Ο ταλαντούχος ηθοποιός, θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης Θοδωρής Κατσαρός μίλησε στο stellasview.gr και στον Ευθύμιο Ιωαννίδη για το νέο του έργο «6 λεπτά» το οποίο παίζεται στο θέατρο ΠΚ. Ο γνωστός σκηνοθέτης και ηθοποιός, ο οποίος υπογράφει και το έργο, μας μίλησε για το θέατρο και τι ευελπιστεί για το μέλλον του θεάτρου, την υπόθεση του έργου, για τη θεατρική ομάδα WTF, ενώ παράλληλα μοιράζεται μαζί μας τα σχέδιά του για το μέλλον.
Θοδωρή είσαι ένας έμπειρος σκηνοθέτης, θεατρικός συγγραφέας, αλλά και ηθοποιός. Πότε πρωτοήρθες σε επαφή με το θέατρο; Τι ήταν αυτό που σε οδήγησε να ακολουθήσεις τη συγκεκριμένη πορεία στον χώρο της τέχνης;
Όλα ξεκίνησαν από τη γραφή, καθώς πριν από το θέατρο ήμουν για πολλά χρόνια δημοσιογράφος. Όταν κάνεις αυτήν την τέχνη έρχεσαι σε επαφή με τόσους ανθρώπους και τόσες ιστορίες, που ένας μέσος άνθρωπος μπορεί να μην τις ακούσει ποτέ. Ο χρόνος όμως που πρέπει να αφιερώσεις στο καθετί είναι λίγος, ελάχιστος θα έλεγα, γιατί τα γεγονότα τρέχουν. Αυτό με έκανε λοιπόν να στραφώ στη θεατρική γραφή. Η ανάγκη μου ακριβώς να υπερνικήσω το εφήμερο της γραφής και να δώσω σε ιστορίες και ανθρώπους που το αξίζουν, μια διάρκεια και μια διαχρονικότητα. Άλλωστε θεωρώ ότι οι περισσότερες ιστορίες επαναλαμβάνονται αλλάζοντας τόπους και ονόματα. Όταν γράφω μάλιστα για το θέατρο και μελετάω έναν ήρωα, δε βλέπω στο πρόσωπό του έναν ιδιόμορφο άνθρωπο που μπορεί να έχω συναντήσει στη ζωή, αλλά ένα πλήθος ανθρώπων που μέσα από ένα κείμενο μπορούν επιτέλους να σταματήσουν για λίγο το χρόνο και να πουν μπροστά σε ένα μεγάλο κοινό αυτό που κουβαλάνε μέσα τους. Και αυτό είναι μαγικό.
Με βάση την πείρα σου, ποια είναι η εκτίμησή σου για τη θεατρική αγωγή και παιδεία στην Ελλάδα;
Όταν αναλογίζομαι το πλήθος των νέων ηθοποιών που εκκολάπτονται εκεί έξω τρομάζω και εκπλήσσομαι ταυτόχρονα. Και αυτό γιατί η θεατρική αγωγή και παιδεία δεν ολοκληρώνονται ποτέ. Όσο ζεις και καταπιάνεσαι με το θέατρο, μαθαίνεις, εξελίσσεσαι, καταργείς τις σταθερές σου σε ένα βράδυ για να τις ξαναβρείς πιο ολοκληρωμένες και αυτό δε σταματά. Είναι ένας απίστευτος μόχθος, αλλά και ένα απερίγραπτο ταξίδι. Αυτά είναι πράγματα βέβαια που τα αντιλαμβάνεσαι σταδιακά, δεν τα συνειδητοποιείς σε μια τριετή εκπαίδευση. Επειδή το θέατρο είναι και ένα επάγγελμα θεάματος, δυστυχώς κάποιες από τις παραπάνω αξίες παραγκωνίζονται. Το θέατρο όμως είναι σαν ένα ατελείωτο χωράφι: όσο περισσότερο το καλλιεργείς, τόσο περισσότερα κερδίζεις.
Η ομάδα σας ονομάζεται “W.T.F – ACT”! Υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος συμβολισμός πίσω από την ονομασία αυτή; Ποιο είναι θα έλεγες πως είναι το στίγμα της ομάδας;
Πριν από πέντε χρόνια που συστάθηκε η ομάδα, αποτελούνταν από άτομα πολύ ετερόκλητα μεταξύ τους που έλεγες ότι δε θα συναντιούνταν ποτέ, αν δεν υπήρχε η αφορμή του θεάτρου. Θα μου πεις βέβαια ότι όλοι οι καλλιτέχνες είναι ιδιαίτεροι και ο καθένας είναι ένας κόσμος ξεχωριστός, απλώς αν άκουγες μια απλή τυπική συζήτηση μεταξύ μας θα έλεγες WTF! Κι επειδή ακριβώς η τέχνη αποτέλεσε το θεμέλιο λίθο αυτής της συνάντησης, θεωρήσαμε ότι το W.T.F. – ACT αποτελεί το πλέον αντιπροσωπευτικό όνομα το οποίο υποδεικνύει και το στίγμα της δουλειάς μας. Να μπορούμε δηλαδή να προχωράμε πέρα από στερεότυπα και πεπατημένες δομές, χωρίς να χάνουμε το στόχο μας.
Στις παραστάσεις που ανεβάζετε ως ομάδα κυριαρχούν αμφιλεγόμενα θέματα, όπως το εξωλογικό-μεταφυσικό στοιχείο, το πένθος, δοσμένα μέσα από ένα ιλαρό εν γένει πρίσμα. Τι σημαίνει λοιπόν θέατρο για τον Θοδωρή Κατσαρό;
Ανοίγεις μια τεράστια συζήτηση που δύσκολα μπορεί να απαντηθεί με λίγες λέξεις. Θα εξηγήσω αυτό που ξεκίνησα πριν. Θέατρο για μένα είναι να αναμετρηθείς με τα πιο μύχια αισθήματα, αλλά με έναν τρόπο λιγότερο προφανή. Ίσως και λόγω δημοσιογραφίας, πάντα αντιλαμβανόμουν τη ζωή ως ένα story telling. Ο τρόπος που επικοινωνούμε, ο τρόπος που υπάρχουμε και ονειρευόμαστε αποτελεί μια ιστορία που θέλουμε πάρα πολύ να αφηγηθούμε, γλωσσικά και μη. Και το πιο ιδιαίτερο είναι ο τρόπος με τον οποίο επιλέγουμε να αφηγηθούμε αυτήν την ιστορία. Το πώς αλλάζει η οπτική μιας αφήγησης και το πού εστιάζει ο καθένας όταν την αφηγείται πάντα με συνάρπαζε, ίσως γιατί πάντα επέλεγα να θυμάμαι μικρές λεπτομέρειες στις οποίες δε δίνουμε πάρα πολύ βάση. Τα θέματα εξάλλου για τα οποία μιλάμε όλοι στο θέατρο επαναλαμβάνονται, αυτό εντούτοις που διαφέρει και ωθεί τον θεατή να θέλει να τα αντιμετωπίσει ξανά και ξανά είναι το νέο πρίσμα που του δίνεις.
Ο μεγάλος Γερμανός φιλόσοφος Immanuel Cant είχε δηλώσει πως: «Η μεταφυσική είναι ένας σκοτεινός ωκεανός χωρίς ακτές και φάρους, γεμάτη με φιλοσοφικά ναυάγια». Αν σου ζητούσα να μου ορίσεις τη μεταφυσική, τι θα απαντούσες;
Αν μπορούσα να την ορίσω νομίζω θα καταργούσα την ερμηνεία του Καντ. Ο λόγος που η μεταφυσική αποτελείται από φιλοσοφικά ναυάγια είναι επειδή κανείς δεν μπορεί να κατέχει τον απόλυτο ορισμό. Αυτό που προσπαθούμε όλοι δια βίου, είναι να αποδείξουμε τις θέσεις μας σε κάποιον άλλο. Επομένως, θα συμφωνήσω με τη ρήση ενός εξίσου κορυφαίου φιλοσόφου του Φ. Νίτσε: “Δεν αρκεί να ορίζουμε και να αποδεικνύουμε ένα πράγμα, πρέπει επίσης να παρασύρουμε ή να ανεβάζουμε τους ανθρώπους προς αυτό”.
Η παράσταση βασίζεται σε διασκευή του πρώτου σου θεατρικού έργου «Η κούκλα της βιτρίνας». Αλήθεια, τι διαφορετικό θα έχει να δει και να ζήσει ο θεατής βλέποντας την παράσταση «6 λεπτά»;
Ο λόγος που επέλεξα να αναμετρηθώ με το πρώτο θεατρικό μου κείμενο είναι το πόσο επίκαιρο είναι μέχρι σήμερα. Είναι αυτό που έλεγα πριν για το πως οι ιστορίες επαναλαμβάνονται τόσο όμοια, τόσο επιτακτικά ίδια, σαν να μας απλώνουν ένα χέρι βοηθείας πριν βυθιστούν στον ωκεανό της λήθης. Νιώθω ότι κάποια πράγματα γίνονται και θα γίνονται μέχρι να σταματήσουμε να τα αγνοούμε και να αρχίσουμε επιτέλους να κάνουμε κάτι γι’ αυτά, έστω και αν απλά αλλάξουμε γνώμη για μερικά θέματα στα οποία έχουμε υπάρξει απόλυτοι. Η παράσταση την οποία επέλεξα να ξανά-αναγνώσω έχει σαν πυρήνα αληθινές μαρτυρίες και γεγονότα για τα οποία έχουμε μια μακρινή εικόνα -μέσα από τις ειδήσεις ίσως- και η μνήμη μας εξαντλείται στο πάτημα ενός κουμπιού που κλείνει μια τηλεόραση. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Και αυτός είναι ο λόγος που η κούκλα της βιτρίνας αγαπήθηκε τόσο από τον κόσμο πριν από 5 χρόνια, γιατί έφερε το κοινό αντιμέτωπο με αλήθειες και συναισθήματα που αγνοούσε. Η παράσταση φέτος έχει εμπλουτιστεί από νέα κείμενα, νέους ηθοποιούς και νέα σκηνοθετική γραμμή, οπότε ακόμα και όσοι είχαν δει την παράσταση, θα δουν κάτι τελείως διαφορετικό.
Αναρωτιέμαι, αν είχες τη δυνατότητα να ξαναζήσεις τη ζωή σου θα έκανες τις ίδιες επιλογές ή διαφορετικές;
Πιθανότατα ναι.
Ολοκληρώνοντας τη συνέντευξη, τι έχουμε να περιμένουμε από τον Θοδωρή Κατσαρό στο μέλλον;
Μιλώντας για οπτικές πάνω στην αφήγηση μια ιστορίας μέσω της τέχνης, εργάζομαι προς την αλλαγή της παραδοσιακής δομής που θέλει έναν θεατή ανενεργό απέναντι από μια καρέκλα. Από τη στιγμή που στόχος είναι η αληθινή μεταφορά ενός βιώματος, θα ήθελα ένα κοινό ξεκλείδωτο και ουσιαστικά παρόν μπροστά σε μια -δυσεύρετη πλέον- αλήθεια. Αυτά μπορώ να αποκαλύψω προς το παρόν!
Συνέντευξη: Eυθύμιος Ιωαννίδης
Ευχαριστώ πολύ τον Θοδωρή για την πολύ ενδιαφέρουσα συνομιλία μας και του εύχομαι καλή καλλιτεχνική πορεία!
Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση «6 λεπτά» θα βρείτε εδώ
Κάντε το πρώτο σχόλιο