπαστικό, βιογραφικό πέλαγος, όπου περνούν μπροστά από τα μάτια του καλειδοσκοπικά, θραυσματικά και δίκην αναμνήσεων: το σκοτάδι του Παζολίνι,οι έρωτες, οι ταινίες του,τα γραπτά του, η μητέρα και ο πατέρας του, οι αναρίθμητες δίκες που υπέστη με τον ίδιο ως εναγόμενο να αθωώνεται πάντα, τα σκάνδαλα, οι ταπεινώσεις, οι επιτυχίες του, η ιντελιγκέντσια, το λούμπεν προλεταριάτο.

Πρόκειται αναμφίλεκτα για έναν ύμνο, για μια ωδή επί σκηνής σε έναν βαθιά μαρξιστή και ταυτόχρονα Άνθρωπο. Για μια ευαίσθητη, τρυφερή, αλλά και συνάμα μια πικρή, ιστορία ενός παιδιού που έγραφε ποιήματα για αγόρια που παίζουν ποδόσφαιρο και κλείνουν σε σπιρτόκουτα τζιτζίκια. Στην παράσταση παρελαύνουν ως εκ τούτου οι σημαντικότερες στιγμές του δημιουργού, οι εχθροί του, οι φίλοι του: η Κάλλας, η Μπέτι, η Μάνγκανο, η Σουσάνα (η μητέρα του), ο Νινέττο, ο Σβεν όλοι τους καλεσμένοι και ταυτόχρονα όλοι παγωμένοι και μουδιασμένοι να αναρωτιούνται ποιος σκότωσε τον Πιερ Πάολο. Μόνος πορεύτηκε άλλωστε στη ζωή, μόνος στη Ρώμη, μόνος στον έρωτα και τη δόξα και τώρα ολομόναχος κείτεται στον θάνατο.

Ο Ένκε Φεζολλάρι σε συνεργασία με την Αγγελική Καρυστίνου επιχειρούν εν ολίγοις μία διήγηση σαρωτική, μία εσωτερική διαδρομή, ένα οδοιπορικό ενός σπουδαίου καλλιτέχνη στις μνήμες εκείνες τις ανεκκλάλητες, σε εκείνα τα οικογενειακά, κοινωνικά, πολιτικά, φιλοσοφικά και καλλιτεχνικά μονοπάτια που τον όρισαν και έπειτα σκαιότατα τον εξόρισαν μακριά από τη Μάμα Ρόμα, αλάργα από την αξιοπρέπεια και την πολυπόθητη αυταξία.

Σε ένα μάλιστα προσεκτικά επιλεγμένο σκηνικό (θυμίζει κινηματογραφικό στούντιο με ατάκτως ερριμμένα  σύνεργα) που επιμελήθηκε ο Γιώργος Λυντζέρης, ο Φεζολλάρι αποτυπώνει με περισσή δεξιοτεχνία τον ρόλο Παζολίνι. Κινείται ειδικότερα και υποδύεται επί σκηνής με περισσή πειστικότητα και ταυτόχρονα με απαράμιλλη χάρη την ιδιαίτερη αυτή καλλιτεχνική προσωπικότητα. Με δραματικό πιο συγκεκριμένα βάθος, αλλά και με αποκρυπτογραφική, πνευματώδη και παράλληλα πικρή ευγλωττία, με συνεχώς διαφοροποιούμενες αποχρώσεις του λόγου του,η ερμηνεία του πάλλεται από βάθος, φιλοσοφία και συνέπεια. Με προσεκτική μάλιστα και καλοδουλεμένη άρθρωση, απόλυτα εστιασμένος στις επιταγές του ρόλου του, ο Ένκε Φεζολλάρι έχει μια αδιαφιλονίκητη δυναμική και στιβαρή παρουσία σε λόγο και κίνηση.

Η σκηνοθεσία ενός θεατρικού μονολόγου δεν αποτελεί αναμφίβολα μία εύκολη υπόθεση. Κι όμως η Αγγελικής Καρυστινού τα κατάφερε περίφημα. Φώτισε ως εκ τούτου, εξαίσια τις άγνωστες πτυχές της ζωής του μεγάλου Ιταλού δημιουργού, προσεγγίζοντας παράλληλα με έξυπνο χιούμορ στιγμιότυπα που σε φυσιολογικές συνθήκες θα βάραιναν τον θεατή και θα του προκαλούσαν μια σχετική αμηχανία. Έστησε έτσι μια παράσταση με ρυθμό, ευρηματικότητα και εντάσεις όπου το κείμενο το απαιτούσε, καταφέρνοντας εν τέλει να ζωντανέψει μπροστά στα μάτια μας τη γοητευτική και άκρως ενδιαφέρουσα μορφή του Πιέρ Πάολο Παζολίνι, αλλά και ολόκληρης της καλλιτεχνικής του πορείας. Οι υπαινικτικοί δε φωτισμοί της Σεμίνας Παπαλεξανδρόπουλου συμπληρώνουν το τελικό αριστοτεχνικά δοσμένο αποτέλεσμα.

Με αφορμή λοιπόν την αποτρόπαιη και στυγερή δολοφονία του παζολίνι το έργο μιλά επί της ουσίας για τη μοναξιά που στοίχειωνε σαν δεύτερο δέρμα του ήρωα, αλλά και τη μοναξιά ως ζοφερή κατάσταση που διατρέχει την κοινωνία μας. Άλλοτε με χιούμορ λοιπόν και άλλοτε με το πιο αδυσώπητο πρόσωπο της αποξένωσης που βίωνε ο ήρωας, ζώντας ολομόναχος μαζί με διάσημους και άσημους πρωταγωνιστές κατευθύνεται ο θεατής πλησίστιος προς ένα δεκαεφτάχρονο αγόρι, ονόματι Πίνο Πελόζι, την ιταλική κυβέρνηση, τη Μαφία, το παρακράτος, τους φασίστες, προς όλα δηλαδή τα αναπόσπαστα κομμάτια στο παζλ του μυστηριώδους εγκλήματος που ακόμα απασχολεί και ζητά επιτακτικά λύση, αφού μέχρι σήμερα δεν έχει εξιχνιαστεί.

Κριτική: Eυθύμιος Ιωαννίδης

Η Υπόκλιση & το Χειροκρότημα εδώ:

Φωτογραφίες & video: Στέλλα Πέρπερα

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση θα βρείτε εδώ

MY ART DEKA HAIR & MORE
NASIA HOUVARDA ARTWORK
Περί Ευθύμιος Ιωαννίδης 119 Άρθρα
Xαίρετε, είμαι ο Ευθύμιος, είμαι φιλόλογος και συντάκτης της πολιτιστικής ιστοσελίδας stellasview.gr. Πέρα από τη μουσική, τις τέχνες και το θέατρο, αγαπώ πολύ την ελληνική γλώσσα και την ανάγνωση για αυτό και δημιούργησα και διαχειρίζομαι τις σελίδες "Ορθογραφία και ορθοέπεια" και "Βιβλιοφιλία και βιβλιολογία".

2 Trackbacks / Pingbacks

  1. Ο "Παζολίνι" με τον Ένκε Φεζολλάρι στο Θέατρο Αυλαία - Stellasview
  2. Ένκε Φεζολλάρι: " Ο Παζολίνι για ΄μένα ήταν ένα θείο πλάσμα" - Stellasview

Υποβολή απάντησης

Η ηλ. διεύθυνσή σας δεν δημοσιεύεται.