Κριτική Παράστασης: Οι Βάτραχοι του Αριστοφάνη σε σκηνοθεσία της Αργυρώς Χιώτη

Βάτραχοι του Αριστοφάνη

Κριτική της παράστασης οι “Βάτραχοι” του Αριστοφάνη, που ανέβηκε με live streaming από την Επίδαυρο στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου, σε σκηνοθεσία της Αργυρώς Χιώτη, από την Σιμόνη-Μαρία Γκολούμποβιτς.

Το 405 π.Χ. στα Λήναια οι Βάτραχοι διδάχτηκαν για πρώτη φορά και κέρδισαν το πρώτο βραβείο. Ο κεντρικός ήρωας του έργου, ο Διόνυσος, έχει απογοητευτεί από την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το θέατρο καθώς πια οι μεγάλοι τραγικοί ποιητές έχουν πεθάνει και οι δραματικοί αγώνες έχουν καταντήσει ευτελείς. Έτσι, ο θεός για να αποκαταστήσει το πρόβλημα που ταλανίζει την ποίηση αναλαμβάνει δράση και παίρνει τη πρωτοβουλία να πραγματοποιήσει μια κατάβαση στον Άδη με σκοπό να φέρει πίσω στη ζωή τον καλύτερο τραγικό ποιητή. Στο παρακινδυνευμένο, περιπετειώδες και πλήρες κωμικών περιστάσεων ταξίδι του ο θεός έχει για βοηθό του τον δούλο του, Ξανθία. Όταν φτάνουν στον Κάτω Κόσμο έρχονται αντιμέτωποι με τον διαπληκτισμό μεταξύ του Αισχύλου και του Ευριπίδη για το ποιος είναι ο καλύτερος τραγικός ποιητής. Την λύση στην αναταραχή δίνει ο θεός Πλούτωνας, ο οποίος  προτείνει την διοργάνωση ενός τραγικού αγώνα ανάμεσα στους δύο, με τον Διόνυσο να εκτελεί χρέη διαιτητή. Το αποτέλεσμα του αγώνα αναδεικνύει νικητή τον Αισχύλο, ο οποίος επιστρέφει στον Πάνω Κόσμο μαζί με τον Διόνυσο.

Στους Βατράχους διαφαίνεται ξεκάθαρα η αξία και η σημασία του Θεάτρου και της Ποίησης στην αρχαία Αθήνα, καθώς και ο προβληματισμός του κωμικού για το ποιόν της τραγωδίας αλλά και για τη γενικότερη κρίση των αξιών. Η συγκεκριμένη κωμωδία αποτελεί ένα από τα πιο διαχρονικά και επίκαιρα έργα του κωμικού μέχρι και σήμερα, εποχή όπου χαρακτηρίζεται από πνευματική κρίση.

Μετά την περυσινή επιτυχία του live streaming από την Επίδαυρο, που παρακολούθησαν πάνω από 100.000 θεατές από όλο τον κόσμο, το Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου προσέφερε ξανά την ευκαιρία και στο κοινό εκτός Ελλάδας να παρακολουθήσει ζωντανά από το αρχαίο θέατρο ένα από τα γνωστότερα έργα της αρχαίας ελληνικής κωμωδίας, τους Βατράχους του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία της Αργυρώς Χιώτη, ανοίγοντας την αυλαία του Φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου το Σάββατο 10 Ιουλίου του 2021. Ο Νίκος Α. Παναγιωτόπουλος δημιούργησε μια καινούργια μετάφραση του έργου – κρατώντας ζωντανό τον λεκτικό αριστοφανικό πλούτο – και ο Καθηγητής Άγις Μαρίνης παρέθεσε χρήσιμες πληροφορίες για το έργο, καθώς και για την παραστασιογραφία, στο βιβλίο που εκδόθηκε στο πλαίσιο της θεατρικής σειράς του Φεστιβάλ. Την παράσταση παρακολούθησαν θεατές από όλο τον κόσμο μέσω του livefromepidaurus.gr και του καναλιού του Φεστιβάλ στο YouTube, Athens Epidaurus Festival συνολικής διάρκειας 1 ώρας 45 λεπτών στις 21:00 (ώρα Ελλάδας) με αγγλικούς υπότιτλους και με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού σε συνεργασία με την Google Greece.

Η ταλαντούχα σκηνοθέτις Αργυρώ Χιώτη, η οποία για πρώτη φορά σκηνοθετεί στην Επίδαυρο, περιβαλλόμενη από μια ομάδα καταξιωμένων συντελεστών και ηθοποιών ακολούθησε μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση της κωμωδίας διατηρώντας όμως τα αριστοφανικά ποιητικά χαρακτηριστικά και τη θεατρική δεξιοτεχνία, όπως τους ευφυείς υπαινιγμούς, το χιούμορ, την καυστική σάτιρα και λεπτή ειρωνεία, τις φάρσες, τις άξεστες και άσεμνες  χειρονομίες. Η ανάθεση των ρόλων στους ηθοποιούς από την σκηνοθέτη ήταν επιτυχημένη και εύστοχη με αποτέλεσμα ο καθένας τους να προσδώσει στην συγκεκριμένη παράσταση το δικό του στίγμα. Η Μαρία Κεχαγιόγλου στον ρόλο του Διονύσου ανέδειξε για μια ακόμη φορά το πολύπλευρο ταλέντο και την υποκριτική της δεινότητα, εκπλήσσοντάς μας ευχάριστα, παρότι δύσκολα θα την φανταζόμασταν σε κωμικό ρόλο και δη του Αριστοφάνη. Η Εύη Σαουλίδου υποδύθηκε έναν συγκεκριμένο τύπο κωμικού δούλου, τον Ξανθία, που εμφανίζεται φορτωμένος με τις απαραίτητες για το ταξίδι αποσκευές να συνοδεύει τον κύριό του, ένθερμο λάτρη των υλικών και σαρκικών απολαύσεων. Αξιοσημείωτη ήταν και η ενσάρκωση των αρχαίων τραγικών, του «σοφιστή» Ευριπίδη από τον Ακύλλα Καραζήση και του Αισχύλου, συμβόλου της αρχαϊκής μεγαλοπρέπειας, από τον Νίκο Χατζόπουλο. Τέλος, ο Χορός, που έδωσε και το όνομά της στην κωμωδία, αποτελούνταν από τη χορωδία βατράχων και μυστών με κορυφαίο τον Αντώνη Μυριαγκό.

Η σκηνοθέτις, σε συνεργασία με τη σκηνογράφο Εύα Μανιδάκη, επιμελήθηκαν εύστοχα τον θεατρικό χώρο επιλέγοντας μια ορχήστρα λιτή, χωρίς πολλά σκηνικά, αποτελούμενη από ένα διπλό και ανισόπεδο μεταλλικό διάδρομο που ξεκινούσε από την επιφάνεια της Γης στο κέντρο της Ορχήστρας και κατέληγε σε γκρεμό–τραμπολίνο που οδηγεί στον Άδη. Τα ακροβατικά στοιχεία επιμελημένα από τον Μανούκ Καρυωτάκη ενίσχυσαν αυτήν τη σκηνοθετική άποψη. Αναφορικά με τα κοστούμια να σημειώσουμε ότι ο Άγγελος Μέντης έντυσε τους υποκριτές με πολύχρωμα ρούχα, χαρίζοντας μια εύθυμη και παιγνιώδη ατμόσφαιρα στο έργο. Τέλος, η μουσική του Jan Van Angelopoulos με τα δημοτικά – έντεχνα ακούσματα έως τους jazz και λυρικούς ήχους της κιθάρας σε συνδυασμό με τον φωτισμό του Τάσου Παλαιορούτα «στόλισαν» και συμπλήρωσαν αρμονικά την θεατρική πράξη.

Συμπερασματικά, το ανέβασμα των Βατράχων αποτέλεσε αναμφίβολα μία από τις πιο επιμελημένες καλοκαιρινές παραστάσεις της Επιδαύρου, λειτουργώντας ως δίαυλος επικοινωνίας, στοχασμού και έκφρασης των βαθύτερων ανησυχιών του κοινού για την πολιτισμική αλλά και πολιτική ζωή του τόπου μας.

Κριτική: Γκολούμποβιτς Σιμόνη-Μαρία

Υπ. Διδάκτωρ Θεατρολογίας Πανεπιστημίου Πατρών

Συντελεστές

Μετάφραση: Νίκος Α. Παναγιωτόπουλος

Σκηνοθεσία: Αργυρώ Χιώτη

Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη

Μουσική: Jan Van Angelopoulos

Κοστούμια: Άγγελος Μέντης

Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας

Προπόνηση – Ακροβατικά: Μανούκ Καρυωτάκης

Βοηθός σκηνοθέτιδας: Κατερίνα Κώτσου

Βοηθός σκηνογράφου: Άννα Ζούλια

Βοηθός ενδυματολόγου – Ειδικές κατασκευές: Άελλα Τσιλικοπούλου

Βοηθός στη δραματουργία: Elyssa Brunel Leydet

Τεχνικός σύμβ0υλος ήχου: Brian Coon

Κατασκευή σκηνικού: Lazaridis Scenic Studio

Ζωγραφική σκηνικού: Φρέντυ Γκίζας

Κατασκευή κοστουμιών: Λίτσα Μουμούρη, Έφη Καραντάσιου

Κατασκευή μουσικού κουτιού: ΛευτέρηςΧαβουτσάς

Ειδικές δερμάτινες κατασκευές: Κώστας Βλαχόπουλος

Φωτογράφος παράστασης: Γκέλυ Καλαμπάκα

Παίζουν (με σειρά εμφάνισης): Εύη Σαουλίδου (Ξανθίας), Μαρία Κεχαγιόγλου (Διόνυσος), Μιχάλης Βαλάσογλου (Ηρακλής), Μανούκ Καρυωτάκης (Νεκρός), Ευθύμης Θέου (Χάρος, Αιακός, Πλούτων), Τζωρτζίνα Χρυσκιώτη (Θεράπαινα, Ξενοδόχα ΑΆ), Χαρά Κότσαλη (Ξενοδόχα ΒΆ), Δήμητρα Βλαγκοπούλου (Υπηρέτης), Ακύλλας Καραζήσης (Ευριπίδης), Νίκος Χατζόπουλος (Αισχύλος), Αντώνης Μυριαγκός (Κορυφαίος)

Χορός βατράχων και μυστών Μιχάλης Βαλάσογλου, Δήμητρα Βλαγκοπούλου, Ευθύμης Θέου, Μανούκ Καρυωτάκης, Χαρά Κότσαλη, Σπύρος Μάστορας, Αντώνης Μυριαγκός, Τζωρτζίνα Χρυσκιώτη

…

Βρείτε μας στα social media του StellasView:

Facebook: https://www.facebook.com/Stellasview

Instagram: https://www.instagram.com/stellasview.gr/

Youtube: https://www.youtube.com/c/StellaPerpera

Twitter: https://twitter.com/StellaPerpera