Σταύρος Κουγιουμτζής: Ένας αλώβητος μελωδιστής έσβησε σαν σήμερα

Σταύρος Κουγιουμτζής: Ένας αλώβητος μελωδιστής έσβησε σαν σήμερα

Τιμητικό Αφιέρωμα: Εύα Μαρά

Ήταν 12 του Μάρτη του 2005, που ένας κορυφαίος Θεσσαλονικιός μουσικοσυνθέτης, ένας αλώβητος μελωδιστής έφυγε αφήνοντάς τη τελευταία του πνοή στη γενέτειρα του σε ηλικία 72 ετών…έτσι ξαφνικά από ανακοπή καρδιάς βυθίζοντας σε βαρύ πένθος όλη την Ελλάδα και ιδιαίτερα τον κόσμο της Τέχνης και του Πολιτισμού.

Όλοι ήταν εκεί να πουν το ύστατο Αντίο και να τον χειροκροτήσουν θερμότερα από κάθε άλλη φορά, ως ελάχιστο δείγμα ευγνωμοσύνης σ’ έναν αξεπέραστο δημιουργό, έναν σεμνό, αλλά τόσο Μεγάλο της Τέχνης!

Όλοι ήρθαν να υποκλιθούν σ’ έναν αλώβητο και έντιμο υπηρέτη της Τέχνης που έγραψε χρυσές σελίδες στην Ιστορία του Ελληνικού Τραγουδιού χαράζοντας βαθιά το προσωπικό αποτύπωμά του στην Τέχνη και τον Πολιτισμό.

Έναν άνθρωπο, έναν καλλιτέχνη που έφυγε τόσο αθόρυβα, όσο αθόρυβα έζησε!

Ο Σταύρος Κουγιουμτζής γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 22 Ιουλίου του 1932, σ’ έναν προσφυγικό συνοικισμό στην Άνω Πόλη πλάι στα Βυζαντινά Κάστρα, στη σκιά των φυλακών του Γεντί Κουλέ.

Παιδί φτωχής προσφυγικής οικογένειας που στερείται την αγκαλιά του πατέρα του από την τρυφερή του ηλικία των 4 χρόνων, ζει δύσκολα παιδικά χρόνια, καθώς αναγκάζεται να βγει από παιδί στη βιοπάλη κάνοντας περισσότερα από 20 επαγγέλματα, όπως: μικροπωλητής, βοηθός τσαγκάρη, βοηθός σιδερά, βοηθός σε ταβέρνα, βοηθός σε ατελιέ έργων τέχνης, τεχνίτης και άλλα.

Εκεί στη γειτονιά του θα δεχτεί τα πρώτα του μουσικά ακούσματα από το Σμυρναίικο, το δημοτικό και μετέπειτα το λαϊκό μας τραγούδι από τα συνοικιακά γραμμόφωνα. Σε ηλικία μόλις 5 ετών έρχεται σε πρώτη επαφή με τη μουσική, όταν η μητέρα του του αγοράζει ως δώρο ένα γραμμόφωνο και καμιά δεκαριά δίσκους (με σμυρναίικα τραγούδια και δύο οπερέτες), ενώ από μικρός ακόμη συνειδητοποιεί, ότι είναι ταγμένος στη μουσική.

Σε σχετικά μεγάλη ηλικία, των 15 ετών, εγγράφεται στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης επιδιώκοντας να αποκτήσει κλασική μουσική παιδεία, όπου παρακολουθεί μαθήματα πιάνου από τον διακεκριμένο δάσκαλο πιάνου, Τώνη Γεωργίου για να συνεχίσει ανώτερα θεωρητικά και να πάρει πτυχίο αρμονίας, φούγκας και αντίστιξης με τον διεθνούς φήμης Κύπριο Συνθέτη, Σόλωνα Μιχαηλίδη.

Αυτό το διάστημα παράλληλα με τις Μουσικές  Σπουδές του, εργάζεται σκληρά (βιοποριστικά), ενώ τα βράδυ παρακολουθεί μαθήματα σε νυχτερινό Γυμνάσιο της πόλης. Λίγο αργότερα και κάτω από αντίξοες συνθήκες ολοκληρώνει τις σπουδές του στην Αθήνα με μαθήματα Σύγχρονης Μουσικής από το Γιάννη Παπαϊωάννου, ενώ δειλά-δειλά ξεκινά τις εμφανίσεις του σε μικρά νυχτερινά μουσικά κέντρα.

Σε ηλικία 20 ετών εργάζεται πλέον επαγγελματικά ως πιανίστας σε μεγάλα νυχτερινά κέντρα της Θεσσαλονίκης.  Η πρώτη του, όμως επίσημη εμφάνιση ως μουσικοσυνθέτης πραγματοποιείται το 1961 στο 3ο και τελευταίο Φεστιβάλ Τραγουδιού της Ε.Ι.Ρ. με το δικό του προκρινόμενο στον τελικό τραγούδι “Περιστεράκι” σε στίχους Σωτηρίας Τσώτου και ερμηνεία της Ζωής Κουρούκλη!

Το 1962 αρχίζει να γράφει τα πρώτα του τραγούδια, ενώ 5 χρόνια αργότερα το 1967, θα μετακομίσει στην Αθήνα, όπου θα ασχοληθεί επαγγελματικά με το τραγούδι και τη μουσική για να έρθει – λίαν συντόμως – και η πρώτη του επιτυχία με το δίσκο “Να ‘τανε το 21” το 1970 σε συνεργασία με τη δισκογραφική εταιρία “ΜΙΝΟΣ” και ερμηνευτή τον τότε ανερχόμενο τραγουδιστή Γιώργο Νταλάρα. Στο εξής θα ακολουθήσει μια λαμπρή πορεία 45 χρόνων  και πλέον στο ποιοτικό ελληνικό λαϊκό τραγούδι που αριθμεί σωρεία αξέχαστων, διαχρονικών επιτυχιών.

Θα ακολουθήσει μια μακρά σιωπή 11 χρόνων (που ο ίδιος επέλεξε, καθώς το ελληνικό τραγούδι παίρνει άλλον δρόμο) για να τον επαναφέρει στη δισκογραφία με τη σειρά του τώρα ο Γ. Νταλάρας το 1998 με τους Ύμνους Αγγέλων σε ρυθμούς Ανθρώπων – μια νέα του σπουδαία σύνθεση, ήταν το έργο ζωής του και αποτελούσε μια επιτυχημένη κοσμική διασκευή των Ύμνων της Μεγάλης Εβδομάδας. Όμως, λίγα χρόνια νωρίτερα δηλαδή το 1993, παρουσιάζει εκ νέου κάποια “αδικημένα” του τραγούδια με εκφραστικό μέσο της φωνή της αγαπημένης του συζύγου- τραγουδίστριας Αιμιλίας με το δίσκο “Κάτι παιδιά που αγαπάνε το τραγούδι”.

Εν συνεχεία το 1997 δίνει με μεγάλη επιτυχία 4 Συναυλίες στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με ερμηνευτές το πνευματικό του παιδί Γιώργο Νταλάρα και τη σύζυγό του Αιμιλία, καθώς και τη συμμετοχή της Καμεράτας και της Χορωδίας “Fons Musicalis”.

Ο δε τελευταίος δίσκος του κορυφαίου δημιουργού έρχεται το 2000 με τίτλο “Έβρεχε ο κόσμος”, ενώ η τελευταία του συναυλία – φιλανθρωπικού χαρακτήρα – δόθηκε για το Τσουνάμι στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο, στις 31 Ιανουαρίου με τον τίτλο “Συναυλία για την Ν.Α Ασία”.

Ο κατάλογος των συνεργασιών του μακρύς με τα μεγαλύτερα ονόματα Ελλήνων ερμηνευτών, όπως: Γιώργος Νταλάρας, Χάρις Αλεξίου, Άννα Βίσση, Γιάννης Καλαϊτζής, Βίκυ Μοσχολιού, Γιάννης Βογιατζής, Γιάννης Πουλόπουλος, Δημήτρης Μητροπάνος, Ελευθερία Αρβανιτάκη, Καίτη Χωματά, Γιάννης Πάριος, Γιάννης Κούτρας, Μπογδάνος, Αιμιλία Κουγιουμτζή, Μαρία Κουγιουμτζή, αλλά και σπουδαίων στιχουργών, όπως: Σωτηρία Τσώτη, Άκος Δασκαλόπουλος, Μάνος Ελευθερίου, Μιχάλης Μπουρμπουλης, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Λαπαθιώτης, Θ. Μαργαρίτης, Ν.Κωνσταντίνου,  Μ.Ταξείδης, Β.Τσιμπούλη, Μαρία Γκόπη.

Ο τελικός απολογισμός της άκρως επιτυχημένης, γόνιμης μουσικής διαδρομής αριθμεί 300 και πλέον τραγούδια του εμβληματικού μουσικοσυνθέτη, τραγούδια που άντεξαν στο χρόνο, αλλά κυρίως στις συμπληγάδες του εκσυγχρονισμού και χιλιοτραγουδήθηκαν και λατρεύτηκαν από όλους μας!

“Μην μου θυμώνεις μάτια μου”, “Αν δεις στον ύπνο σου ερημιά”, “Να ‘τανε το 21”, “Δίχως την καρδούλα σου”, “Δώσε μου το χέρι σου”, “Με έκοψαν, με χώρισαν στα δύο”, “Το σακάκι μου κι αν στάζει”, “Που ναι τα χρόνια”, “Κάπου νυχτώνει”, “Έτσι είναι οι άνθρωποι”, “Ο Ουρανός πέφτει βαρύς”, “Όλα καλά κι όλα ωραία”, “Βασανάκι, βασανάκι”, “Χρόνια σα βροχή”, “Στα χρόνια της υπομονής”, “Ας ήταν να ‘χα”, “Ήσουν ωραία”, “Ένας κόμπος η χαρά μου”, “Αν μ’ αγαπάς”, “Δεν έχω κάτι να σε δω”, “Ήταν πέντε, ήταν έξι”, “Οι ελεύθεροι κι ωραίοι”, “Χάντρα στο κομπολόι σου”, “Το κόκκινο φουστάνι”, “Φύγανε τα χρόνια”, ” Παράπονο μου”, “Θα ‘ταν 12 του Μάρτη”, “Αχ ,Περιστέρι μου”, ” “Το Βαλσάκι”, “Παραμύθι ξεχασμένο”, “Για την αγάπη, πες μου”, “Τώρα που θα φύγεις”, “Στα ψηλά τα παραθύρια”, “Όταν σε περιμένω”, ενδεικτικά μόνον του μεγαλείου της μουσικής τέχνης που έμελλε να σημαδέψει καθοριστικά το ελληνικό τραγούδι.

Ο Σταύρος Κουγιουμτζής υπήρξε το παράδειγμα του ολοκληρωμένου μουσουργού που κινείται σε ιδιαίτερα ξεχωριστή μουσική τροχιά αποτυπώνοντας με τον ιδανικότερο τρόπο “Στα Χρόνια της Υπομονής” τον καημό, την πίκρα, το σπαραγμό, την οδύνη, την απογοήτευση, τη μοναξιά, το παράπονο, την αδικία, τη νοσταλγία, τον πόνο του Έλληνα.

Ένας καλλιτέχνης που δεν προώθησε τα έργα του, αλλά τα άφησε “αβοήθητα” να τα βγάλουν μόνα τους πέρα…τη στιγμή που οι γύρω του, έσερναν προκλητικά στο παζάρι της εμπορικότητας την “καβαλημένη” μετριότητά τους.

Η αθόρυβη παρουσία του στη ζωή συνυφασμένη με το μεγαλείο του αξεπέραστου μουσικού του έργου, αποδεικνύουν για ακόμη μία φορά, ότι όσο πιο “μεγάλος”, είναι κάποιος, τόσο πιο αθόρυβος είναι..

Ο πιο γνήσιος και αλώβητος μελωδιστής με το έργο του, αλλά και τη στάση ζωής του, δίδαξε σε όλους μας τη σοφία: “Μη γράφετε μόνοι σας το όνομά σας, αφήστε να το γράψουν οι άλλοι για εσάς, κάτι που κι ο ίδιος ακολούθησε πιστά στη ζωή του…

Σταύρος Κουγιουμτζής (22 Ιουλίου 1932 – 12 Μαρτίου 2005)

Τιμητικό Αφιέρωμα: Εύα Μαρά

Βρείτε μας στα social media του StellasView:

Facebook: https://www.facebook.com/Stellasview 

Instagram: https://www.instagram.com/stellasview.gr/

Youtube: https://www.youtube.com/c/StellaPerpera

Twitter: https://twitter.com/StellaPerpera