Ήμασταν εκεί για εσάς. To stellasview.gr βρέθηκε στο θέατρο Αυλαία την Τρίτη 14 Μαΐου 2019 και παρακολούθησε την παράσταση «Η Φόνισσα». Μια ουσιαστική παράσταση, να εντυπωσιάζει, σκηνοθετημένη από τη Βαρβάρα Δουμανίδου.
Ένα κλασικό, πολυσυζητημένο έργο, σπάνιου φιλοσοφικού και ηθικού προβληματισμού και υψηλής γλωσσικής εκφραστικής διεκδίκησης παρουσιάζει η θεατρική ομάδα «Το Θέατρο του Άλλοτε», σε μία θεατρική προσαρμογή που κεντά σαν βουκέντρα το κοινό της Θεσσαλονίκης, στη θεατρική σκηνή του θεάτρου Αυλαία.
Μια μυσταγωγική παράσταση που μας καλεί μέσα από τη θεατρική, ερμηνευτική προσέγγιση της εγνωσμένης σκηνοθέτιδας να μυηθούμε στο φως και την αλήθεια του γοητευτικού παπαδιαμαντικού κόσμου.
«Η φόνισσα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη αποτελεί θησαυρό φιλοσοφικού, ηθικού, ψυχογραφικού, λογοτεχνικού συλλογισμού, μια αριστοτεχνικά κλιμακούμενη εξιστόρηση της βιωματικής εκτόνωσης της «αλήθειας» της Χαδούλας ή Φραγκογιαννούς, πρόσωπο αινιγματικό, με αβυσσαλέα ψυχολογία, η οποία κυριαρχείται από την εγκληματική ιδέα της βρεφοκτονίας και διαπράττει μια σειρά από φόνους μικρών κοριτσιών και κατηγορηματικά ολότελα ξένο από τους αφελείς (πονηρούς πολλές φορές, αλλά καλόκαρδους πάντα) νησιώτες που γεμίζουν τα άλλα του διηγήματα.
Ο διηγηματογράφος, ποιητής, δημοσιογράφος και μεταφραστής, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, έγραψε ως γνωστόν, ιστορικά μυθιστορήματα, ποιήματα και προπάντων διηγήματα με θέματα και τύπους από τις λαϊκές συνοικίες της Αθήνας ή την απλοϊκή ζωή της κοινωνίας της Σκιάθου με ιδιαίτερη, ωστόσο, προσωπική, χαρακτηριστική γραφή, επηρεασμένη τα μάλα από τη θρησκευτική ευλάβεια και τη βυζαντινή μελωδία, που είναι διάχυτες στο έργο του.
Μέσα μάλιστα στο πυκνό, εύστοχα υποβλητικό σκηνικό της παράστασης, ήτοι σε ένα γραφείο εποχής με φόντο ένα εικονοστάσι, με παρακείμενα δίπλα του έπιπλα νησιώτικου σπιτιού ευτάκτως ερριμμένα, με ένα πηγάδι να ορθώνεται και ένα διάφανο μαύρο πέπλο στο βάθος να χωρίζει τη σκηνή, ξετυλίγονται δίκην διαλογικής-δραματοποιημένης παρουσίασης οι διαχρονικές και πανανθρώπινες ιδέες-αρχέτυπα του Παπαδιαμάντη και ενσαρκώνονται σε ανθρώπινους χαρακτήρες από έμπειρους και ικανούς ηθοποιούς υπό τη σκηνοθετική οδηγία της καταξιωμένης Βαρβάρας Δουμανίδου, σε αρμόζοντα κοστούμια, σε κινησιολογία του Δημήτρη Βασιλειάδη και σε μουσική επιμέλεια της Νατάσας Κοψαχείλη. Με εφόδιο μάλιστα τον ασθματικό λόγο στη σκηνή, οι ηθικοί προβληματισμοί με τους οποίους καταπιάνεται το κείμενο του Παπαδιαμάντη, ανταμώνουν, με αντίλαλη αίσθηση, σε παραλληλισμούς διασταυρώσεων, εξορίζονται και σμίγουν εκ νέου σε υπερβατικά όντα με ένα και μοναδικό σκοπό: να «τελεσιδικήσουν» αναφορικά με τις πράξεις της φόνισσας και να ρίξουν ωσαύτως ζείδωρο φως στα πυκνά σκοτάδια της ψυχοσύνθεσής της.
Η σκηνοθετική απόπειρα της Βαρβάρας Δουμανίδου ανταποκρίνεται πλήρως στα αισθητικά και αφηγηματικά νάματα του Παπαδιαμάντη και αποκαλύπτει την εμβάθυνση της σκηνοθέτιδας επάνω στους πολυσυζητημένους θεματικούς άξονες της νουβέλας. Με την εύστοχη μάλιστα δραματοποίηση των κεφαλαίων του έργου και την πηγαία ερμηνευτική απόδοση των ηρώων δημιουργείται ένα μωσαϊκό πολυφωνίας και διαλεκτικότητας τόσο μεταξύ των ηθοποιών, όσο και μεταξύ του αφηγητή και του κοινού.
Η έντονη αξίζει να υπογραμμίσουμε αυτή απόταση προς το κοινό και η απόδοση ενός εσωτερικού σχεδόν μονολόγου στις αφηγήσεις, προσδίδει στο έργο αυθεντικότητα και δραματικότητα, καθώς οι θεατές είναι σαν να κρυφακούν κατά κάποιο τρόπο τις ανεκλάλητες ακόμη σκέψεις του Παπαδιαμάντη, που κυοφορούνται και γεννώνται ενώπιόν τους. Η ίδια άλλωστε η σκηνή, η οποία όχι απλώς δεν είναι φορτωμένη, αλλά άκρως λειτουργική, συνηγορεί στο σκηνικό της στάγδην μετάγγισης των υψηλών νοημάτων του έργου στο κοινό. Οι ήρωες «εξομολογούνται» έτσι τις σκέψεις του Παπαδιαμάντη με φόντο τη ζωή σε μια νησιωτική κοινωνία, σε έναν χώρο γεμάτο αταβιστικές μνήμες και προαιώνια χαραγμένα στο νερό ίχνη, τα οποία ήγγικεν επιτέλους το πλήρωμα του χρόνου να καταγραφούν στο χαρτί.
Οι ηθοποιοί που ενσάρκωσαν τις ηθικές απορίες του Παπαδιαμάντη, έδωσαν σταδιακά την εικόνα της γυναικείας εν γένει βαναυσότητας, του μόχθου, της ανημποριάς που κοχλάζουν έως ότου επέλθει η «λυτρωτική» έκρηξη, ενώ οι ερμηνείες ήταν συλλήβδην αυθεντικές και διαρρήδην εγγεγραμμένες στον άξονα των υπαρξιακών ζητημάτων: της ατομικής ευθύνης και του οντολογικού ζητήματος του θείου που οιστρηλατεί αναφανδόν το είναι μας.
Η Βάλια Γκαγκάτση, η Βαρβάρα Δουμανίδου, ο Δημήτρης Ελιάς, η Ολγα Καλαμάρα, ο Παναγιώτης Καβαλιεράκης, η Νατάσα Κοψαχείλη, ο Στέργιος Κωνστατζίκης, η Θεοδώρα Κωστάκου, ο Νίκος Νικολαϊδης, η Μαρία Σεμερτζίδου και οι μικρές Ρόζα Καβαλιεράκη και Ελπίδα Τσαρδάκα με τον ιδιαίτερο τρόπο αφήγησής τους αποκαλύπτουν εκ περιτροπής με αριστοτεχνικές εκφραστικές και κινησιολογικές ικανότητες τον ιδιαίτερο ψυχισμό του Παπαδιαμάντη (Δημήτρης Βασιλειάδης) που πάλλεται από ιερή μανία και επιθυμεί διακαώς να επικοινωνήσει τις αλήθειες που έχει με μόχθους κοινωνήσει και χαριτωθεί. Επιτυχημένη νότα και συντελεστής συναισθηματικής (απο)κλιμάκωσης αξίζει να τονίσουμε πως αποδεικνύεται η παρουσία της Νατάσας Κοψαχείλη, με τα μουσικά ιντερλούδια που ερμηνεύει επί σκηνής να φωτίζουν περαιτέρω τα υπόρρητα μηνύματα του αριστουργηματικού έργου.
Εκείνη, ωστόσο, που αναμφίλεκτα εντυπωσιάζει και σφραγίζει το έργο είναι κατηγορηματικά η Τζώρτζια Βογιατζόγλου στον ρόλο της Χαδούλας. Η πολύ ικανή και καταξιωμένη ηθοποιός ούσα πανταχού παρούσα στη διάρκεια της παράστασης, καταθέτει τω όντι μια μεστή ερμηνεία επί σκηνής, η οποία γέμει αυθεντικής και δεινής απεύθυνσης που ξεχειλίζει από ερμηνευτική ωριμότητα.
Συμπερασματικά, πρόκειται για μια πολύ σοφά δομημένη παράσταση η οποία αξίζει να ιδωθεί από το φιλοθέαμον κοινό της πόλης, καθώς το αποτέλεσμα της θεατρικής πράξης, η οποία συνιστά το δίχως άλλο δραματοποιημένη μαθητεία του παπαδιαμαντικού έργου, έχει ένταση και αμεσότητα αντιθετικών καταστάσεων σε κυκλoτερή επαναπροσδιορισμό και ως σχήμα θεατρικής προφορικής αφήγησης, αλλά και ως αφυπνιστικής πράξης.
Κριτική: Eυθύμιος Ιωαννίδης
Φωτογραφίες: Ευτυχία Πλαζουμίτη
Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση θα βρείτε εδώ
Μπορείτε να διαβάσετε τη Συνέντευξή μας από τη Τζώρτζια Βογιατζόγλου εδώ
Χορηγός Επικοινωνίας: www.stellasview.gr
Κάντε το πρώτο σχόλιο