Βαρβάρα Δουμανίδου: “Το θέατρο ανοίγει ψυχές και μυαλά”

Η πλέον καταξιωμένη, εμπνευσμένη καλλιτέχνιδα (σκηνοθέτις – ηθοποιός – καθηγήτρια υποκριτικής) του σκοτεινού “Θεάτρου του Άλλοτε”, Βαρβάρα Δουμανίδου, μίλησε στο StellasView.gr και στην δημοσιογράφο πολιτιστικών Εύα Μαρά, με αφορμή τη νέα της θεατρική παράσταση “Γκόλφω” που παίζεται στο θέατρο Αυλαία (από τις 18 μέχρι και τις 28 Νοεμβρίου), όπου υπογράφει τη σκηνοθετική επιμέλεια, αλλά και πρωταγωνιστεί.

Με αφορμή τη νέα σας θεατρική παραγωγή ως “Θέατρο του Άλλοτε”, “Γκόλφω” στη σκηνή του θεάτρου Αυλαία από τις 18 Νοεμβρίου, θα θέλαμε να μας δώσετε εν συνόψει το προφίλ της παράστασης με το διττό ρόλο σας σε αυτή (της σκηνοθέτιδας και ηθοποιού – πρωταγωνίστριας).

Η παράσταση είναι ένας ύμνος στην Αγάπη. Όχι όμως σε μια αγιοποιημένη αγάπη. Είναι μια αγάπη γεμάτη πάθος, λάθη, ανθρώπινες αδυναμίες, κτητικότητα και εκείνη την αίσθηση υπεροχής και αθανασίας που εμπεριέχεται στο ναρκισισμό των ανθρώπων. Είναι μια ιστορία προδοσίας και πραγματικών συναισθημάτων. Μια καταγραφή χαρακτήρων και αντιδράσεων, τόσο ρεαλιστική, που κάνει και τον πιο απόμακρο αναγνώστη ή θεατή, να εισέλθει στο δράμα των ηρώων από την πρώτη σκηνή. Όλοι οι ήρωες ξεδιπλώνονται αριστοτεχνικά από τον Περεσιάδη και η δική μου δουλειά αλλά και των ηθοποιών, ήταν να κάνουμε βαθιές τομές σε κάθε χαρακτήρα του έργου. Δεν μας ενδιέφερε η επιφανειακή ανάγνωση των ρόλων αλλά η εμβάθυνση στις πληγές, τις αδυναμίες, τα πάθη και τα θέλω του κάθε ήρωα.

Ποια δυσκολία ενέχει το εγχείρημα για έναν ηθοποιό να αυτοσκηνοθετείται;

Είναι εξαιρετικά δύσκολο το να παίρνεις μέρος σε μια παράσταση με τόσους ηθοποιούς (11 άτομα επί σκηνής) και να έχεις δύο ρόλους. Του σκηνοθέτη και του ηθοποιού. Η συνεχόμενη εναλλαγή των ρόλων μερικές φορές σε μπερδεύει, δεν σου επιτρέπει να βυθιστείς στον ρόλο του ήρωα απρόσκοπτα, δεν σου δίνει την ελευθερία να ερμηνεύσεις από την πρώτη κιόλας πρόβα. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν παίρνω πρωταγωνιστικούς ρόλους σε έργα με πολλούς ηθοποιούς. Προτιμώ να έχω ένα μικρό πέρασμα από την παράσταση και να έχω έτσι τον έλεγχο των πραγμάτων έξω από αυτή. Η Γκόλφω όμως ήταν ένα έργο που το είχα απωθημένο. Και σε συνδυασμό με το γεγονός πως έχω λίγα ακόμη χρόνια που θα μου επιτρέπεται να παίζω τέτοιους ρόλους έκανα το βήμα. Καλώς κακώς, θα φανεί στο σανίδι αν ήταν μια σωστή απόφαση.

Πως προχωρήσατε στην επιλογή του εν λόγω έργου ως σκηνοθέτις του και πως θα το χαρακτηρίζατε προσωπικά;

Θυμάμαι από μικρό κορίτσι να συζητούν την ιστορία της Γκόλφως ως μια ιστορία αγάπης. Όταν πήρα το κείμενο στα χέρια μου ως σκηνοθέτις πια, διαπίστωσα πως η ιστορία, μέσα από τα δικά μου μάτια, είναι τόσο σκοτεινή, τόσο τρομακτική, που μου έκανε φοβερή εντύπωση για το γεγονός πως όλοι την αντιμετωπίζουν σαν μια ρομαντική ιστορία. Δεν υπάρχει ρομαντισμός εδώ. Υπάρχει θάνατος και προδοσία. Κτητικότητα, εγωισμός και ιδιοτέλεια. Η αγάπη έρχεται δεύτερη και λίγη. Μικρή και ασήμαντη. Μπορεί στο τέλος να φαίνεται πως κερδίζει η αγάπη αλλά ποιο κέρδος υπάρχει στο θάνατο; Ποια μάχη κερδίζεις από τον τάφο; Προσωπικά νιώθω τη γοητευτική σκοτεινιά αυτού του έργου τόσο μέσα μου, που ήταν αδύνατο να μη καταπιαστώ μαζί του.

Ποια η σκηνοθετική σας αισθητική – σύλληψη στην παράσταση και σε ποιες σκηνοθετικές ή άλλες παρεμβάσεις επεισήλθατε στην απόδοση ενός έργου κλασικού γραμμένου το 1893 από τον Σπυρίδωνα Περεσιάδη.

Γνωρίζουμε πόσο χιλιοπαιγμένο είναι το έργο της Γκόλφως. Θα μου ήταν αδύνατο να προσφέρω στο κοινό μια κλασσική αποτύπωση του δράματος. Στη συγκεκριμένη προσέγγιση θέλαμε να χαρίσουμε στο κοινό μια άχρονη, άτοπη και λιτή πραγματικότητα. Η αισθητική της παράστασης είναι καθαρή, αρχέγονη και ονειρική. Πέρα όμως από την σκηνογραφία, στόχος της παράστασης είναι να σχολιάσει τη γυναικεία παθητικότητα μέσα από το αφελές δράμα της Γκόλφως. Η Γκόλφω είναι ένα κορίτσι αγνό και αφελές με πολλές αδυναμίες. Σέρνεται πίσω από έναν άπιστο και άκαρδο άνδρα. Ζει τις τελευταίες της στιγμές με αναξιοπρέπεια κι όταν συνειδητοποιεί πως χάνει τα πάντα, επιθυμεί την αυτοκαταστροφή της. Και από την άλλη πλευρά ο Τάσος που τόσο επιπόλαια την απαρνιέται για χάρη ενός πλούσιου γάμου. Γίνεται βίαιος, απότομος, απαξιωτικός. Και μετά το μετανιώνει και επιστρέφει. Χαρακτήρες τόσο αληθινοί, τόσο εύθραυστοι, τόσο ανθρώπινοι. Είναι ένα γοητευτικά κεντημένο έργο, που ως σκηνοθέτις, ήθελα να χαρίσω στο τέλος του μια ακόμη βελονιά, μια ματωμένη ραφή που από αυτή θα ξεπηδήσει μια αναπάντεχη δικαίωση.

Ποιο αποτελεί το σκηνοθετικό σας εύρημα στη Γκόλφω, αλλά και το καλλιτεχνικό σας ζητούμενο ως δημιουργός της;

Πιστεύω πως οι θεατές θα απολαύσουν μια τίμια και ειλικρινή κατάθεση συναισθημάτων. Αν και φημιζόμαστε για τα θεατρικά εφέ και τις παρεμβάσεις μας στα κλασσικά θεατρικά κείμενα, εδώ δεν έχουμε μια τέτοια προσέγγιση. Στην πραγματικότητα το έργο κινείται αισθητικά, σαν μια ονειρική κατάσταση γεμάτη από συναισθηματικές εκρήξεις, ωστόσο υπάρχει μια μικρή, ανεπαίσθητη συνέχεια, στο τέλος της ιστορίας, που σχολιάζει τη γυναικεία δικαίωση και που παίρνει πίσω το αίμα των κοριτσιών που συγχώρησαν έναν κτητικό επιπόλαιο έρωτα.

Πόσο δύσκολη ήταν η απόδοσή των συναισθηματικών εντάσεων – εκρήξεων (ερμηνευτικά και σκηνοθετικά);

Δεν υπάρχει δυσκολία για έναν ηθοποιό που βυθίζεται μέσα στο χαρακτήρα ενός ρόλου, να αποδώσει συναισθηματικά το τι του συμβαίνει. Δεν υποδύεται. Είναι ο ήρωας του δράματος. Η Γκόλφω, ο Τάσος, η Σταυρούλα, ο Κίτσος είναι υπαρκτά πρόσωπα που ζουν και αναπνέουν μέσα από τους ηθοποιούς όσο κρατά η πρόβα ή η παράσταση. Τα συναισθήματα είναι ειλικρινή, τα δάκρυα αληθινά, η οργή, ο θυμός, ο έρωτας, όλα γεννιούνται και πεθαίνουν με σάρκα και οστά, ώσπου να κατέβει η παράσταση. Αυτό είναι και το συγκλονιστικό του θεάτρου. Γεννάμε και δολοφονούμε χαρακτήρες που λατρέψαμε.

Πού εκτείνονται οι καλλιτεχνικές σας φιλοδοξίες και όνειρα; Ποιο το Όραμά σας για την Τέχνη και πως ατενίζετε το μέλλον της (μετά Πανδημίας εποχή);

Δεν έχω φιλοδοξίες και όνειρα για το θέατρο. Έχω για τη ζωή γενικά. Ιδανικά θα επιθυμούσα να πεθάνω στη σκηνή πλήρης ημερών. Προσωπικά πιστεύω πως η Τέχνη δεν γνωρίζει πανδημίες, πολέμους και φυσικές καταστροφές. Η Τέχνη τρέφεται από αυτά, βρίσκει πρόσφορο έδαφος και φυτρώνει στη δυστυχία, στην κακοτυχία, στη δυσκολία. Ποτέ καμιά τέχνη δεν άνθισε στην ευημερία. Πρέπει να είμαστε δυστυχισμένοι για να δημιουργούμε. Ή βαθιά ερωτευμένοι με κάτι.

Ποιο το επόμενο ή επόμενα θεατρικά σας βήματα – πλάνα; 

Είναι γεγονός πως πριν την πρεμιέρα ενός έργου, δεν μπορούμε ούτε καν να φανταστούμε το αύριο. Ζούμε και αναπνέουμε για την πρεμιέρα. Όμως με πολλή χαρά δουλεύουμε με το Thespians το εργαστήρι θεάτρου μου, τα εργαστήρια της ΧΑΝΘ και το θεατρικό τμήμα του Ωδείο Βορείου Ελλάδος, τη ΔΟΞΑ, ένα φαντασμαγορικό project που ανεβάζουμε 19 και 20 Ιανουαρίου για φιλανθρωπικούς σκοπούς στο Θέατρο Αυλαία!

Εν κατακλείδι, ποια εκτιμάτε ως την κοινωνική αποστολή του θεάτρου και δη σε καιρούς κρίσης, όπως σήμερα;

Το θέατρο ανοίγει ψυχές και μυαλά. Μας κοινωνικοποιεί, μας ψυχαγωγεί και μας τρέφει πνευματικά. Μα το πιο σπουδαίο συναίσθημα που νιώθουμε φεύγοντας από μια παράσταση είναι εκείνο της ανακούφισης. Ανακούφιση που δεν ζούμε εμείς το δράμα των ηρώων που μόλις παρακολουθήσαμε.

Συνέντευξη: Εύα Μαρά

Θερμές Ευχαριστίες από καρδιάς στην πλέον εμπνευσμένη σκηνοθέτιδα – ηθοποιό (πρωταγωνίστρια) Βαρβάρα Δουμανίδου για την ουσιαστική και άκρως ενδιαφέρουσα -εφ’ όλης της ύλης- συνέντευξή μας με αφορμή τη νέα της θεατρική παραγωγή “Γκόλφω” . Η χαρισματική, καταξιωμένη Θεσσαλονικιά καλλιτέχνιδα του Θεάτρου του Άλλοτε, μας απασχολεί εκ νέου ευχάριστα με τη νέα της επιτυχή θεατρική πρόταση δυναμιτίζοντας, ως είθισται, το πολιτιστικό γίγνεσθαι της πόλης μας.

Της ευχόμαστε Καλή Επιτυχία στη Γκόλφω και την ομάδα της, αλλά και Καλή Συνέχεια στο συναρπαστικό ταξίδι της στο Άπλετον της Τέχνης της, με πάντα γόνιμες συνεργασίες, πρωτοποριακές ιδέες, νέες προκλήσεις, δημιουργικές εμπνεύσεις, καλλιτεχνικές επαναστάσεις, ψυχικές δονήσεις και συναισθηματικές εκρήξεις στα άδυτα μονοπάτια της “σκοτεινής” τέχνης της μέσα από το φως της προσωπικής αλήθειας της ψυχής της.

.

Φωτογραφίες: Λάμπρος Καζάν

 …

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση “Γκόλφω” θα βρείτε εδώ

…