Κριτική για την «Μήδεια» του Μποστ με τον Μάκη Παπαδημητρίου: “Μύδια, Μύδια, Μύδια, Κέικ Μύδια, Πάρε Μύδια”

Ήμασταν εκεί για εσάς, το StellasView.gr βρέθηκε με τον Νέστορα Αναστάσιο στο Θέατρο Γης την Τρίτη, 1 Σεπτεμβρίου 2020 και παρακολούθησε τον ανθό του Ελληνικού Γελοιογραφικού Θεάτρου, την «Μήδεια» του Μποστ, σε σκηνοθεσία του Νικορέστη Χανιωτάκη στο Θέατρο Γης.

Σημειώσεις και σκέψεις κατά τη διάρκεια της παράστασης

Ευτυχής που έβλεπα τον ομολογουμένως εξαιρετικό ηθοποιό Μάκη Παπαδημητρίου στην «Μήδεια» του Μέντη Μποσταντζόγλου (Μπόστ) και στην προσπάθεια μου να θέσω το ατομικό μου κριτήριο βάσει του οποίου για εμένα η παράσταση θα ήταν επιτυχημένη μου ήρθε στο μυαλό το ερώτημα αν καταφέρνει τελικά να αποδώσει το αυθεντικό πνεύμα του Μποστ, τη γελοιογραφία της ίδιας της γελοιογραφίας όπως το είχε θέσει ο Λέανδρος Πολενάκης και η απάντηση στο ερώτημα αυτό ήταν ξεκάθαρα καταφατική. Η παράσταση πετυχαίνει την τέλεια “Μποστική” παρωδία, να σατιρίσει ανηλεώς μέσα από την πυρηνική αποδόμηση του γνωστού αρχαίου δράματος του Ευριπίδη τον σημερινό ανάποδο μας κόσμο: έναν κόσμο που πηγαίνει με το κεφάλι κάτω και τα πόδια πάνω.

Η συνθήκη

Η παράσταση δόθηκε σε μία φάση κατά την οποία το λεγόμενο δεύτερο κύμα του κορονοϊού βρίσκεται πλέον σε εξέλιξη. Παρόλο που η παραγωγή τήρησε από τη μεριά της όλα τα απαραίτητα υγειονομικά μέτρα, ωστόσο η παράσταση διακόπηκε προσωρινά από την αστυνομία, ώστε να απλωθεί κάπως το κοινό στις κερκίδες και να τηρηθούν ακόμα καλύτερα οι αποστάσεις. Στο σημείο εκείνο εκφράστηκαν και κάποια παράπονα από τις κερκίδες για τη χαμηλή ένταση του ήχου, που είχε ως συνέπεια να μην ακούγονται οι ηθοποιοί στις πιο πάνω σειρές. Ωστόσο με τη φροντίδα της παραγωγής και των ηθοποιών όλα λύθηκαν άμεσα και η παράσταση εξελίχθηκε ομαλά.

Το έργο

Στο έργο αυτό ο πολυσχιδής καλλιτέχνη Μποστ διακωμωδεί και γελοιοποιεί το κλασικό αρχαίο δράμα την Μήδεια του Ευριπίδη, χρησιμοποιώντας τη διακωμώδηση καθ’ αυτή για να πετύχει στην πορεία μία πλήρης αναδιαμόρφωση της γνωστής ιστορίας, η οποία τελικά καταλήγει σχεδόν σε τίποτα να μην θυμίζει το κείμενο-πρότυπο. Όσο η παράσταση εξελίσσεται, μόνο τα ονόματα των χαρακτήρων παραμένουν αναγνωρίσιμα από το αρχικό σενάριο για να προσφέρουν στους θεατές απλά μία αίσθηση οικειότητας. Η Μήδεια του Ευριπίδη ουσιαστικά αποδομείται πλήρως και τα στοιχεία της αξιοποιούνται σαν πρώτη ύλη για μία εντελώς νέα δημιουργία.

Σύμφωνα με τη Margaret Rose, η παρωδία, αν και συνήθως συνοδεύεται από κωμικό αποτέλεσμα, δεν γελοιοποιεί αναγκαστικά το πρότυπό της. Έτσι η «Μήδεια» του Μποστ αποτελεί απλά μία γελοιοποίηση της κοινωνίας του συγγραφέα και όχι του αρχικού πρωτότυπου, κάτι που από μόνο του τεχνικά παράγει μια θεατρική διαχρονικότητα, καθώς καμία κοινωνία ούτε ήταν, ούτε είναι, αλλά και δεν θα είναι ποτέ τόσο ιδανική ώστε να μην προκύπτει η ανάγκη να την σατιρίσουν οι καλλιτέχνες.

Ωστόσο, πέρα από τα παραπάνω το έργο αυτό του Μποστ είναι επίσης και ένας τρόπος να συνδεθεί το σατιριζόμενο πρωτότυπο με μία λαϊκή παράδοση με Βυζαντινά και Δημοτικά (αν προτιμάτε) σχεδιαστικά, στιχουργικά και αισθητικά πρότυπα, σπάζοντας την αψεγάδιαστη και άκαμπτη εστέτ αισθητική με την οποία συνήθως αναγιγνώσκεται και αποτυπώνεται στο σήμερα.

Υπόθεση

Στη «Μήδεια», ο Μποστ πατάει με το ένα πόδι στην αρχική αρχαία ιστορία του Ευριπίδη και με το άλλο σε μία Ελλάδα όπως την βλέπει αυτός. Έτσι ενώ ξεκίνησε να γράψει ένα έργο βασισμένο στην ομώνυμη τραγωδία κατέληξε να μιλάει σε δεκαπεντασύλλαβο για μια γυναίκα στυγνή, κακούργα δολοφόνισσα, που έσφαξε τα παιδιά της επειδή ήτανε κάτι παλιόπαιδα που δεν παίρνανε τα γράμματα και δεν θέλανε να δουλέψουν. Σαν να μην της έφταναν όλα αυτά είχε κι έναν άντρα, τον Ιάσονα, που την κεράτωνε από πάνω με μία καλόγρια! Έτσι, θολωμένη η Μήδεια αρπάζει το χασαπομάχαιρο απ’ την κουζίνα και σφάζει όποιον βρει μπροστά της!

Σκηνοθεσία και σχεδιαστικά στοιχεία

Ο σκηνοθέτης Νικορέστης Χανιωτάκης, ο οποίος έχει κάνει και τη διασκευή του κειμένου, σωστά αντιμετωπίζει το έργο αυτό ως μία μοναδική δυνατότητα για γέλιο, γέλιο, γέλιο… προσδίδοντας στους ήρωες σημερινά χαρακτηριστικά και στοιχεία επικαιρότητας. Η παράσταση ξεδιπλώνεται σε γρήγορο ρυθμό και αξιοποιώντας τις υπερ-κωμικές ερμηνείες των ταλαντούχων ηθοποιών μας ρίχνει κάτω από τα γέλια.

Το σκηνικό της Αρετής Μουστάκας στο πνεύμα “Μύδια, Μύδια, Μύδια, Κέικ Μύδια, Πάρε Μύδια”  (παραφράζοντας τη γνωστή ατάκα του Γιώργου Φράγκογλου) με πολλά μύδια και νεκροκεφαλές επί σκηνής και ένα τεράστιο Θρόνο Μύδι να δεσπόζει στο κέντρο, όλα στο πνεύμα της λιτότητας που επιβάλει η COVID εποχή, είναι ίσως η μοναδική αδυναμία της παράστασης.  Αντίθετα, τα κοστούμια της Χριστίνας Πανοπούλου είναι πιο πετυχημένα και καλοδουλεμένα, με αρκετά λαϊκά-παραδοσιακά στοιχεία και σχεδιασμένα να εξυπηρετούν την κωμικότητα και την ευφρόσυνη διάθεση του έργου. Επίσης, καταπληκτική είναι και η ζωντανή πρωτότυπη μουσική από την Monika που ακούσαμε στην παράσταση και δίνει ρυθμό και χαρακτήρα στο όλο σύνολο.

Ερμηνείες: λόγος και κωμικότητα

Ο Μάκης Παπαδημητρίου στον ομώνυμο ρόλο της Μήδειας πετυχαίνει το απόλυτο ζητούμενο: τους εξοχότερους κωμικούς βαρβαρισμούς, ενδεδυμένους με τον όμορφο δεκαπεντασύλλαβο του κειμένου. Ο Παπαδημητρίου είναι εξωφρενικά θεότρελος, αντιμετωπίζοντας το έτσι κι αλλιώς τρελό αυτό έργο όπως του πρέπει. Σαφέστατα, η ερμηνεία αυτού του γυναικείου γελοιογραφικού ρόλου από έναν τόσο ταλαντούχο κωμικό (και όχι μόνο) ηθοποιό αποτελεί από μόνη της μία ενδιαφέρουσα φαιδρότητα που οδηγεί σε μεγάλη θεατρική τερψιθυμία.

Δίπλα του στον ρόλο του συζύγου Ιάσονα, αλλά και της σκανδαλιάρας καλόγρια ο ίδιος ο σκηνοθέτης της παράστασης Νικορέστης Χανιωτάκης, ένας ταλαντούχος νέος ηθοποιός που κάνει το κοινό να γελάσει με την καρδιά του, ιδίως στον ρόλο της καλόγριας.

Ο Γεράσιμος Σκαφίδας κερδίζει τις εντυπώσεις στον ρόλο της Τροφού και διαχειρίστηκε σωστά την κατάσταση με την παρέμβαση της αστυνομίας, ενώ εξίσου καλοί είναι: ο Κώστας Τριανταφυλλόπουλος στον ρόλο του Οιδίποδα, ο Γιάννης Δρακόπουλος στον ρόλο του Ευριπίδη και η Αναστασία Γεωργοπούλου στον ρόλο της Αντιγόνης.

Αντιδράσεις κοινού

Το κοινό παραληρούσε από έναν χείμαρρο γέλιου, αβίαστης ψυχαγωγίας και ειλικρινούς τερψιθυμίας, με αποτέλεσμα οι ηθοποιοί να εισπράξουν ένα παρατεταμένο χειροκρότημα στο τέλος. Ωστόσο υπήρχε και ένα απρόοπτο: παρόλο που η παραγωγή τήρησε από τη μεριά της όλα τα απαραίτητα υγειονομικά μέτρα, η παράσταση σε κάποια στιγμή κατά την εξέλιξη της διακόπηκε προσωρινά από την αστυνομία, ώστε να απλωθεί κάπως το κοινό στις κερκίδες και να τηρηθούν ακόμα καλύτερα οι αποστάσεις και στο σημείο εκείνο εκφράστηκαν και κάποια παράπονα από τις κερκίδες για την ένταση του ήχου, η οποία ήταν χαμηλή. Ωστόσο με τη φροντίδα της παραγωγής και των ηθοποιών όλα λύθηκαν άμεσα και η παράσταση εξελίχθηκε ομαλά.

Κριτική: Αναστάσιος Νέστορας

#makispapadimitriou #medeatoumpost

Δείτε το Χειροκρότημα εδώ

Μήδεια του Μποστ σε σκηνοθεσία Νικορέστη Χανιωτάκη

Δείτε στο κανάλι μας στο Υoutube τι μας είπε ο Μάκης Παπαδημητρίου για την Μήδεια εδώ.

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση θα βρείτε εδώ