Κριτική για την «Ηλέκτρα» του Ευριπίδη με την Μαρία Κίτσου

Ηλέκτρα του Ευριπίδη

Ήμασταν εκεί για εσάς, το StellasView.gr και ο Αναστάσιος Νέστορας, βρέθηκαν στο Θέατρο Δάσους της Θεσσαλονίκης, τη Δευτέρα 18 Ιουλίου του 2022 και παρακολούθησαν την παράσταση «Ηλέκτρα» του Ευριπίδη, με την Μαρία Κίτσου στον πρωταγωνιστικό ρόλο και σε σκηνοθεσία του Γιώργου Λύρα.

Σκηνοθεσία:

Ο Γιώργος Λύρας στήνει μία παράσταση απαλλαγμένη από κάθε μοντερνισμό, τοποθετώντας την πλοκή της ιστορίας στην απαρχή του χρόνου. Έτσι δημιουργεί μία αρχέγονη συνθήκη που δονεί και συναρπάζει συθέμελα τους θεατές. Ο Λύρας συνειδητά επιλέγει να φέρει τον λόγο στο προσκήνιο της παράστασης, εξυψώνοντας τους ήρωες του έργου και τα νοήματα του κειμένου, που διαυγή και απαλλαγμένα από αισθητικές αναφορές και φόρμες περνούν με απόλυτη επιτυχία στο κοινό. Έτσι οι θεατές συντονίζονται απολύτως με την παράσταση και κοινωνούν τα μεγάλα και ουσιώδη ανθρωπιστικά και φιλοσοφικά ζητήματά της.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως αποτελεί μια παράσταση που αρέσει ιδιαίτερα στους νέους, καθώς φέρει την ορμή του φρέσκου, μετά από όλα αυτά που καθήλωσαν την κοινωνία μας και ως εκ τούτου και το θέατρο.

Επίσης, τα σκηνικά και τα κοστούμια του Απόλλωνα Παπαθεοχάρη καταφέρνουν με επιτυχία να σκιαγραφήσουν την ερημική περιοχή στις παρυφές του Άργους, εκεί δηλαδή που διαδραματίζεται η πλοκή του έργου, καθώς και την αντίθεση της φτώχειας και του πλούτου και είναι απολύτως ενταγμένα στην φιλοσοφία της εικαστικής αποστέρησης και του αρχέγονου που κατά τη γνώμη μας θέλει να περάσει ο σκηνοθέτης.

Ερμηνείες:

Ο μέγας Γιώργος Κωνσταντίνου κομίζει στον κομβικό ρόλο του Γέροντα που υποδύεται όλη τη μεστότητα μιας μεγάλης θεατρικής πορείας, η οποία όμως δεν βαραίνει τον ρόλο του ήρωα που ενσαρκώνει, αλλά αντίθετα με την σοφία της πείρας του, τον αποστερεί από κάθε τι περιττό. Έτσι, ο ήρωάς του δωρικός και εσωτερικός, βαθιά ανθρωποκεντρικός, αποτελεί το κλειδί που ξεκλειδώνει κατά τη γνώμη μας ερμηνευτικά και τους υπόλοιπους ηθοποιούς της παράστασης. Δεν είναι τυχαίο που η Μαρία Κίτσου απογειώνει τον χαρακτήρα της Ηλέκτρας ακριβώς από τη στιγμή και μετά που ο Γέροντας έρχεται στην σκηνή.

Η Μαρία Κίτσου χρωματίζει μοναδικά την Ηλέκτρα με όλες τις αποχρώσεις του πολύπλοκου χαρακτήρα της ηρωίδας. Η ερμηνεία της αποτελεί εν αρχή μία σπουδή επάνω στην φτώχεια και την αποστέρηση που βιώνει η Ηλέκτρα, η αλλοτινή αρχοντοπούλα, η μεγαλωμένη στα παλάτια, αυτή με την ευγενική καταγωγή. Η Κίτσου καταφέρνει να αποδώσει όλη την πίκρα, την εσωτερικότητα και την ταπείνωση της ηρωίδας, εκφέροντας ολοκάθαρα τον καταγγελτικό της λόγο απέναντι στους πλούσιους και τους ισχυρούς και περνώντας τα υψηλά νοήματα του έργου διαυγή και κρυστάλλινα στους θεατές της παράστασης. Στη συνέχεια αποδίδει με εξαιρετική μαεστρία τη μεταμόρφωση της ταπεινής ηρωίδας σε εκδικητή, σε φονική μηχανή, που συμπαρασύρει, μαζί με τον θεϊκό χρησμό, τον Ορέστη στην ύφανση και την εκτέλεση της μητροκτονίας, ενώ στο τέλος καταρρέει υπό το βάρος των πράξεών της από τις ερινύες, αποδεχόμενη πως άβουλος είναι ο άνθρωπος απέναντι στα θεϊκά κελεύσματα.

Ο Δημήτρης Γκοτσόπουλος ερμηνεύει έναν θυελλώδη και ορμητικό Ορέστη, αποφασισμένο να χαράξει το δρόμο της επανάστασης απέναντι στους ισχυρούς, διαγράφοντας νέες προοπτικές και επαναφέροντας την τάξη και την ιστορία στις ράγες της δικαιοσύνης. Ο Ορέστης που ερμηνεύει ο ηθοποιός είναι ατρόμητος και σαρωτικός, αλλά είναι και αυτός που στο το τέλος καταρρέει από τις ερινύες και το άγος που του φέρει η πράξη της μητροκτονία.

Εκπληκτική είναι και η Ιωάννα Μαυρέα στο ρόλο της Κλυταιμνήστρας, η οποία με απόλυτη ηρεμία και εσωτερικότητα υψώνει το αντίλογο απέναντι στην πατριαρχική αντίληψη του αρχέγονου κόσμου. Η Μαυρέα ερμηνεύει με επιτυχία τον σημαντικό ρόλο της όχι και τόσο ολέθριας εν τέλει Κλυταιμνήστρας, της γυναίκας και μητέρας που εκδικείται την ταπεινωτική απιστία του ανδρός της Αγαμέμνονα, καθώς και τη δολοφονία της κόρης της Ιφιγένειας, που θυσιάστηκε στην Αυλίδα για την εκπλήρωση της εκστρατείας στην Τροία.

Τέλος, ευχάριστη έκπληξη είναι και η ερμηνεία του Νίκου Λεκάκη στον ρόλο του Άγγελου. Ίσως Θα λέγαμε πως είναι η πιο εικαστική προσέγγιση ήρωα, σε μία παράσταση που είναι γενικά απαλλαγμένη από φόρμες και εικαστικές προσθήκες.

Εν κατακλείδι, θεωρούμε πως είναι μία αξιόλογη παράσταση, με πολύ ωραίες ερμηνείες, μία φρέσκια και ιδιαίτερη προσέγγιση της Ηλέκτρας του Ευριπίδη, απαλλαγμένη από περιττές φόρμες και εικαστικές παρεμβάσεις. Μία παράσταση που δικαίως αγαπιέται από τη νεολαία και θα αφήσει το στίγμα της στα θεατρικά δρώμενα του φετινού καλοκαιριού.

Κριτική: Νέστορας Αναστάσιος

Λίγα λόγια για το έργο

Η Ηλέκτρα του Ευριπίδη είναι ένα πρωτοποριακό και αμφιλεγόμενο έργο, γέννημα μιας εποχής όπου όλες οι βεβαιότητες έχουν γίνει αβεβαιότητες. Ο ποιητής δεν διστάζει να παρουσιάσει επί σκηνής τη δική του εκδοχή του μύθου, με τους ήρωές του σε έναν κόσμο ρεαλιστικής καθημερινότητας να θέτουν επιτακτικά ζητήματα πάνω στις έννοιες της εκδίκησης, της δικαιοσύνης, της ηθικής σύγκρουσης, του πάθους. Μια noir εκδοχή του μύθου, μια τραγωδία εκδίκησης αλλά ταυτόχρονα ένα έργο βαθιά, συγκλονιστικά ανθρώπινο.

Όταν η Ηλέκτρα παρουσιάζεται το 413 π.Χ. η Αθήνα είναι κλονισμένη από τον μακρόχρονο Πόλεμο· σε λίγους μήνες θα έρθει και η οδυνηρή και ταπεινωτική ήττα στη Σικελική Εκστρατεία. Η Ηλέκτρα του Ευριπίδη, πρόδρομος των μεγάλων κειμένων του ελισαβετιανού θεάτρου και απαρχή του ψυχολογικού θεάτρου, βρίσκεται σε ένα επισφαλές σημείο σύγκλισης: εκεί που θεοί και άνθρωποι πρέπει να αναθεωρήσουν τον κόσμο τους σε μια εποχή αμφιβολίας και απομυθοποίησης.

Η Ηλέκτρα ζει στο περιθώριο της πόλης και της ζωής, σε έναν ταπεινωτικό γάμο που της επέβαλαν. Ο Ορέστης, επικηρυγμένος από το Παλάτι, έρχεται για να εκδικηθεί τον θάνατο του πατέρα του και τα δεινά του ίδιου και της αδελφής του, οδηγημένος από τον χρησμό του Απόλλωνα. Τα δύο αδέλφια βάζουν σε εφαρμογή το σχέδιό τους για να αποκαταστήσουν την τάξη και να αποδώσουν, όπως πιστεύουν, δικαιοσύνη.

Η σκοτεινή προσμονή της εκδίκησης και το χρέος που οδηγεί στη μητροκτονία θα γεννήσουν τη φρίκη και όχι τη λύτρωση. Για πρώτη φορά στον Ευριπίδη, ο φόνος διερευνάται σε σχέση με τις ψυχολογικές του συνέπειες. Η αναμέτρηση με το παράδοξο της ύπαρξης, τα θυελλώδη συναισθήματα, η ανατομία του ψυχισμού των ηρώων και τα καίρια και διαχρονικά διλήμματα καθιστούν την Ηλέκτρα έργο μοναδικά ανατρεπτικό και σύγχρονο.

Συντελεστές

Μετάφραση: Στρατής Πασχάλης
Σκηνοθεσία: Γιώργος Λύρας
Δραματουργική συνεργασία: Ειρήνη Μουντράκη
Σκηνικά – Κοστούμια: Απόλλων Παπαθεοχάρης
Κίνηση: Θανάσης Ακοκκαλίδης
Μουσική: Αντώνης Παπακωνσταντίνου
Φωτισμοί: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου
Βοηθός Σκηνοθέτη: Αναστασία Πανοπούλου
Οργάνωση παραγωγής: Ντόρα Βαλσαμάκη
φωτογραφίες παράστασης: Νίκος Ζήκος
Trailer παράστασης: Άλεξ Κωνσταντινίδης
Poster artwork: Θοδωρής Λαλάγκας
Social media Διαφήμιση: Renegade media Βασίλης Ζαρκαδούλας
Δημόσιες σχέσεις: Μαργαρίτα Δρούτσα

Πρωταγωνιστούν (με σειρά εμφάνισης)

Γεωργός: Γιώργος Δεπάστας
Ηλέκτρα: Μαρία Κίτσου
Ορέστης: Δημήτρης Γκοτσόπουλος
Πυλάδης: Σπύρος Κυριαζόπουλος
Γέροντας: Γιώργος Κωνσταντίνου
Άγγελος: Νίκος Λεκάκης
Κλυταιμνήστρα: Ιωάννα Μαυρέα
Διόσκουροι: Ιάσονας Παπαματθαίου – Αντώνης Σταμόπουλος

Χορός (αλφαβητικά): Φανή Αποστολίδου, Κορίνα Θεοδωρίδου, Πίνα Κούλογλου, Άννα Κωνσταντίνου, Γωγώ Παπαϊωάννου, Βάσια Χρήστου
Παραγωγή: Θεατρικές Επιχειρήσεις Τάγαρη

….

Βρείτε μας στα social media του StellasView:

Facebook: https://www.facebook.com/Stellasview/

Instagram: https://www.instagram.com/stellasview.gr/

Youtube: https://www.youtube.com/c/StellaPerpera/

Twitter: https://twitter.com/StellaPerpera/