O ευρωπαϊκής κοπής ηθοποιός Χρίστος Στυλιανού μίλησε στο stellasview.gr και στον Ευθύμιο Ιωαννίδη για την παράσταση “Ορφανά” σε σκηνοθεσία του Τάκη Τζαμαργιά στην οποία πρωταγωνιστεί με αναμφίλεκτη δεξιοτεχνία, χαρίζοντάς μας κάθε φορά μια εντυπωσιακή τω όντι ερμηνεία.

Γεννημένος στη Σοβιετική Ένωση από Κύπριους φοιτητές γονείς, ο κυπριακής καταγωγής ηθοποιός του κρατικού θεάτρου, μεγάλωσε και ανδρώθηκε στην Κύπρο. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στο πανεπιστήμιο της Κύπρου, ωστόσο, οι καλλιτεχνικές του ανησυχίες τον οδήγησαν να κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ., αλλά και να σπουδάσει στη Δραματική Σχολή του ΚΘΒΕ, από όπου και αποφοίτησε με άριστα. Έκτοτε, δεν έχει σταματήσει να εγείρει δικαίως τον θαυμασμό του κοινού, των σκηνοθετών, αλλά και των κριτικών για τις ερμηνευτικές του ικανότητες.

Πρωταγωνιστείς για δεύτερη συναπτή χρονιά στα Ορφανά, ερμηνεύοντας με ερμηνευτική  δεξιοτεχνία τον «Ντάνυ». Πώς θα περιέγραφες τον ήρωα που υποδύεσαι από τη δική σου οπτική γωνία;

Ο Ντάνυ είναι εκ πρώτης όψεως ο πιο “εναρμονισμένος” με τα ζητούμενα της εποχής μας για αυτόν ακριβώς τον λόγο και είναι πιο απρόσμενη η μεταμόρφωσή του στο τέλος. Παραφράζοντας τα λόγια του Λίαμ: “Έχει τη δουλειά του, τους φίλους του και ωραία γυναίκα, είναι έξυπνος και τα έχει όλα, ίσως για αυτό τα έχει όλα…” Το κυνήγι της επιτυχίας, μια τακτοποιημένη ζωή, μια “κανονική” οικογένεια, μέσα σε ποιον κόσμο όμως; Πώς συμβαδίζει η εικόνα της πραγματικότητας με αυτήν που έχει ο Ντάνυ ή με αυτήν που θέλει να βλέπει; Αυτή η εικόνα του Ντάνυ λοιπόν, έχει τις ρωγμές της -θα δώσει πιο συγκεκριμένα στον Λίαμ μια μπλούζα του μέσα από τα άπλυτα- και όπως στον καθένα μας, πίσω από την εικόνα το περιεχόμενο ενδέχεται να είναι διαφορετικό. Κουβαλάει κι αυτός επομένως μια σκοτεινή πλευρά τα όρια της οποίας δεν του είναι βεβαίως σαφή -είναι παρόλα αυτά διακριτή αυτή η πλευρά-, την οποία μάλιστα και θα κληθεί να ανακαλύψει σε οριακές καταστάσεις μέσα σε ελάχιστο χρόνο.

Έκδηλο μήνυμα της παράστασης, η οποία βρίθει μεταξύ άλλων από ποικίλα λανθάνοντα μηνύματα, είναι καταρχήν το απότοκο της ασυνείδητης ξενοφοβίας που μαίνεται πλέον και στην κοινωνία μας. Ποιο στοιχείο της παράστασης σε έχει αγγίξει προσωπικά πιο πολύ;

Εκεί ακριβώς έγκειται και η αριστοτεχνική δομή του έργου κατά τη γνώμη μου και ταυτοχρόνως το κάνει τρομαχτικά αληθινό. Το ότι φέρνει δηλαδή έναν ολόκληρο κόσμο με όλες του τις απολήξεις μέσα σε ένα σπίτι χωρίς ποτέ να δείξει τίποτε στον θεατή και τα ζητήματα αποκτούν υπόσταση μέσα από τις σχέσεις και τις περιγραφές των ηρώων. Αποκαλύπτει έτσι έναν κρυμμένο, υφέρποντα ρατσισμό που κρύβουμε όλοι για το διαφορετικό και εκδηλώνεται βίαια: στον ξένο, στον αδύναμο, στον ομοφυλόφιλο, στον αλλόθρησκο, εν πάση περιπτώσει σε άτομα με διαφορετικές πεποιθήσεις και προτιμήσεις… Προσωπικά αυτό που με έχει αγγίξει περισσότερο -και κάθε βράδυ στην παράσταση με οδηγεί σε αδιέξοδο- είναι η στιγμή όπου ο Ντάνυ εξαναγκάζεται να δει κατάματα το πρόβλημα και να αναλάβει ή όχι την ευθύνη… Και καλείται να απαντήσει στην απλή, αλλά αβάσταχτη ερώτηση της Έλεν: “Εσύ τι θα έκανες;”

Αναμφήριστο παρελκόμενο της υποκριτικής τέχνης και δη των πολύ καλών ηθοποιών, όπως εσύ, είναι η τυποποίησή τους σε συγκεκριμένους ρόλους. Σε απασχολεί ο υπαρκτός, ωστόσο, δοκιμασμένος δρόμος της τυποποίησης ή λειτουργείς περισσότερο με βάση το ένστικτο και την αισθητική σου για την επιλογή των ρόλων;

Νομίζω πως αυτό που ονομάζουμε τυποποίηση συνίσταται εν πολλοίς στον φόβο μας να εμπιστευτούμε και να αφεθούμε σε κάτι καινούργιο. Για μένα κάθε παράσταση και κατ’ επέκταση κάθε ρόλος είναι μια διαδικασία ανακάλυψης, νοηματοδότησης και εντέλει “συγκάλυψης” πάντοτε σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη και τους υπόλοιπους ηθοποιούς. Δεν είναι βέβαια πάντα εύκολο, αλλά ούτε και αυτονόητο να προκύπτει ένα κοινό αίσθημα εμπιστοσύνης και αγαστής γενναιοδωρίας μέσα στην ομάδα που δημιουργείται μέσα σε δυο μήνες προβών. Κι επειδή όντως είναι λίγος ο χρόνος, η εμπιστοσύνη για μένα είναι ζητούμενο από την αρχή. Και όταν συμβαίνει, αυτό το “δίλημμα” που αναφέρεις δεν υφίσταται καν.

Πέρα από εξαιρετικός ηθοποιός στη σκηνή, είσαι και καθηγητής στη δραματική σχολή του ΚΘΒΕ. Ποια είναι η εκτίμησή σου με βάση την πείρα σου για τη θεατρική αγωγή και  παιδεία στην Ελλάδα;

Η διαδικασία της διδασκαλίας είναι κάτι πολύ ξεχωριστό. Από όταν ήμουνα στη σχολή αλλά και προηγουμένως στο Πανεπιστήμιο θαύμαζα την ικανότητα που έχουν κάποιοι άνθρωποι να σε κάνουν “συνένοχο” στην τέχνη τους! Και αυτή η ευκαιρία που μου δόθηκε να περάσω στην άλλη πλευρά λειτουργεί για μένα αποκαλυπτικά για το σύνολο της δουλειάς μας. Δεν είμαι σε θέση να κρίνω γενικά αυτό που ονομάζεις θεατρική αγωγή και παιδεία -δεν έχω δα και τόση εμπειρία! Αυτό που συνειδητοποιώ όμως είναι το πάθος, η πίστη και η γενναιοδωρία που χρειάζονται είτε είσαι μαθητής είτε δάσκαλος και ότι τα δύο επικοινωνούν και αλληλοτροφοδοτούνται διαρκώς.

Το όνομά σου έχει δικαίως ξεπεράσει τα σύνορα της πόλης μας. Η επιτυχία, αλλά και η αναγνωρισιμότητα που απολαμβάνεις ως θεατρικός εν γένει ηθοποιός κατά πόσο έχει επηρεάσει την καθημερινότητά σου;

Δε βρίσκω να την έχει επηρεάσει ιδιαιτέρως. Ούτως ή άλλως, ποτέ δεν το αντιμετώπιζα έτσι. Δεν ήταν ποτέ αυτοσκοπός, ήταν κάτι που προέκυψε στην πορεία μέσα από τις ευκαιρίες που μου δόθηκαν να αναμετρηθώ με σημαντικούς ρόλους. Αυτό που με απασχολούσε και με απασχολεί είναι να γίνομαι καλύτερος και να βουτάω μέσα σε αυτό που κάνω με πίστη κι ένα αίσθημα χαράς κι ευγνωμοσύνης που μπορώ μέσα από τη δουλειά μου να γνωρίζω καινούργιους ανθρώπους, αλλά και τον ίδιο μου τον εαυτό. Την ίδια στιγμή είναι κομβικό για μένα να υπάρχει γείωση, μια γεύση από την πραγματικότητα. Κι αυτό μου το προσφέρει απλόχερα η οικογένειά μου!

Ο Τάκης Τζαμαργιάς έμαθε πως είστε ζευγάρι με την Ελένη Θυμιοπούλου και στη ζωή αφού σας επέλεξε για τη διανομή των ρόλων. Αυτή η διαπίστωση αρχικά τον έβαλε σε δίλημμα, αλλά τελικά το να μην αναιρέσει αυτή την επιλογή τον δικαίωσε. Ποια είναι η εμπειρία σου από τη συνεργασία σου με τον Τάκη Τζαμαργιά; Τι εκτίμησες σε εκείνον και στο σκηνοθετικό του όραμα;

Ναι, η αλήθεια αυτή είναι. Ούτως ή άλλως με την Ελένη δεν πάμε πακέτο, οι πορείες μας είναι διακριτές. Ωστόσο, στη συγκεκριμένη δουλειά απέβη προς όφελος της παράστασης η προσωπική μας σχέση καθώς τα πράγματα ξεκινούσαν από ένα σημείο και πέρα -με δεδομένο πάντα τους δύο μήνες προβών. Αυτός ταυτόχρονα ήταν και ο φόβος του κ. Τζαμαργιά. Ότι δε θα μπορούσαμε να διαχειριστούμε το σπίτι μας, με άλλα λόγια ότι θα φέρναμε τα όποια προβλήματά μας στην πρόβα. Παρόλα αυτά η δική του καθοδήγηση, η προσήλωσή του στο αποτέλεσμα που φανταζόταν ως αντάξιο του έργου υπήρξε καταλυτική καθιστώντας τις σχέσεις πολύ διακριτές. Έχει μια διαπεραστική, οξυδερκή ματιά και αφήνεται με αφοπλιστική αθωότητα να παρασυρθεί από το έργο και τους ηθοποιούς του. Και την επόμενη μέρα θα έρθει το ίδιο ζωντανός και συγκροτημένος για να πάμε παρακάτω. Είναι ζωτικής σημασίας το θέατρο για τον κ. Τζαμαργιά και αυτό νομίζω καταθέτει μέσα από την παράσταση.

Έχετε συνεργαστεί αρκετές φορές στο θέατρο με τη σύζυγό σου, ωστόσο, είναι η πρώτη φορά που υποδύεστε συζυγική σχέση στη σκηνή. Τι γεύση σου έχει αφήσει η εμπειρία αυτή;

Με την Ελένη είχαμε συνεργαστεί άλλες τρεις φορές στο παρελθόν αλλά όντως είναι η πρώτη φορά που είχαμε να διαχειριστούμε μια ομολογουμένως δύσκολη συζυγική σχέση επί σκηνής. Ήμασταν από την αρχή πολύ ανοιχτοί μεταξύ μας να ερευνήσουμε τις συμπεριφορές των ηρώων μας, σε βαθμό που ξεπερνούσε κατά πολύ τη δική μας καθημερινότητα και μας έβαζε ως εκ τούτου σε πρωτόγνωρα μονοπάτια. Αυτό δεν ήταν φυσικά κάτι εύκολο και χωρίς αντιστάσεις, εγωισμούς ή διαφωνίες. Ωστόσο η καθοδήγηση του κ. Τζαμαργιά αλλά και της κ. Οικονόμου -της βοηθού σκηνοθέτη- μας επανέφεραν συνεχώς στο απαραίτητο και το ουσιώδες και πάνω από όλα στο πιο σημαντικό για την εξέλιξη της ιστορίας. Ιδιαίτερα φέτος -στην επανάληψη της παράστασης- έχουμε βρει πιστεύω μια πιο ισορροπημένη σκηνική σχέση και σε αυτό παίζει μεγάλο ρόλο και ο Χρήστος. Σίγουρα είναι μια πολύ ουσιαστική εμπειρία που την κρατάω μέσα μου με πολλή αγάπη…

Ολοκληρώνoντας τη συνέντευξη, η παράσταση τελειώνει με τους ήρωες να βρίσκονται σε ένα μεταιχμιακό για τη σχέση τους σημείο και το κοινό να καλείται να προβάλλει κάθε φορά ό,τι προσδοκά, αναφορικά με την τύχη των δυο συζύγων. Ποια πιστεύεις πως θα είναι η κατάληξη του ζευγαριού;

Και για μένα δεν είναι κάτι δεδομένο… Μέσα μου επιλέγω να έχω ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα. Κάθε βράδυ η παράσταση δεν είναι ποτέ ίδια κι επειδή η αλληλεπίδραση είναι τόσο μεγάλη τα συναισθήματα που προκύπτουν είναι ενίοτε ελαφρώς διαφορετικά. Δε μιλάω για μεγάλες αλλαγές προφανώς, ωστόσο, κάτι μικρό να διαφοροποιηθεί σ΄ εμένα, στην Ελένη ή τον Χρήστο επηρεάζει κάπως τη νοηματική και συναισθηματική πορεία της παράστασης. Κάποιες φορές έχει προκύψει μέσα μου η εντύπωση πως αυτοί οι άνθρωποι παραμένουν μαζί υπό τους όρους του Ντάνυ πλέον. Κάποιες άλλες πως η Έλεν δεν μπορεί να συμφωνήσει με αυτό που της ζητάει στο τέλος -δεν το αναφέρουμε για ευνόητους λόγους!- και το πράγμα οδηγείται στον χωρισμό. Επιλέγω ωστόσο μέσα μου να μην έχω αποφασίσει τελεσίδικα για κάτι από τα δύο κι αυτό διότι το αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιέλθει είναι η πραγματική τους τραγωδία.

Ευχαριστώ πολύ!

Χρίστος Στυλιανού

Θέλω να ευχαριστήσω και από εδώ τον Χρίστο για την προσήνεια και την απλότητά του και του εύχομαι ολόψυχα καλή επιτυχία στις καλλιτεχνικές του ανησυχίες με γνώμονα πάντα το υψηλό καλλιτεχνικό ήθος που τον χαρακτηρίζει!

Συνέντευξη: Eυθύμιος Ιωαννίδης