Η καταξιωμένη και επιτυχημένη πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του ΚΠΠΚΜ, Άννα Μυκωνίου μίλησε στο stellasview.gr και στον Ευθύμιο Ιωαννίδη για τη δράση της.
Χαμογελαστή, προσιτή, προσηνής η Άννα Μυκωνίου έχει καταφέρει δικαίως να αφήσει το στίγμα της στο πολιτιστικό γίγνεσθαι της Θεσσαλονίκης. Πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του Κέντρου Πολιτισμού της Περιφέρειας της Κεντρικής Μακεδονίας κεντά και διαρρήδην αναδεικνύει, με τις ιδιαίτερες εκδηλώσεις που μας προσφέρει η ίδια σε συνεργασία με την ομάδα της, την πολιτιστική κληρονομιά της Θεσσαλονίκης και της Περιφέρειάς μας. Θέλοντας λοιπόν από καιρό να τη γνωρίσουμε καλύτερα, είχαμε μια de profundis συνομιλία μαζί της και με μεγάλη χαρά, σας την παραθέτουμε.
Κυρία Μυκωνίου, βρίσκεστε στη θέση της προέδρου και διευθύνουσας συμβούλου του Κέντρου Πολιτισμού της Περιφέρειας της Κεντρικής Μακεδονίας εδώ και τέσσερα χρόνια. Ποια είναι η μέχρι τώρα εμπειρία σας;
Το σύνθημα μας τα τελευταία 4 χρόνια που είμαι στο τιμόνι του Κέντρου Πολιτισμού είναι «Ο Πολιτισμός μας αγκαλιάζει ΟΛΟΥΣ» και πάνω σε αυτό μάλιστα το σύνθημα χτίζουμε τη στρατηγική και τους στόχους μας. Συνειδητοποιούμε άπαντες ότι η σκιά της κρίσης έχει πέσει βαριά, τόσο στη δυνατότητα παραγωγής φρέσκου πολιτιστικού προϊόντος, όσο και στη δυνατότητα μιας μερίδας του κοινού να καταβάλει το απαραίτητο αντίτιμο για να το απολαύσει. Δυστυχώς η Θεσσαλονίκη και η ΠΚΜ είναι μια μικρή σχετικά αγορά, το κόστος επομένως μιας παραγωγής διαχέεται σε μικρότερο αριθμό ανθρώπων και άρα γίνεται πιο ακριβό για καθέναν από αυτούς. Σε αυτόν τον χώρο προσπαθούμε λοιπόν να παρέμβουμε. Στόχος μας ως εκ τούτου είναι να δημιουργούμε και να συμβάλλουμε τα μέγιστα στη διάχυση πολιτιστικού αγαθού προσιτού σε όλες τις κοινωνικές ομάδες. Αποσκοπούμε συνεπώς σε ένα ευρύ φάσμα κοινού και προς την κατεύθυνση αυτή διοργανώνουμε συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, εκδηλώσεις, με ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΙΣΟΔΟ ή με πολύ χαμηλό εισιτήριο. Οι δράσεις μάλιστα αυτές, συχνά έχουν και ένα φιλανθρωπικό σκοπό, ώστε να ανακουφίσουμε και κάποιους αναγκεμένους συμπολίτες μας, προσδίδοντας συνάμα στον πολιτισμό ένα κοινωνικό πρόσημο.
Για να υλοποιηθούν, ωστόσο, οι υψηλού καλλιτεχνικού επιπέδου εκδηλώσεις που προάγετε, χρειάζεστε και αναμφήριστα τη στενή συνεργασία των θεσμικών αρμόδιων φορέων. Θέλετε να μας μιλήσετε για τη συνεργασία σας με αυτούς;
Οι συνέργειες μεταξύ φορέων στο χώρο του πολιτισμού πάντα έχουν θετικό πρόσημο. Οι συνέργειες, άλλωστε μπορεί να άρουν αδιέξοδα, και να δημιουργήσουν προϋποθέσεις για νέες δημιουργικές καλλιτεχνικές προτάσεις με υψηλό βαθμό δυσκολίας. Το Κέντρο Πολιτισμού συνεργάστηκε αποδοτικά τα τελευταία χρόνια με πολλούς φορείς ενδεικτικά να αναφέρω το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, την Εφορεία Αρχαιοτήτων πόλης Θεσσαλονίκης, τη διεύθυνση Πολιτισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης, την Κρατική Ορχήστρα. Θα αναφέρω στο σημείο αυτό, ένα παράδειγμα, για να μη μιλάμε μόνο σε θεωρητικό επίπεδο. Το ΚΠΠΚΜ διαπίστωσε πριν από 20 περίπου μήνες ένα κενό στις Πολιτιστικές Ατζέντες. Δεν παρουσιάζεται στην πόλη Όπερα για νέους. Στη χώρα μας συχνά θεωρούμε ότι η Όπερα αφορά ένα μικρό μυημένο κοινό από γνώστες και ρέκτες. Δεν προσυπογράφουμε, ωστόσο, αυτήν την άποψη. Είμαστε της άποψης πως το κορυφαίο αυτό είδος λυρικής τέχνης πρέπει να διαπερνά όλα τα κοινωνικά στρώματα και τις κοινωνικές τάξεις. Κάποτε μάλιστα η επιτυχία μιας Όπερας προσμετριόταν από το πόσο την τραγουδούσαν οι εργάτες στις σκαλωσιές του Μιλάνου ή οι γονδολιέρηδες στα νερά της Βενετίας. Η έλλειψη επομένως της Όπερας πιστεύουμε ότι περισσότερο οφείλεται στο έλλειμμα εκπαίδευσης του κοινού και κυρίως στο έλλειμμα μύησης των νέων μας. Σκεφτήκαμε λοιπόν να ανεβάσουμε την μπαρόκ Όπερα «Διδώ και Αινείας», μια όπερα που γράφτηκε αρχικά για νέους, εντούτοις σήμερα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ρεπερτορίου στα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα του κόσμου. «Διδώ και Αινείας» λοιπόν, στόχος πολύ υψηλός για το budget του ΚΠΠΚΜ…σκηνικά, κοστούμια, τσέμπαλο, ορχήστρα ολόκληρη, χορωδία κλπ. Η Όπερα είναι ακριβό σπορ. Ξεκίνησε λοιπόν ένας κύκλος συζητήσεων στην πόλη, μοιραστήκαμε τον υψηλό μας στόχο με το ΚΘΒΕ και τον Οργανισμό Μεγάρου Θεσσαλονίκης. Ύστερα δε, από πολλές ζυμώσεις και επειδή ακριβώς ο στόχος -το να δώσουμε ήτοι τη δυνατότητα σε νέους κυρίως ανθρώπους να μυηθούν στην Όπερα γοήτευσε και τους άλλους φορείς- βρέθηκε τελικά η φόρμα. Το ΜΜΘ μας παραχώρησε προς επίρρωση ένα ensemble από τη συμφωνική ορχήστρα νέων του, τη ΜΟΥΣΑ και το ΚΘΒΕ φροντιστήριο και την αίθουσα της ΕΜΣ με ένα υποτυπώδες μίσθωμα. Η «Διδώ» μας (όλων των φορέων) έγινε πράξη λοιπόν τον Μάρτιο του 2018. 6 παραστάσεις για μαθητές Λυκείου, όλες SOLD OUT, 2 βραδινές παραστάσεις SOLD OUT, 4.500 θεατές, νέοι και μεγαλύτεροι. Και μια παραγωγή σε παρακαταθήκη για να επαναληφθεί και να την αγκαλιάσουν στο μέλλον και άλλα νεαρά παιδιά. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν το νόημα τη σημασία αλλά και τη δύναμη των συνεργειών στη σημερινή εποχή. Και τέτοιες προσπάθειες έγιναν πολλές και από πολλούς φορείς. Ένας υψηλός πολιτιστικός στόχος μπορεί κάλλιστα κατά συνέπεια να επιτευχθεί, εάν και εφόσον φυσικά εμπνεύσει και συσπειρώσει τους φορείς.
Με χαρά βλέπουμε πως έχετε ξεκινήσει εκδηλώσεις και στη Ροτόντα, το Επταπύργιο, το Βυζαντινό Λουτρό, στο Γαλεριανό συγκρότημα, καθώς και σε άλλα σημαίνοντα μνημεία της πόλης, αλλά και της περιφέρειάς μας. Τι θα θέλατε να επιτύχετε στη συνέχεια; Θα μας δώσετε το στίγμα του ρεπερτορίου που σχεδιάζετε;
Το Κέντρο Πολιτισμού, ως φορέας πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας εκπληρώνει καταρχήν το όραμα του Περιφερειάρχη μας, του Απόστολου Τζιτζικώστα για τον πολιτισμό. Πρωταρχική του δέσμευση ήταν και παραμένει να αναδείξουμε τα μνημεία της πόλης μας, της Περιφέρειάς μας, μέσα από σημαντικά πολιτιστικά δρώμενα. Η Θεσσαλονίκη, ας μην το παραγνωρίζουμε, είναι μια πόλη με ιδιαίτερη ιστορία που διαθέτει ένα μεγάλο αριθμό μνημείων, από πολλές περιόδους της ιστορίας της. Συχνά μάλιστα αυτά τα στολίδια της πολιτιστικής κληρονομιάς μας, παραμένουν άγνωστα ακόμα και από τους κατοίκους της ίδιας της πόλης. Η αξιοποίηση συνεπώς του τεράστιου πολιτιστικού αυτού πλούτου που διαθέτουμε δεν μπορεί παρά να αποτελεί και δική μας βασική επιλογή.Ας πάρουμε ως παράδειγμα τη Ροτόντα η οποία άνοιξε τις πόρτες της για εκδηλώσεις στις 18/12 του 2015, έπειτα από πολλούς αγώνες που έδωσαν οι αρχαιολόγοι. Αλήθεια, πόσο βιωματικά μεγαλειώδες είναι να καταφέρει κάποιος να παρακολουθήσει σε αυτό το μνημείο μια συναυλία! Η πρώτη φορά θυμάμαι μου ήταν μια αποκάλυψη, ένιωσα μάλιστα ότι κάποια μνημεία πρέπει να είναι κομμάτι της ζωής μας και όχι απλώς μια μουσειακή επίσκεψη, μια φορά στη ζωή μας. Το ίδιο ακριβώς βίωσα και με την εσωτερική αυλή του Επταπυργίου, αληθινό δέος. Έτσι κάπως γεννήθηκε λοιπόν και η ιδέα του Φεστιβάλ Επταπυργίου, με πολλές συζητήσεις και ζυμώσεις με τον Αντιπεριφερειάρχη και με άμεσο συνεργάτη μου τον Αλέξανδρο Θάνο. Με ενθουσιασμό, με όρεξη, με κέφι οραματιζόμαστε και πάντα με τη στήριξη της Εφορείας αρχαιοτήτων πόλης Θεσσαλονίκης να αναδείξουμε την υπέροχη εσωτερική αυλή του Επταπυργίου και να την αναγάγουμε σε έναν ιδιαίτερο χώρο πολιτισμού, πολύ ξεχωριστού για την πόλη της Θεσσαλονίκης, ένα μικρό σε μέγεθος, αλλά μεγάλο σε εκτόπισμα Ηρώδειο. Το Φεστιβάλ θα έχει διάρκεια 20 ημέρες τον Ιούλιο και θα βοηθάει και στην τουριστική προβολή της Θεσσαλονίκης. Αυτός ο νέος θεσμός είναι το όνειρο που φυλάμε στην καρδιά μας και δουλεύουμε πάνω σε αυτό μήνες ολόκληρους.
Με τη γενικότερη συμπεριφορά σας και το ήθος που έχετε επιδείξει, έχετε γίνει προσωπικά, μία από τους Θεσσαλονικείς που οι συμπολίτες μας θαυμάζουν περισσότερο. Τι μηνύματα λαμβάνετε αλήθεια για τη δράση σας από το φιλοθεάμον κοινό της περιφέρειάς μας;
Η επιτυχία του Κέντρου Πολιτισμού δεν είναι σίγουρα προσωπική υπόθεση. Εδώ και 4 χρόνια που αναλάβαμε σαν νέο Διοικητικό συμβούλιο δουλέψαμε ομαδικά σαν γροθιά, με πολλές δυσκολίες. Καταφέραμε και με την αμέριστη στήριξη της Περιφέρειας να αποπληρώσουμε χρέη πολλών χιλιάδων ευρώ και σήμερα να έχουμε λύσει τα σοβαρά οικονομικά και διοικητικά μας προβλήματα. Ήθελε, όπως καταλαβαίνετε πολλή «τρέλα» για να τα αναλάβουμε και να τα και να τα τρέξουμε όλα αυτά. Αυτή λοιπόν όλη την ακάματη προσπάθεια, αλλά και το μεγαλόπνοο όραμα γύρω από το οποίο χτίζουμε ο κόσμος το αναγνωρίζει και το επικροτεί. Υπάρχει μάλιστα πια, ένα σημαντικό κοινό που μας εμπιστεύεται και μας ακολουθεί και αυτό είναι αναμφίβολα η μεγαλύτερη ικανοποίηση για όλους μας.
Βλέπουμε ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια έντονη δραστηριότητα από τη νεολαία σε ό,τι αφορά το θέατρο, είτε αυτό μπορεί να μετουσιώνεται σε συμμετοχή σε ερασιτεχνικές/πειραματικές θεατρικές ομάδες είτε με το να αρχίζει να βλέπει θεατρικές παραστάσεις. Θεωρείτε ότι το θέατρο σε καιρούς κρίσης μπορεί να κλείσει τις πληγές των ανθρώπων, μέσα σε μια ενδότερη υπαρξιακή διαλεκτική;
Σήμερα, με την κοινωνία να βιώνει μια βαθιά κρίση και μια σκοτεινή και αβέβαιη περίοδο, η συμμετοχή των νέων στα πολιτιστικά δρώμενα-θεατρικές ομάδες, ωδεία, χορευτικές ομάδες- παρουσιάζει τω όντι μια αντιστρόφως ανάλογη πορεία, τόσο σε επίπεδο ποσότητας, όσο και ποιότητας. Είναι νομοτελειακό. Οι δυσκολίες προκαλούν εντάσεις, συναισθήματα, οδηγούν σε αδιέξοδα, αλλά και σκαρφίζονται λύσεις και ΚΥΡΙΩΣ ευαισθητοποιούν τους δημιουργικούς ανθρώπους. Ο νέος άνθρωπος είναι, άλλωστε από τη φύση του πιο αισιόδοξος και η συμμετοχή σε μια θεατρική ομάδα ενδέχεται μεν να μην κλείσει πληγές, αλλά σίγουρα θα του προσφέρει μια εκτονωτική διέξοδο από την καθημερινότητά του. Μια διέξοδο μάλιστα που θα τον κοινωνικοποιήσει, θα τον κάνει καλύτερο και πιο συγκροτημένο άνθρωπο.
Πέρα από δραστήρια και πετυχημένη σύμβουλος, έχετε διδάξει για 23 χρόνια λογοτεχνία στο τμήμα Βιβλιοθηκονομίας στο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης! Ως ακαδημαϊκός, αλλά και ως μητέρα με ποιους τρόπους θα λέγατε πως μπορούμε να μεταγγίσουμε στη μαθητιώσα νεολαία τα νάματα του γραπτού λόγου έτσι ώστε να αγαπήσουν τη λογοτεχνία πέρα από τα όρια που θέτει το εκπαιδευτικό μας σύστημα;
Διδάσκοντας είκοσι και πλέον έτη λογοτεχνία σε νεαρούς φοιτητές, διαπίστωνα προϊόντος του χρόνου τα κενά των νέων ανθρώπων στη λογοτεχνία. Το μεγαλύτερο πρόβλημα έγκειται θεωρώ σε ό,τι αφορά με τα κείμενα της Παγκόσμιας λογοτεχνίας. Κατέληξα δε, στη λυπηρή διαπίστωση ότι τελειώνοντας το ελληνικό σχολείο η πλειονότητα των μαθητών δε διαβάζει εξωσχολικά βιβλία και παραμένει αμύητη στον πλούτο των κειμένων της Παγκόσμιας λογοτεχνίας. Οι νέοι μας αγνοούν τον Ντοστογιέφσκι, τον Πόε, τον Σαρτρ, τον Φιλιπ Ροθ. Τα νεαρά παιδιά έχουν απλά ανάγκη να μυηθούν στη λογοτεχνία, να διαβάσουν ένα κείμενο και να είναι το ίδιο το κείμενο που θα τα γοητεύσει και θα τα μυήσει. Όταν δίδασκα, κάθε φορά που προσεγγίζαμε ένα κλασικό ή ένα πιο σύγχρονο κείμενο και αφού έκαμπτα τη δυσπιστία και τις πρώτες αντιστάσεις των φοιτητών μου, στη συνέχεια απολάμβανα τον ενθουσιασμό που εκδήλωναν-τουλάχιστον οι περισσότεροι από αυτούς. Επρόκειτο, κατ’ ουσία, για τον ενθουσιασμό του «νεοφώτιστου» που ανακαλύπτει ότι ναι, μπορεί να γοητευθεί, διαβάζοντας ένα κείμενο του 14ου αιώνα, ένα διήγημα από το «Δεκαήμερο» του Βοκκάκιου, για παράδειγμα, ή ένα απόσπασμα από το «Έγκλημα και τιμωρία» του Ντοστογιέφσκι. Διέκρινα κάθε φορά την έκπληξη στα μάτια τους για την ομορφιά που ανακάλυπταν, αλλά συνάμα και τη διαχρονικότητα αυτών των κειμένων, που δεν υποκύπτουν σε ευκολίες και προσφέρονται για πολυεπίπεδες αναγνώσεις και που, ενώ αναφέρονται σε εποχές μακρινές, είναι σαν να μιλούν για την εποχή μας. Απομυθοποιούσαν μάλιστα τη «δυσκολία» αυτών των κλασικών κειμένων, που τους προκαλούσαν να τα εξερευνήσουν. Απολάμβανα επίσης τις εύστοχες παρατηρήσεις τους για τα σύγχρονα κείμενα, την καθαρή τους ματιά, που έμενε ανεπηρέαστη από την αναγνωρισιμότητα ή τις βραβεύσεις των συγγραφέων. Χαρίστε στα παιδιά σας βιβλία και όσο είναι μικρά διαβάστε μαζί τους. Προτρέψτε τα να διαβάσουν ποίηση και μυθιστορήματα. Είναι ό,τι καλύτερο μπορείτε να κάνετε γα την εκπαίδευσή τους.
Ολοκληρώνοντας τη συνέντευξη, θα ήθελα, αν δεν έχετε αντίρρηση να χαριτώσετε τους αναγνώστες μας με μία χρήσιμη συμβουλή που σας έδωσαν κάποτε και έχει ιδιαίτερη σημασία για εσάς.
«Διάλεξε να ασχοληθείς με ό,τι σε κάνει ευτυχισμένη, χωρίς να μετράς τη γνώμη των άλλων»
Συνέντευξη: Eυθύμιος Ιωαννίδης
Ευχαριστώ θερμά την Άννα Μυκωνίου για την πολύ ενδιαφέρουσα συνομιλία μας και της εύχομαι από καρδιάς καλή συνέχεια στο σπουδαίο πολιτιστικό έργο που επιτελεί με ακάματη επιμονή, αρραγή προσήλωση και ζείδωρο όραμα.
Κάντε το πρώτο σχόλιο