Ήμασταν εκεί για εσάς, το stellasview.gr βρέθηκε στο θέατρο Αμαλία την Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2019 και παρακολούθησε την παράσταση «Οι Δούλες» ένα έργο του “αιρετικού” και ιδιοφυή Ζαν Ζενέ, σε σκηνοθεσία της Μαριάννας Κάλμπαρη, με τους: Κάτια Γέρου, Κωνσταντίνα Τάκαλου και την ίδια την Μαριάννα Κάλμπαρη.

Πρόκειται για ένα ιδιοφυές έργο του “αιρετικού” Ζαν Ζενέ, ένα στολίδι του θεάτρου του παραλόγου ανάλογο κατά τη γνώμη μας του “Περιμένοντας τον Γκοντό” του Μπέκετ.

Η παράσταση παρουσιάστηκε πέρσι στο υπόγειο του Θέατρου Τέχνης Καρόλου Κουν, 50 ακριβώς χρόνια μετά την πρώτη παρουσίασή του στο ελληνικό κοινό σε μετάφραση του Οδυσσέα Ελύτη, ο οποίος και του απόδωσε τον τίτλο “Οι δούλες”, σκληρότερο του συνηθέστερου “Οι υπηρέτριες” που αποδίδεται στο έργο παγκοσμίως.

Το γαλλικό αυτό έργο που γράφτηκε το 1947 αν και ασχολείται με τους προβληματισμούς και τη ψυχική κατάσταση δύο υπηρετριών που ζουν στη σκιά της κυρίας τους, σίγουρα “δεν πρόκειται για ένα έργο που θέλει να υπερασπιστεί τη μοίρα της τάξης των υπηρετών. Υπάρχει συνδικάτο που ασχολείται με τα ζητήματα αυτών των ανθρώπων. Πρόκειται για μια αλληγορική ιστορία…» “, όπως διευκρινίζει και ο ίδιος ο Ζενέ.

Η υπόθεση με λίγα λόγια έχει ως εξής: Δύο υπηρέτριες καταστρώνουν την εξόντωση της λατρεμένης αλλά και απόλυτα μισητής τους Κυρίας. Τα αφελή σχέδια τους αποτυγχάνουν και στρέφονται εναντίον τους.

Οι δύο “δούλες” αντί-ηρωίδες της καθημερινότητας με τις πλαστικές τους ποδιές και τα πλαστικά τους γάντια, τις αυταπάτες τους, τη διπολική διαταραχή και τρέλα τους, το εκρηκτικό μείγμα υπονοούντων αυνανιστικών και ομοφυλοφιλικών συνηθειών καθίστανται ταυτόχρονα από την μια δύο δειλά, συνεσταλμένα, ιδιότροπα, ψευδολόγια, μοχθηρά, σκληρά, εγωιστικά και ανοικτείρμονα πλάσματα, αλλά από την άλλη την ίδια στιγμή και δύο γενναίες, ευγενικές τρυφερές και ευαίσθητες μοναχικές ψυχές που υπηρετούν την πλαστική και φτηνή θεά που ορίζει τη μοίρα τους: την κυρία.

Η σκηνοθετική άποψη της Κάλμπαρη σύγχρονη και αφαιρετική σοφά διογκώνει ακόμα περισσότερο τις ψυχικές καταστάσεις και τις εσωτερικές συγκρούσεις των ηρωίδων. Η θεά κυρία και ο ρόλος της σκηνοθέτης ταυτίζονται σε σημεία. Με ένα μικρόφωνο ορίζεται κάθε φορά η συνθήκη της πράξης, αλλά αυτό που εν τέλει διαδραματίζεται είναι κάτι το εντελώς απροσδόκητο, παράλογο, αιρετικό και εκρηκτικό. Η κυρία δεν μπορεί να ελέγξει τις υπηρέτριές της, το ίδιο αφήνει να εννοηθεί τεχνηέντως και η σκηνοθέτης: πως δεν μπορεί να ελέγξει τις ηθοποιούς και την παράσταση, η οποία τραβάει πλέον την αυτόνομη και ανεξέλεγκτη ολιστική της πορεία προς την απόλυτη αποδόμηση, την αναρχία και τον παραλογισμό.

Θέλει αλήθεια ένα πηγαίο θεατρικό ένστικτο το οποίο θα πρέπει να έχει καλλιεργηθεί και μετουσιωθεί σε βαθιά γνώση και εμπειρία για να καταφέρει κανείς κάτι τέτοιο τόσο αβίαστα και φυσικά· και η Κάλμπαρη αναμφισβήτητα το διαθέτει.

Η παράσταση στην πραγματικότητα είναι ένα σκληρά δουλεμένο πόνημα και επειδή ακριβώς είναι τόσο δουλεμένη για αυτό και η ροπή προς τη διάλυση δείχνει τόσο φυσιολογική και σχεδόν επιβεβλημένη.

Οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι σπουδαίες, ειδικά των δύο υπηρετριών (σαν ρόλοι είναι μεγαλύτεροι, συνθετότεροι και πιο απαιτητικοί της κυρίας) που υποδύονται οι Κάτια Γέρου και Κωνσταντίνα Τάκαλου. Τόσο η Γέρου, όσο και η Τάκαλου καταφέρνουν να αποδώσουν απόλυτα τη διπολική και διαστροφική φύση των ηρωίδων, το μεγάλο απύθμενο μίσος αλλά και τη μεγάλη τους μοναξιά και την αγονία να μιμηθούν ταυτόχρονα το μισητό πρότυπο της κυρίας, να την αντιγράψουν και να οικειοποιηθούν την ευδαιμονία της, τα φτηνιάρικα πλαστικά της ρούχα και αξεσουάρ και γενικότερα τον φθηνό πλαστικό πολιτισμό της και την άσκοπη και ανούσια ζωή της.

Τα σκηνικά της παράστασης είναι λιτά και σοφά και τεχνηέντως επιλεγμένα για να ενισχύουν τη φθήνια του προτύπου της κυρίας: πλαστικά λουλούδια, φορέματα από μαύρες πλαστικές σακούλες σκουπιδιών και ένα τραπέζι καθρέφτης άλλοτε να χρησιμεύει ως κρεβάτι, άλλοτε ως βάθρο και άλλοτε ως αυτό που πραγματικά είναι: ένα τραπέζι καθρέφτης.

Εν κατακλείδι θα λέγαμε πως πρόκειται για μια εξαιρετική παράσταση με καταπληκτικές ερμηνείες και σκηνοθετική άποψη. 

Κριτική: Νέστορας Αναστάσιος     

Λίγα λόγια για τον Ζαν Ζενέ:

Ζαν Ζενέ (1910 -1986) ήρθε στον κόσμο ως ο νόθος γιος μιας πόρνης και ενός εργάτη, που εγκαταλείφθηκε επτά μήνες μετά τη γέννησή του, το 1910. Ο  σπουδαίος αυτός Γάλλος θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης πέρασε από διάφορες τρικυμιώδεις φάσεις στην ζωή του. Από περιθωριακός εκδιδόμενος ομοφυλόφιλος, κλέφτης και κατάδικος μεταμορφώθηκε σε σπουδαίο και ιδιότροπο εκπρόσωπος του θεάτρου του παραλόγου. Μέσα από τα έργα του απεικονίζει την ίδια του τη ταραχώδη ζωή. Ο Ζενέ περιπλανήθηκε στην Ευρώπη, έγινε το αγαπημένο παιδί της γαλλικής διανόησης και αργότερα μεταμορφώθηκε από απολιτίκ σε ακτιβιστή, υποστηρίζοντας τους Μαύρους Πάνθηρες και ακολουθώντας Παλαιστίνιους στρατιώτες σε στρατόπεδα του Λιβάνου και της Ιορδανίας.

Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση «Οι Δούλες» θα βρείτε εδώ.

Η Υπόκλιση & το Χειροκρότημα εδώ:

Βρείτε μας στα social media του Stellasview:

• Facebook: https://www.facebook.com/Stellasview-1549199718743717/
• Instagram: https://www.instagram.com/stellasview.gr/
• Youtube: https://www.youtube.com/c/StellaPerpera
• Twitter: https://twitter.com/StellaPerpera