Κριτική Παράστασης: “Γκόλφω” σε σκηνοθεσία Βαρβάρας Δουμανίδου

“Γκόλφω”

Ήμασταν εκεί για εσάς, το StellasView.gr και η Σιμόνη – Μαρία Γκολούμποβιτς βρέθηκαν στο θέατρο Αυλαία στη Θεσσαλονίκη, την Κυριακή 22 Νοεμβρίου του 2021 και παρακολούθησαν την εύστοχη δραματοποίηση της Γκόλφως από την θεατρική ομάδα «Θέατρο του Άλλοτε» σε σκηνοθεσία Βαρβάρας Δουμανίδου, η οποία με την απαραίτητη καλλιτεχνική λεπτότητα και διορατικότητα απέδειξε πως το έργο αποτελεί ένα γνήσιο θεατρικό θησαύρισμα. Η σκηνοθέτις διατήρησε τη ρετρό δεκαπεντασύλαβη εκδοχή του ποιητικού -βουκολικού- λόγου του Περεσιάδη με την ιδιότυπη δημοτική γλώσσα και έδωσε έμφαση στην ψυχοσύνθεση και τη διάσταση της ηρωίδας.

-Ιστορική Αναδρομή-

Η Γκόλφω είναι η πρώτη γνωστή μεγάλου μήκους -βωβή- ταινία του ελληνικού κινηματογράφου και πρόκειται για διασκευή ενός βουκολικού δραματικού ειδυλλίου σε πέντε πράξεις του Σπύρου Περεσιάδη. Γράφτηκε και πρωτοπαρουσιάστηκε θεατρικά το 1893 στην Ακράτα, τον τόπο διαμονής του συγγραφέα. Στις 26 Ιανουαρίου 1913 ανέβηκε για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη, στο θέατρο Εδέμ, από τον Εθνικό Δραματικό Θίασο και συνδυάστηκε με την παρουσία στη συμπρωτεύουσα του νικητή των Βαλκανικών Πολέμων, πρωθυπουργού Ελευθερίου Βενιζέλου. Κατόπιν είχε μεγάλη απήχηση καθώς ταξίδεψε στα θέατρα της πρωτεύουσας, της ελληνικής περιφέρειας αλλά και του εξωτερικού, όπως στη Σμύρνη, στην Οδησσό και στο Παρίσι.

Το καλοκαίρι του 1967 η Γκόλφω επανήλθε στο προσκήνιο, μέσα από την παράσταση του Λαϊκού Θεάτρου του Μάνου Κατράκη στο Πεδίο του Άρεως. Το καλοκαίρι του 1974 στο Άλσος Παγκρατίου παρουσιάσθηκε μια ανατρεπτική διασκευή, με τίτλο Μια ζωή Γκόλφω από το Ελεύθερο Θέατρο, ένα νεανικό θίασο που έφερε νέο αέρα στο ελληνικό θέατρο στα χρόνια της χούντας.

Μια ακόμη διασκευή με τίτλο Goλfω Forever! ανέβηκε το 2004 από τη θεατρική εταιρεία Χώρος. Το 2013 η Γκόλφω σε σκηνοθεσία του Νίκου Καραθάνου επίστρεψε στο Ελληνικό Φεστιβάλ τον Ιούνιο του 2014, όχι, όμως, σαν παράσταση, αλλά σαν ντοκιμαντέρ, μέσα από τον κινηματογραφικό φακό του Ηλία Γιαννακάκη, που απαθανάτισε μέσα από τη δική του καλλιτεχνική ματιά το πολυσυζητημένο θεατρικό εγχείρημα, με τίτλο «Η Γκόλφω στην Επίδαυρο – Κινηματογραφώντας μια παράσταση».

                                                                                                     -Υπόθεση-

Το έργο περιγράφει την καταραμένη και άκαρπη ερωτική ιστορία της όμορφης νεαρής και φτωχής βοσκοπούλας Γκόλφως, που ξενοδουλεύει υπηρετώντας τον τσέλιγκα Ζήση και βάλλεται από έρωτα για τον βοσκό Τάσο. Η πίστη στους όρκους αγάπης και στον έρωτα της για τον βοσκό είναι ακλόνητη και σε υπέρμετρο βαθμό, που αρνείται τις προτάσεις του αρχοντόπουλου της περιοχής, Κίτσου, που θέλει να την κάνει γυναίκα του. Οι δύο νέοι αρραβωνιάζονται και ετοιμάζονται για γάμο, όταν ο Τάσος ακυρώνει τις διαδικασίες καθώς δέχεται – εν τέλει-  να παντρευτεί την εξαδέλφη του Κίτσου και κόρη του τσέλιγκα, Σταυρούλα, ύστερα από πιεστικά προξενιά και το δέλεαρ της προίκας της. Η νεαρή Γκόλφω στο άκουσμα της είδησης απελπίζεται, παραλογίζεται και καταριέται τον Τάσο, όμως λίγο πριν τον γάμο τους, αναιρεί τις κατάρες και τους εύχεται κάθε ευτυχία. Ο Τάσος μετανιώνει για τις πράξεις του και αποφασίζει να γυρίσει στην πρώτη και μοναδική του αγάπη όμως είναι αργά,  καθώς η νεαρή έχει φαρμακωθεί και αποπνέει στα χέρια του και στο τέλος αυτοκτονεί και ο ίδιος στο πλευρό της με το ίδιο του το μαχαίρι. Το έργο ολοκληρώνεται με την Αστέρω, μητέρα της Γκόλφως, και τον Θανασούλα, πατέρα του Τάσου, να βρίσκουν μαζί τα πτώματα των παιδιών τους.

-Η Γκόλφω στην Αυλαία-

Η δράση της παράστασης τοποθετείται σε ένα βουκολικό τοπίο της περιοχής του Χελμού, στα Αροάνια όρη των Καλαβρύτων με ένα λειτουργικό και λιτό σκηνικό επιμελημένο από την ομάδα του Θέατρο του Άλλοτε. Στη σκηνή δέσποζε μονάχα η λευκή πέτρινη βρύση που αποτέλεσε τον κοινό και χαρακτηριστικό τόπο ανταλλαγής πληροφοριών, συνάντησης των βοσκών, των τσελίγκων και των βοσκοπούλων της υπαίθρου και σύνδεσης τους με ασχολίες της καθημερινότητας όπως η λεύκανση των πανιών και η αναμονή με τη στάμνα για άρδευση και τόπου όπου η Γκόλφω και ο Τάσος ορκίζονται αιώνια αγάπη. Το βουκολικό στοιχείο ενισχύονταν από τα ομοιόμορφα λευκά κουστούμια/φορέματα των ηθοποιών επιμελημένα από την Άννα Καλαϊτζίδου σε συνδυασμό με τις μακριές μαύρες περούκες της Σύλβιας Γκόρου και τη μουσική επιμέλεια της Νατάσας Κοψαχείλη.

Το πρόσωπα του δράματος ήταν έντεκα, από τα οποία οι τρεις είναι γυναίκες, οι έξι άνδρες και συμμετέχει ο Χορός δυο γυναικών ως Μοίρες. Η Βαρβάρα Δουμανίδου απέδωσε ικανοποιητικά και χωρίς εκφραστικές υπερβολές την ψυχοσύνθεση της πιστής Γκόλφως, η οποία ζει και πεθαίνει για τη μόνη αξία: την αγάπη της. Ο Δημήτρης Βασιλειάδης – ο οποίος επιμελήθηκε και την κινησιολογία της παράστασης- ως Τάσος ενσάρκωσε τον χαρακτήρα του ανθρώπου που στη γοητεία του πλούτου και της μεγάλης προίκας που περιλαμβάνει χίλια πρόβατα, εξακόσια γίδια, εβδομήντα άλογα και λιβάδια, απαρνιέται την αληθινή και αμερόληπτη αγάπη. Η Μαρία Σεμερτζίδου ως Σταυρούλα πρόβαλλε επιτυχώς και σε όλο το φάσμα την ιδιοσυγκρασία της ανώτερης ταξικής θέσης του χαρακτήρα που ενσάρκωσε. Επαρκείς και οι ρόλοι των Αναστάση Μαυρομιχάλη ως Κίτσος, του Στέργιου Κωνσταντζίκη ως Ζήσης, της Όλγας Καλαμάρας ως Αστέρω, του Παναγιώτη Καβαλιεράκη ως Θανασούλας, του Γιώργου Καλπαδίκη ως Γιάννος και της Θεοδώρας Κωστάκου ως Δήμος.  Τέλος, αξιοσημείωτη ήταν και η ερμηνεία των καλλίφωνων Μοιρών που αποτελούνταν από τις Νατάσα Κοψαχείλη και Βάλια Γκαγκάτση, οι οποίες σαν τον χορό της αρχαία τραγωδίας εμπλούτισαν τη δράση με δημοτικά -ή δημοτικοφανή- τραγούδια, κυρίως από την κατηγορία των νυφιάτικων, της αγάπης και άλλα, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν και σαν πρόλογος στην έναρξη κάθε πράξης.

Ανακεφαλαιώνοντας, η Γκόλφω είναι μια καλοδουλεμένη παράσταση που ανέδειξε και εξέφρασε την αυθεντική λαϊκή παράδοση, με έντονη τη θεματολογία των ερωτικών δυσαρμονιών, των ηθικών αδιεξόδων και της μοίρας που κυνηγά τους ανθρώπους από τη γέννησή τους, τους ταλανίζει και τους καθιστά έρμαια των κοινωνικών συμβάσεων. Απόσταγμα της παράστασης η έννοια της απέριττης, της παρθενικής και της ανόθευτης αγάπης της νεαρής κοπέλας προς τον βοσκό, η οποία -όπως δηλώνει και το όνομα της πρωταγωνίστριας- φυλάγεται εγκόλπια, σαν φυλαχτό και την οδηγεί στην καταστροφή.

Κριτική: Σιμόνη – Μαρία Γκολούμποβιτς

Υπ. Διδάκτωρ Θεατρολογίας Πανεπιστημίου Πατρών

Συντελεστές

Σκηνοθεσία: Βαρβάρα Δουμανίδου

Κίνηση: Δημήτρης Βασιλειάδης

Πρωτότυπη μουσική – τραγούδι: Νατάσα Κοψαχείλη

Στίχοι τραγουδιών: Μαρία Ράπτη

• 

  Κριτική Παράστασης: Απόψε Σε Θέλω Πάλι του Βασίλη Τσικάρα

Κοστούμια – Σκηνικά: Θέατρο του Άλλοτε

Κατασκευή κοστουμιών: Άννα Καλαϊτζίδου

Φωτισμοί: Κυριάκος Αλεξιάδης

Δημιουργία αφίσας: Φωτεινή Φιλοξενίδου

Φωτογραφίες: Λάμπρος Καζάν

Προωθητικό video: Τόμης Βρακάς

 

Διανομή:

Γκόλφω: Βαρβάρα Δουμανίδου

Τάσος: Δημήτρης Βασιλειάδης

Κίτσος: Αναστάσης Μαυρομιχάλης

Ζήσης: Στέργιος Κωνσταντζίκης

Σταυρούλα: Μαρία Σεμερτζίδου

Αστέρω: Όλγα Καλαμάρα

Θανασούλας: Παναγιώτης Καβαλιεράκης

Γιάννος: Γιώργος Καλπακίδης

Δήμος: Θεοδώρα Κωστάκου

Μοίρες: Νατάσα Κοψαχείλη, Βάλια Γκαγκάτση

…

Βρείτε μας στα social media του StellasView:

Facebook: https://www.facebook.com/Stellasview

Instagram: https://www.instagram.com/stellasview.gr/

Youtube: https://www.youtube.com/c/StellaPerpera

Twitter: https://twitter.com/StellaPerpera