Ήμασταν εκεί για εσάς, το stellasview.gr βρέθηκε με τον Νέστορα Αναστάσιο στο θέατρο Δάσους την Τετάρτη, 21 Ιουλίου 2021 και παρακολούθησε το εκσταντικό και μυσταγωγικό αρχαίο δράμα του Ευριπίδη «Βάκχες», με τους Άκη Σακελλαρίου (Διόνυσος), Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο (Πενθέας), Ιωάννα Παππά (Τειρεσίας) και Κωνσταντίνα Τάκαλου (Αγαύη).
Υπόθεση:
“Ο Διόνυσος, ο δύο φορές γεννημένος, ο γιος του Δία και της Σέμελης έρχεται στη Θήβα μεταμορφωμένος σε άνθρωπο, αποφασισμένος να εδραιώσει τη θρησκεία του με κάθε τίμημα.
Τον ακολουθούν οι πιστές του Μαινάδες και μετατρέπει όλες τις γυναίκες της Θήβας σε Βάκχες, εμφυσώντας τη θεϊκή του μανία σε όλες. Όποιος αντιστέκεται στη νέα λατρεία, πεθαίνει.
Οι κόρες του Κάδμου αμφισβητούν τη θεϊκή του καταγωγή αλλά τρελαίνονται από αυτόν και ως μαινάδες πια πηγαίνουν και παραμένουν στο Κιθαιρώνα λατρεύοντας. Ο βασιλιάς Πενθέας, εγγονός του Κάδμου και γιος της Αγαύης, αποφασίζει να στραφεί ενάντια στις μαινάδες.
Συλλαμβάνει τον Διόνυσο, όμως εκείνος ελευθερώνεται.
Στη συνέχεια ο Πενθέας μεταβαίνει στο βουνό, αλλά εκεί οι μαινάδες, με πρώτη τη μητέρα του, την Αγαύη, τον διαμελίζουν. Η Αγαύη επιστρέφει θριαμβευτικά στην πόλη, αλλά ο Κάδμος την κάνει να συνειδητοποιήσει τι έπραξε.
Το έργο κλείνει με την εμφάνιση του Διονύσου ως θεού και το μένος που πέφτει στην περιοχή.”
Πρόκειται για μια εξαιρετική παράσταση και μια πολύ καλή παραγωγή του Σταμάτη Μουμουλίδη – και εδώ θα μας επιτρέψετε να πούμε πως δικαιώνεται το λαϊκό γνωμικό: Το μήλο κάτω απ’ τη μηλιά θα πέσει.
Η εμπνευσμένη σκηνοθεσία από την Νικαίτη Κοντούρη, οι υπέροχοι φωτισμοί του Νίκου Σωτηρόπουλου, το λιτό και λειτουργικό σκηνικό και τα εικαστικής ομορφιάς κοστούμια από την Λουκία Μινέτου και οι καταπληκτικές μουσικές συνθέσεις των Θραξ-punks δίνουν εν συνόλω στο έργο μια απόκοσμη, μιλιταριστική, μυσταγωγική ατμόσφαιρα.
Οι προσθήκες επάνω στην ούτως η άλλως υπέροχη μετάφραση του Γιώργου Χειμωνά βαθαίνουν τον λυρισμό και τη μυσταγωγία του “θρησκευτικού” αυτού έργου με έναν τρόπο μοντέρνο και σημερινό, εστιάζοντας ακόμα περισσότερο στις διαχρονικές αλήθειες που διατρέχουν το εμβληματικό αυτό κείμενο.
Επίσης, η πολύ καλά ασκημένη και εκφραστική κίνηση των ηθοποιών που επιμελήθηκε η Ανδρονίκη Μαραθάκη συμβάλει και αυτή στην εικαστική, μιλιταριστική και γεωμετρική φόρμα που εμπνεύστηκε η σκηνοθέτης Νικαίτη Κοντούρη.
Η παράσταση κατά τη γνώμη μας παρέχει μια κλασική αλλά φρέσκια ανάγνωση του έργου του Ευριπίδη, ελαφρώς εστιασμένη περισσότερο γύρω από τον κομβικό ρόλο του Πενθέα που ερμηνεύει έξοχα ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος.
Ο Παπασπηλιόπουλος καταφέρνει αρχικά να μας πείσει για την ηθική υπεροχή του Πενθέα έναντι στους ανομολόγητους βακχισμούς του υποτιθέμενου νέου θεού και της θρησκείας του. Στην πορεία βέβαια αυτό το ηθικό πλεονέκτημα του Πενθέα εξανεμίζεται όσο ο μοναδικός Άκης Σακελλαρίου μας συνεπαίρνει ως Διόνυσος, τρελαίνοντας τις γυναίκες της Θήβας με τη θεϊκή του μανία και καταφέρνοντας να βακχεύσει ακόμα και τον Τειρεσία, που ερμηνεύει ανεπανάληπτα, μυστηριακά και απόκοσμα η Ιωάννα Παππά, αλλά και τον Κάδμο, μια στιβαρή και μεστή ερμηνεία από τον Δημήτρη Πετρόπουλο.
Αρχικά η παράσταση και η προβολή των χορικών στο ίδιο το έργο σκοπίμως μας έχει τους θεατές σε μια κατάσταση ουδετερότητας και μη-ψυχικής εμπλοκής έως το Τέταρτο Επεισόδιο, όπου αρχίζει το θεατρικό θαύμα:η μετατροπή της παράστασης σε μια πραγματική θρησκευτική τελετουργία.
Η στιγμή κατά την οποία ο Πενθέας δέχεται να μεταμφιεστεί σε μαινάδα εμπερικλείει ένα θρησκευτικό μυστήριο εντός της παράστασης. Ο Πενθέας υιοθετώντας μια θηλυπρεπή όψη, στάση και συμπεριφορά και ωθούμενος από τον Διόνυσο, που ενορχηστρώνει τα πάντα, δέχεται να μεταβεί μεταμφιεσμένος ως γυναίκα στον Κιθαιρώνα ώστε να δει με τα ίδια του τα μάτια τους βακχισμούς των μαινάδων και της μητέρας του Αγαύης, αφού όμως πρώτα ο Διόνυσος τον περιφέρει ως ανδρόγυνο από ολόκληρη την πόλη.
Είναι τόσο μεγάλη η χημεία και το ταίριασμα ανάμεσα στον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο και στον Άκη Σακελλαρίου, τόσο έξοχες και καταπληκτικές οι ερμηνείες τους που πραγματικά από εκείνο το σημείο και μετά μας ρουφήξαν μέσα στο έργο. Κάποιοι εκ των θεατών έγιναν Πενθέοι και άλλοι Διόνυσοι, ενώ υπήρχαν και αυτοί μου ηθικά ακόμα αμφιταλαντεύονταν ανάμεσα στους δύο. Δεν έχει σημασία σε ποιο στρατόπεδο βρέθηκε ο καθένας εκ των θεατών, αυτό που έχει σημασία είναι πως από τη στιγμή εκείνη και μετά η παράσταση μετατράπηκε σε ένα ατελείωτο βυθό, μια θάλασσα μυστηρίου, μια θρησκευτική τελετουργία. Βέβαια σε όλα αυτά συμβάλουν σαφέστατα και οι σκηνοθετικές επιλογές της Κοντούρη που μέσα από ένα κλασικισμό του πλουραλιστικού ενισχύει την ενθυλάκωση και την προβολή της θρησκευτικής τελετουργίαςμέσα στην παράσταση και στο χτίσιμο του μυσταγωγικού κλίματος.
Και λίγο πιο μετά έρχεται και η σκηνοθετικά λιτή -κόντρα στον πλουραλισμό του Τέταρτου Επεισοδίου – Έξοδος… και το θεατρικό θαύμα συνεχίζεται, όπου η Κωνσταντίνα Τάκαλου μας παραθέτει μια συγκλονιστική Αγαύη. Εκεί, η αρχικά κυριευμένη από θεϊκή μανία ηρωίδα συνέρχεται υπό τις παραινέσεις του Κάδμου -που ερμηνεύει μελετημένα και μεστά ο Δημήτρης Πετρόπουλος – και μετατρέπεται στο τραγικότερο πρόσωπο του έργου, τραγικότερη και του γιου της Πενθέα που ξέσκισε και διαμέλισε με τα ίδια της τα χέρια ούσα σε βακχική έκσταση. Η Τάκαλου μετουσιώνει την Αγαύη με την ερμηνεία της από ανέραστη του πένθους μαινάδα σε ιέρεια του άλγους, καθώς είναι αυτή η πιο τραγική, η πιο πονεμένη: η παιδοκτόνος μάνα, αυτή που εκ νέου αντίστροφα γεννά τον διαμελισμένο γιο της.
Τέλος, θα τολμούσαμε να πούμε πως η μεταθεατρική επίδραση της παράστασης τους θεατές, αφού έχει τελειώσει η παράσταση, είναι αρκετή και συνεχίζεται ως υποσυνείδητο βίωμα και μετά, καθώς καταφέρνει να ορθώσει στους θεατές ένα από τα πιο καίρια ερωτήματα: τελικά ο Ευριπίδης είναι Πενθέας ή Βάκχος; Ωστόσο, μέσα από τους ερμηνευτικούς και θεατρικούς της δρόμους και τις σκηνοθετικές επιλογές ξεκαθαρίζει πως αυτό το δίλλημα είναι ουτοπικό κατά παρόμοιο τρόπο που ο Σοφοκλής δεν είναι ούτε Κρέοντας, αλλά ούτε και Αντιγόνη.
Βάκχες του Ευριπίδη – Χειροκρότημα:
Γνώμη: Νέστορας Αναστάσιος
Βίντεο-Φωτογραφίες: Στέλλα Πέρπερα
Για περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση πατήστε εδώ.
Γεια σας, είμαι ο Τάσος εκπαιδευτικός πληροφορικής και φίλος των τεχνών γενικότερα. Στο stellasview ασχολούμαι εθελοντικά με το στήσιμο και τη συντήρηση της ιστοσελίδας, ενώ ενίοτε αρθρογραφώ κυρίως εκφέροντας γνώμη για θεατρικές παραστάσεις και τηλεοπτικές σειρές.
Κάντε το πρώτο σχόλιο