Κριτική για την παράσταση «Προσωπική Συμφωνία» με τον Ν. Τσακίρογλου

Ήμασταν εκεί για εσάς, το stellasview.gr βρέθηκε στο θέατρο Κολοσσαίον τη Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου 2019 και παρακολούθησε την «Προσωπική Συμφωνία», το βαθυστόχαστο, ανθρωποκεντρικό και βαθιά συγκινητικό έργο του Ρόναλντ Χάργουντ από το Από Μηχανής Θέατρο, σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Μυλωνά, με τους Νικήτα Τσακίρογλου, Χρήστο Βαλαβανίδη, Αλέξανδρο Μπουρδούμη, Άννα Ελεφάντη, Παναγιώτη Γουρζουλίδη και Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου.

Ο Ρόναλντ Χάργουντ με αφορμή τα τρομακτικά γεγονότα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μας παραθέτει μια σκληρή και απίστευτα συγκινητική ελεγεία για την αξία και την αναγκαιότητα της τέχνης, για την ατομική και συλλογική ευθύνη, για την αξία της ζωής και τη φρίκη του Ναζισμού.

Η υπόθεση με λίγα λόγια:

Στο μεταπολεμικό Βερολίνο ο Αμερικανός συνταγματάρχης Στηβ Άρνολντ (Αλέξανδρος Μπουρδούμης) και ανακριτής της επιτροπής Αποναζιστικοποίησης της Γερμανίας προσπαθεί να στοιχειοθετήσει την εμπλοκή του παγκοσμίου φήμης Μαέστρου Βίλχελμ Φουρτβένγκλερ (Νικήτας Τσακίρογλου) στους μηχανισμούς του Ναζιστικού Κόμματος. Η υπόθεση αυτή καταλήγει να γίνει μια προσωπική εμμονή για τον Αμερικάνο συνταγματάρχη, ο οποίος παρακινούμενος από τα δημοκρατικά του ιδεώδη είναι διατεθειμένος να κάνει οποιεσδήποτε υπηρεσιακές υπερβάσεις προκειμένου να “ξεσκεπάσει” τον ναζιστή Μαέστρο. Από την άλλη ο ίδιος ο Μαέστρος Βίλχελμ Φουρτβένγκλερ ισχυρίζεται πως είναι αθώος και πως ουδέποτε ενεπλάκη με το Ναζιστικό Κόμμα. Παράλληλα ισχυρίζεται ότι αν και διευθυντής της Φιλαρμονικής του Βερολίνου κατά τη ναζιστική περίοδο ήταν πάντα  σιωπηλός αντιφρονούντας του Ναζισμού, προσπαθώντας απλά να υπηρετήσει την Τέχνη του, συμβάλλοντας στη διατήρηση της σπουδαίας Γερμανικής μουσικής παράδοσης και των υψηλών αξιών κατά τα πέτρινα ναζιστικά χρόνια, ενώ ταυτόχρονα βοηθούσε στο μέτρο που μπορούσε πολλούς Εβραίους με αυτά που αντιμετώπιζαν.

Ποια είναι όμως η αλήθεια και ποιο το ψέμα, ποια η γενική ατομική ευθύνη στο πλαίσιο μιας τέτοιας ακραίας ιστορικής συγκυρίας και ποια η ευθύνη της άμεσης συμμετοχής; Η απόλυτη αφοσίωση σε μια υψηλή τέχνη αποτελεί δικαιολογία για την πολιτική αποχή και την αδράνεια; Όλα τα παραπάνω είναι τα μεγάλα και συγκλονιστικά ερωτήματα με τα οποία καταπιάνεται το έργο αυτό.

Ο Δημήτρης Μυλωνάς με την σκηνοθετική του προσέγγιση καταφέρνει να φωτίσει όλα αυτά τα ερωτήματα, να αποδώσει και να δέσει τις διαφορετικές ηθικές, αξιακές, συγκυριακές, ιστορικές και πολιτικές θέσεις των ηρώων και να μας δώσει μια αριστουργηματική παράσταση, που παρά τη μεγάλη της διάρκεια δεν κουράζει ούτε στο ελάχιστο, κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον, εξελισσόμενη συνεχώς προς τη μέγιστη δραματουργική της κορύφωση στο φινάλε του έργου. Η παράσταση καταφέρνει δηλαδή να κρατήσει και να ακολουθήσει το τέμπο του κειμένου, είναι αρχικά ήρεμη και εξελίσσεται σπαρακτική, ξεδιπλώνοντας σταδιακά την αμφισβήτηση, τα ηθικά διλήμματα και τη δραματουργική και ερμηνευτική εξέλιξη της ιστορίας και των χαρακτήρων.

Στην παράσταση αυτή συμπράττουν με τις καταπληκτικές ερμηνείες του παλαιότεροι και νεότεροι ηθοποιοί, συνεισφέροντας ο καθένας ξεχωριστά στη σμίλευση ενός υποκριτικού αριστουργήματος.

Ο Νικήτας Τσακίρογλου προσθέτει ακόμα μία μεγάλη και ερμηνεία στην τεράστια θεατρική του πορεία ερμηνεύοντας έξοχα και ανεπιτήδευτα τον διάσημο Γερμανό Μαέστρο Βίλχελμ Φουρτβένγκλερ, ο οποίος ταγμένος στην τέχνη προσπαθούσε τα ναζιστικά χρόνια να μην εμπλακεί στους μηχανισμούς του Ναζιστικού Κόμματος, απορρίπτοντας σιωπηλά την ιδεολογία του.

Κοντά στον Τσακίρογλου – αυτόν τον μέγιστο Έλληνα ηθοποιό που αποτελεί πλέον ένα ζωντανό θρύλο – στέκεται επάξια ο εξαιρετικός ηθοποιός μιας νεότερης γενιάς ο Αλέξανδρος Μπουρδούμης στον ρόλο του Αμερικάνου συνταγματάρχη Στηβ Άρνολντ, ο οποίος απόλυτα αφοσιωμένος στο Αμερικανικό ιδεώδες της ελευθερίας και της δημοκρατίας κυριεύεται από μία “ιερή” προσωπική εμμονή να ξεσκεπάσει τον φιλοναζιστή Μαέστρο, μία εμμονή που τα κίνητρα της δεν διαφαίνονται να είναι τόσο υψηλά και ιδανικά, εμπλέκοντας προσωπικά σύνδρομα κατωτερότητας και ιδιοτέλειας απέναντι στο διανοητικό μεγαλείο του διάσημου Μαέστρου.

Ο Τσακίρογλου και ο Μπουρδούμης δύο ηθοποιοί διαφορετικών γενεών, ερεθισμάτων και εμπειριών συναντιόνται απολύτως αρμονικά στο έργο αυτό, με τον κάθε ένα να ενσαρκώνει με μεγάλη επιτυχία τον ήρωα που καλείται να ερμηνεύσει. Υποδύονται δύο αντίθετους ανθρώπους, που η μοίρα τους έθεσε σε διαφορετικές θέσεις, αντιμέτωπους με διαφορετικά διλήμματα, ενοχές και ατομικούς περιορισμούς και παραθέτουν δύο ερμηνείες αξιώσεων που συμβάλλουν στην ολοκλήρωση των νοημάτων του έργου και στην ολότητα της παράστασης.

Εξίσου εξαιρετικός και ο Χρήστος Βαλαβανίδης στον ρόλο του Γερμανού Χέλμουτ Ρόντε, δεύτερο βιολί στην ορχήστρα του Μαέστρου Βίλχελμ Φουρτβένγκλερ και ανθρώπου κλειδί στη στοιχειοθέτηση των “χαλκευμενων” κατηγοριών εναντίον του Μαέστρου. Πολύ καλή και δυνατή η ερμηνεία του Παναγιώτη Γουρζουλίδη ως Υπολοχαγός Ντέιβιντ Γουίλς.

Επίσης, πολύ δυνατές είναι και οι ερμηνείες των γυναικείων χαρακτήρων του έργου:

• της Άννας Ελεφάντη στο ρόλο της  Έμμυ Στράουμπε, της γραμματέως του συνταγματάρχη, μιας ευαίσθητης γυναίκας που ακροβατεί ανάμεσα στην τυπικότητα, στον έρωτα και στην ευαισθησία, ενώ παράλληλα την βαραίνει μια οικογενειακή αλήθεια σαν στοιχειωμένο μυστικό
• και της Μαρούσκας Παναγιωτοπούλους στο μικρό αλλά ερμηνευτικά δυνατό ρόλο της συζύγου ενός Εβραίου μουσικού, που δε ζει πια και που κάποια στιγμή είχε βοηθηθεί και ευεργετηθεί από τον Μαέστρο κατά τα δραματικά γεγονότα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Τέλος, θα πρέπει να αναφερθούμε και στο ωραίο σκηνικό και στα εξαιρετικά και απολύτως πειστικά κοστούμια της εποχής από την Αγγελικη Αθανασιάδου και την Λήδα Σπερελάκη και σε ένα από τα μεγάλα στοιχήματα της παράστασης αυτής (και λόγο θέματος…) την υπέροχη μουσική επιμέλεια και σύνθεση του Παύλου Κατσιβέλη.

Πρόκειται για μια παράσταση που αξίζει να την δείτε.

Κριτική: Αναστάσιος Νέστορας

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση θα βρείτε εδώ 

Η Υπόκλιση & το Χειροκρότημα εδώ

Video: Στέλλα Πέρπερα

Βρείτε μας στα social media του Stellasview:

Facebook: https://www.facebook.com/Stellasview-1549199718743717/

Instagram: https://www.instagram.com/stellasview.gr/

Youtube: https://www.youtube.com/c/StellaPerpera

Twitter: https://twitter.com/StellaPerpera